دانلود مقاله دهستان زریبار

مقاله دهستان زریبار

مقاله دهستان زریبار

انگیزة انتخاب موضوع

در کشورهایی مانند ایران که بخش زیادی از جمعیت آن در روستاها متمرکز شده اند، اجرای برنامه های توسعه اقتصادی با توجه به توانهای طبیعی مناطق روستایی ضروری به نظر می رسد، چرا که با ورود این بخش از جامعه به چرخه تولید شرایط برای رشد موزون و همه جانبه اقتصاد کشور مساعد می گردد. تغییر شیوه های بهره برداری سنتی از منابع موجود یا به عبارتی مکانیزه کردن شیوه های تولید، صرفه اقتصادی بیشتر به همراه داشته و دلبستگی روستاییان را به ماندن در روستا بیشتر خواهد نمود. در واقع اجرای هرگونه برنامه ای بدون توجه به مشکل بیکاری و میزان درآمد روستاییان با موفقیت همراه نخواهد بود. بنابراین لازم است، قبل از اجرای هر برنامه ای توانهای محیطی روستا در رابطه با میران جمعیت این مناطق بررسی گردد. ومتناسب با جمعیت شاغل و بیکار در رابطه با توانهای موجود، برنامه ریزی گردد.

دهستان زریبار یکی از دهستانهای بخش مرکزی شهرستان مریوان است که با داشتن 13 روستا و شرایط طبیعی و انسانی مناسب، زمینه بسیار مستعدی را برای توسعه اقتصادی دارا می باشد. خاک‌های حاصلخیز، شرایط اقلیمی مناسب، وجود آب کافی و همچنین نیروی انسانی کافی امکان توسعه اقتصادی بویژه توسعه بخش کشاورزی  را فراهم نموده است .

متأسفانه باوجود فراهم بودن چنین شرایطی، بدلیل حاکم بودن دیدگاه های سنتی در بهره برداری از منابع موجود، معضل بیکاری و مهاجرت روستاییان به شهرمریوان همچنان به قوت خود باقی است. بنابراین ریشه یابی این مسائل معرفی توانها و پتانسیل های موجود منطقه زمینه تحقیق حاصل را فراهم نموده است تاتوانمندیهای موجود دهستان در حیات اقتصادی و توسعه اقتصادروستایی دهستان شناخته شود.

تعاریف روستا

لایحه قانون تشکیل انجمن های روستا و اصلاح اموراجتماعی وعمران مصوبه 9/6/1342 ده را چنین تعریف کرده است: «عبارت است از مرکز جمعیت و محل سکونت حداقل 250 نفر یا 50 خانوار که درآمد اکثر افرادآن از طریق کشاورزی حاصل شود» .

در فرهنگهای فارسی روستا را ده و قریه ذکر کرده اند. در زبان پهلوی به روستا روستاک می گفتند و رزداق و رسداق و رستاک ناحیه ای است در خارج شهر، مشتمل بر چند ده و مزرعه که در آن تولید روستایی حاکم است،  در واقــع روستـا بــه زبــان پهلوی معنی وسیعتر از ده را داشته است ( فشارکی، 1373، ص 19).

روستا کوچکترین واحد مبداء تقسیمات کشوری است و مکانی است که اکثرافراد آن به فعالیتهای کشاورزی می پردازند و طبق تقسیمات جدید کشوری در سال 1362، روستا به جایی گفته می شود که جمعیت آن از  ده هزار نفر کمتر و فاقد شهرداری باشد.

لمتون مؤلف کتاب « مالک زارع در ایران » روستا رایک واحد تشکیلاتی می داند که اساس حیات اجتماعی ایران را تشکیل می داده است و جایی بوده است که درآن دسته هایی از مردم خود را برای همکاری اقتصادی و سیاسی متشکل می کرده اند و اهمیت روستا به اعتبار اینکه یک واحد تشکیلاتی است در سراسر قرون وسطی واز آن پس تا امروز برقرار بوده است.  در تعریفی دیگر از روستا آمده است، روستا عبارتند از یک مرکز جمعیت و محل سکونت و کار تعدادی خانوار که در اراضی آن به عملیات کشاورزی اشتغال داشته و درآمد اکثریت آن از طریق کشاورزی حاصل گردد و عرفاً در محل ده یا روستا شناخته شود (رضوانی، 1374، ص 17).

دکتر کاظم ودیعی در تعریف روستا می گوید :

« ده یا روستا صورتی است از استقرار انسان بر سطح زمین که قادر است تمام مایحتاج سال خود را از درون خود تهیه نماید.»

در تعریفی دیگر از روستا گفته شده است که یک روستا یک واحد طبیعی است و وحدت آن را آب وخاک قلمرو آن تعیین می کند. این قلمرو، گاه ممکن است بخشی از یک واحد طبیعی باشد که در آن صورت باید دخالتهای اداری یا سیاسی و یا عوامل اقتصادی جامعه را درنظر داشت.

روستا یک واحد انسانی نیز هست و وحدت انسانی آن را جمعیت روستا با فرهنگ ویژه آن تشکیل می دهد  و درعین حال یک واحد سیاسی و اداری نیز هست، چون واحد تقسیمات سیاسی در یک کشور است. در ایران نیز روستا کوچکترین واحدسیاسی در تقسیمات کشوری است، روستا از نظر اقتصادی نیز دارای وحدت است، چون یک واحد تولیدی است و حدو مرز آن را مالکیت اراضی هر روستا تعیین می نماید،  این تولیدی عرفاً ممکن است کشاورزی، صنعتی، ویا خدماتی باشد (بخشنده، 1366،
ص 41).

تاریخچة توسعة روستایی

زمینه پیدایش آنچه را امروز توسعة جامعه روستائی نامیده می شود می توان در اواخر دهة 40 یعنی زمانی که دولت هند اردوگاههایی برای پناهندگان پاکستان غربی در سال 1947 برپا می کرد جستجو کرد. بزرگترین اردوگاه در کروک شترا بود که در آن، دولت برنامه های یکپارچه ای شامل زراعت و حرفه هایی مانند : بافندگی، خیاطی، صابون پزی، رنگرزی، چیت سازی تنظیم و به اجرا گذاشت ( گروه مؤلفان، 1371، ص 407)0

دیدگاههای توسعه روستائی در ایران ترکیبی از دو دیدگاه « بهبود و اصلاح» و «دگرگونی» است. از انقلاب مشروطه تا برنامه سوم ( 1341) دیدگاه حاکم بر توسعه روستایی، بهبود و اصلاح، بود اما در برنامه به علل مختلف از جمله رخدادهای جهانی و داخلی از این تاریخ به بعد دیدگاه دگرگون سازی از نوع معتدل حاکم شد.

توسعه روستایی  بعد از انقلاب، با توجه به تجربیات حاصل از برنامه ریزیهای قبل از انقلاب و پیامدهای حاصل از اجرای آنها فصل مشخصی را به خود اختصاص داد. هدفها و سیاستگذاریهای آن عمدتاً در قالب هدفهای ملی، آسایش سرزمین و بخش کشاورزی مورد نظر واقع شده و البته با کاستی هایی روبرو شد.

بطور کلی در گذشته تاریخی توسعه روستائی ایران می توان گفت، چون قوانین و برنامه ها در راستای راهبردی و صنعتی شدن شتابان الگوی رشد تدوین و تنظیم شده و به تبع این استراتژی، توسعه روستایی  شکل گرفته بود هر چند تحولی در ساخت اجتماعی و اقتصادی روستاها بوجود آورد و تغییرات کمی و کیفی ایجاد کرد، اما تاثیرات منفی عمیقی در جامعه روستایی به جای گذاشت ودر نهایت توسعه نیافتگی را در روستاها با توجه به تحول زمان شدت بخشید (افتخاری، 1373، ص 59).

دکتر حسین آسایش معتقدند : اولین گام در ایران برای توسعه و عمران روستایی با تهیه قانون « عمران دهات» در سال 1316 بر داشته شد این قانون در شکل اولیه خود تاکید بر افزایش محصولات کشاورزی داشته و مالکان راملزم به رسیدگی به وضع زمینها و رعایا می کرد، در طول این مدت که مسئله توسعه روستایی مورد توجه بوده است به مقتضیات زمانی و مکانی و اهداف این قبیل برنامه ها تعاریف مختلفی از آن به عمل آمده است.