گزارش کارآموزی کارگاه ریخته گری

گزارش کارآموزی کارگاه ریخته گری

گزارش کارآموزی  کارگاه ریخته گری 

مقدمه 6

آشنایی با کارگاه ریخته گری 8

ماهیچه سازی 15

عناصر اصلی ذوب 17

بازرسی و کنترل کمی و کیفی 19

انواع قالب های ریخته گری 20

عیوب ریخته گری 22

خواص عمومی ماسه های قالب گیری 23

مواد قالب و ماهیچه ها برای قالب های دائمی 25

بررسی ماسه های ریخته گری ایرانی 28

چدن خاکستری 31

عملیات حرارتی چدن ها  

آشنایی با کارگاه ریخته گری

کارگاه ریخته گری شامل دو قسمت قالبگیری و ذوب می باشد که در مورد هر قسمت توضیح داده می شود.

قالبگیری :

ابزار آلات این قسمت عبارتند از : مواد قالبگیری، انواع درجه، محل، جعبه ابزار و مخلوط کن ماسة قالبگیری، که توسط این ابزار آلات و مواد، مدل مورد نظر توسط دانشجویان قالبگیری شده و برای ذوب ریزی آماده می گردد.

مواد قالبگیری :

مواد قالبگیری کارگاه : ماسة سیلیسی با دانه بندی AFS60 و بنتونیت، پودر زغال و آب می باشد که برای آماده سازی و مخلوط کردن مواد فوق از دستگاه میکسر ماسة قالبگیری که ظرفیت آن kg 150 می باشد، استفاده می گردد.

نحوة مخلوط کردن و آماده سازی مواد قالبگیری به این صورت است که بعد از ریختن ماسه در میکسر به ترتیب 5% بنتونیت، 5% آب و 2% پودر زغال به آن اضافه کرده و حدود 5 دقیقه عمل مخلوط کردن را ادامه می دهند که پس از آن مخلوط ماسة قالبگیری، آمادة قالبگیری می باشد.

درجه :

درجه محفظه ای است که در آن مواد قالبگیری فشرده می شود و دارای اندازه، شکل هندسی و نیز جنس های مختلفی (چوب، آلومینیوم، چدن و فولاد) می باشند. خصوصیتی که در انواع درجه ها ثابت است جفت بودن آنها است که همگی از یک جفت نری و مادگی تشکیل شده اند . اندازه و شکل هندسی درجه ها با توجه به اندازه مدل انتخاب می شوند.

مدل :

مدل شکل تقریبی قطعة مورد نظر است.

جعبة ابزار قالبگیری:

جعبه ابزار قالبگیری، شامل ابزار آلات مورد نیاز برای قالبگیری دستی می باشد که شامل کوبه دو طرفه (دستی)، الک ماسه، ابزار قاشقی، سرکج (پاشنه ای)، کیسة پودر تالک (پودر جدایش)، لولة راهگاه، خط کش فلزی و سیخ هوا می باشد.

ذوب :

قسمت ذوب کارگاه شامل کوره های ذوب و وسایل ذوب گیری می باشد.

کوره های بوته ای (زمینی) :

کوره بوته ای جهت ذوب فلزات غیر آهنی و چدن بکار می رود و نحوة کار آن به این صورت است که مواد بار را داخل بوته ریخته و بوته را توسط ابزار دو طرفه داخل محفظة کوره روی زیر بوته ای قرار می دهند، مواد سوختی (مازون، گازوئیل) را توسط فارسونگاه و هوای فشرده به صورت پودر به داخل محفظه کوره فرستاده و آن را مشتعل می کنند. شعله به دور بوته چرخیده و از قسمت فوقانی آن خارج می گردد. در اثر انتقال حرارت از جداره بوته به مواد بار، مواد بار ذوب می شود.

جدارة کوره به شکل استوانه ای است که قسمت خارجی آن ورق فولادی رول شده است که روی سه پایة فولادی قرار گرفته است. داخل ورقه فولادی آجر نسوز شاهوتی چیده می شود . جنس بوته اغلب کاربید سیلسیم (SIC) و بندرت گرافیک می باشد.

کوره های شعله ای (دوار) :

کورة شعله ای اکثراً در کشور ایران برای ذوب انواع چدن ها استفاده می شود و نحوة کار آن به این صورت است که مواد بار (شارژ) را از انتهای کوره (قسمت خروجی مواد احتراق) وارد کوره می کنند و سوراخ هایی که در قسمت شکم کوره وجود دارند را توسط ماسه قالبگیری پر می کنند. مواد سوختی که (مازوت یا گازوئیل) توسط فارسونکاه و هوای فشرده به صورت پودر از قسمت ابتدایی کوره وارد شده و آن را منتقل می کند.

شعله از ابتدای کوره وارد و بعد از تماس با مواد شارژ از قسمت انتهایی آن خارج می شود در اثر تماس مستقیم شعله با مواد بار، مواد بار ذوب می شوند. برای تخلیه ذوب از کوره یکی از سوراخ را باز و با چرخاندن کوره مواد مذاب وارد بوته می شود. جدارة خارجی بدنة کوره ورق رول شدة فولادی و جدارة داخلی آن مواد کوبیدنی نسوز (ماسة سیلسی، به علاوة چسب سیلیکات سدیم) می باشد. جدارة داخلی کوره بعد از 500 تا 600 بار ذوب گیری باید تخریب شود و مادة جدید نسوز کوبیده شود. بوته های مورد استفاده در این نوع کوره ها ورق نازک فولادی می باشد که توسط مواد نسوز داخل آن عایق بندی می شود و یکی از مزایای آن در مقایسه با کوره های بوته ای هزینه پایین تعمیر و نگهداری آن می باشد.

ابزار آلات ذوب :

پاتیل، بوته، انبر دو طرفه، کمچه، سرباره گیر، ابزار گاز زدایی، وزنه و غیره می باشد.

نکات ایمنی :

الف ) در هنگام حمل قراضه ها، قطعات ، قطعات برگشتی و غیره برای ذوب و همچنین در هنگام حمل مذاب حتماً از دستکش، کفش مخصوص، لباس کار و عینک محافظ استفاده کنید.

ب) ماسة قالگیری را قبل از استفاده الک کنید تا قطعات نوک تیزی که در هنگام قالبگیری به دست و یا بدنه قالب آسیب می رسانند، جدا شوند.

ج) درجه های خالی، جعبه ماهیچه ها و مدل را در جای مناسب قرار دهید، تا امکان سقوط و ایجاد آسیب به آنها و یا اشخاصی که در کارگاه کار می کنند وجود نداشته باشد.

د) گازی که در هنگام بار ریزی از قالب های ماسه ای متصاعد می شود، حاوی مقادیری گاز سمی بوده و خروج این گاز در اکثر موارد توام با شعله می باشد، لذا ضمن توجه به این مطلب لازم است که هوای موجود در کارگاه را با روشی مناسب تهویه کرد.

هـ) قبل از اطمینان کامل از سرد بودن قطعه ریخته شده آن را با دست لمس نکنید.

و) کلیة وسایلی که با مذاب تماس دارند، بایستی کاملاً خشک باشند، در غیر اینصورت در اثر تماس با مذاب، آب آنها به سرعت تبخیر شده و امکان پاشیدن مذاب به اطراف وایجاد سانحه وجود دارد.

ز) بی احتیاطی در مواقع پا کردن و زدودن ماسه ها از اطراف قعطة ریخته شده می تواند باعث آسیب دیدن چشم شده و نیز امراضی را تولید کند که ناشی از وجود ذرات سیلیس معلق در هوا می باشند، لذا توصیه می شود که ضمن استفاده از عینک محافظ و تهویه محیط، با پاشیدن آب و مرطوب نگه داشتن محیط کارگاه از انتشار ذرات سیلیس دار جلوگیری نمایید.

انواع قالبگیری:

یک قالب ریخته گری عبارتست از حجمی شامل مشخصات عمومی زیر :

الف) محفظه ای که قابلیت ساخت مجدد جهت تولید تعداد معینی از قطعات ریختگی با شکل و اندازه معین را داشته باشد.

ب) در طول زمان پر کردن قالب تغییر شکل ندهد و بتواند حرارت مذاب را به نحوی خارج نماید که بهترین خواص ریخته گری را شامل باشد.

ج) ساخت و استفاده از آن در بهترین شرایط اقتصادی ممکن باشد.

قالب ها یا مواد قالب را می توان به دو دستة بزرگ تقسیم نمود :

قالب های فلزی یا دایمی که به دفعات زیادی قابل استفاده می باشد.

قالب های ماسه ای یا موقت یا غیر دایمی که پس از هر بار تولید احتیاج به ساخت مجدد دارند.

قالب های غیر دایمی (موقت)

قالب گیری دستی :

با وجود پدید آمدن ماشین آلات و وسایل مدرن قالبگیری هنوز هم بعضی از مدل ها را به وسیله دست قالبگیری می کنند، در کارخانجات مدرن ریخته گیری به دلایلی نظیر تعداد کم قطعه ریخته گری و یا بزرگ یا خیلی بزرگ بودن قطعات هنوز هم قالبگیری دستی به کار می رود.

توجه :

در کشور ایران به علت وجود کارگاه های کوچک ریخته گری، اغلب قطعات بوسیلة قالبگیری دستی ریخته گری می شوند و فقط چندین کارخانة بزرگ ریخته گری وجود دارند که از روش های قالبگیری ماشینی استفاده می کنند.

قالبگیری با درجه :

برای قالبگیری دستی با مدل های چوبی، فلزی، پلاستیکی و نظایر آن از درجه استفاده می شود و بستگی به چگونگی سطح جدایش مدل دو تا چند درجه بکار می رود. به عنوان مثال برای قالبگیری مدل های دو پارچه از دو لنگه درجه استفاده می شود که یکی را نیم درجه زیرین و دیگری را نیم درجة رویی می گویند.