بررسی رابطه بین عناصر سبک های عشق صمیمیت شهوت و تعهد و رضایت زناشویی

بررسی رابطه بین عناصر سبک های عشق صمیمیت شهوت و تعهد و رضایت زناشویی

بررسی رابطه بین عناصر سبک های عشق صمصمیت شهوت و تعهد و رضایت زناشویی

این فایل دارای دو پرسشنامه می باشد.

فهرست

فصل اول: کلیات

مقدمه

ضرورت و اهمیت پژوهش

اهداف پژوهش

بیان مسئله

فرضیه ها

تعریف واژه ها

تعاریف مفهومی

تعریف عملیاتی

فصل دوم: پیشینه تحقیق

تعریف عشق

ورود به ارتباط جنسی

پژوهش اثبات کننده

کاهش میل جنسی و پژوهش مربوط به آن

تعریف رضایت زناشویی

عوامل مؤثر بر زناشویی

عوامل اخلاقی و روانی

ترس ناآگاهانه از دوستی

باورهای موهوم

باورهای موهوم درباره زوجهای عاشق

تغییر باورها

معیارهای انتخاب درست همسر

چگونه دختر و پسر ، زن و مرد جذب یکدیگر می شوند

واکنش ها و پاسخهای جنسی انسان

فواید کلی ازدواج

عشق از دیدگاه آبراهام مزلو

ویژگیهای نیازها

نیازهای تعلق پذیری و عشق

عشق از دیدگاه اریک فروم

عشق و انواع آن

عشق برادرانه

عشق مادرانه

عشق جنسی

عشق به خود

عشق به خدا

عشق از دیدگاه استرن برگ

انواع قصه ها

الف ـ قصه های نا متقارن

ب ـ قصه های شیئی

پ ـ قصه های مشارکت

ت ـ قصه های گونه ( ژانر )

نظریه افلاطون

نظریه ی ویکتور فرانکل

نظریه سالیوان

نظریه فروید

نظریه کارن هورنای

نظریه کاپلان وسادوک

عشق افلاطونی

نظریه های ازدواج و رضایت زناشویی

نظریه ی اریکسون در مورد ازدواج

نظریه تحلیل رفتار متقابل

والد

کودک

بالغ

بازی ها

امتیاز ها

بازیهای ازدواج

الف ) « قهر »

ب) « دادگاه »

ج) « زن سرد مزاج »

د ) « مظلوم »

ه ) « اگر به خاطر تو نبود ... »

و) « ببین من چقدر سعی کرده ام »

ز) « عزیزم »

نظریه های رضایت زناشویی الیس

نظر اسلام در مورد ازدواج

پیشینه پژوهش

الف ) پژوهشهای داخلی انجام شده در باب رضایت زناشویی

پژوهشهای خارجی انجام شده در باب عشق و ازدواج

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

جامعه آماری

نمونه و روش نمونه گیری

روش گردآوری داده ها

ابزار اندازه گیری و نحوه اجرا

پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH

پرسشنامه سبکهای عشق

روش آماری

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل

مقدمه

اطلاعاتی در خصوص آزمودنی ها

الف ) سبکها ی عشق

ب ) رضایت زناشویی

تحلیل فرضیه ها

فصل پنجم : نتیجه گیری و بیان

مقدمه و نتیجه گیری

محدودیت ها

پیشنهادات برخواسته از تحقیق

پیشنهادات محقق

منابع و مآخذ

ضمائم

پرسشنامه سبک های عشق

پرسشنامه رضایت زناشویی ENRICH

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی بین عناصر سبکهای عشق ( صمیمیت ، شهوت ، تعهد ) و رضایت زناشویی می پردازد . هدف از این پژوهش ، شناخت سه عامل مهم و مؤثر بر رضایتمندی زناشویی است که شناخت هر یک به بهبود زندگی های زوجین و نهایتاً کاهش نرخ طلاق منجر می شود ، بود . برای رسیدن به این هدفها ، 41 زن متأهل خانه دار ( 45 ـ 30 ) ساله ساکن شهر تهران به عنوان نمونه ی تصادفی برگزیده شدند . همه ی آزمودنیها به دو پرسشنامه ی سبکهای عشق ( استرنبرگ ) و رضایت زناشویی ( ENRICH) پاسخ دادند .

پس از بررسی های آماری بر روی سه فرضیه پژوهش ، از طریق ضریب همبستگی پیرسون ، نتایج نشان داد . که بین عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت از زندگی زناشویی همبستگی معنا داری ، در سطح 96 /0 = rکه نمایانگر همبستگی خیلی بالا و کامل است ، وجود داشت . و این در حالی بود که بین عناصر شهوت سبکهای عشق در رضایت از زندگی زناشویی همبستگی منفی معنا دار در سطح 39 /0 ـ = r بدست آمد . و همچنین بین عنصر تعهد سبکهای عشق و رضایت از زندگی زناشویی همبستگی منفی معنادار در سطح 74 /0 ـ = rبدست آمد .

فصل اول

مقدمه

در گذشته ، هر گونه ارتباط بین عشق و ازدواج امری بدون معنا و غیرمعمول بود . پدر و مادر ، دختری را برمبنای مبانی و ملاکهای کاملاً عینی و مشهود چون ثروت و دارایی و تمول و نظایر آن انتخاب می نمودند . هر طبقه اجتماعی ملاکهای فرعی خاص خود را نیز در نظر می گرفتند ، مثلاً نجبا و اشراف زادگان ؛ اصالت و اشراف زادگی ، کشاورزان ؛ تنومندی و نیروی کار در مزرعه را مهم تلقی می نمودند. دخترهای جوان ، درباره ی مردی که قرار بود شوهر آنها گردد ، تقریباً هیچ اطلاعی نداشتند . در جوامع سنتی و متعصب ، عروس و داماد تا لحظه ی زفاف ، کمترین شناخت لازم را نیز یکدیگر نداشتند و گاه تا آن هنگام حتی یکدیگر را ندیده بودند . زنان در اثر تعلیم و تربیت خاص آن زمان ، بیشتر از طریق بدنیا آوردن بچه های زیاد و انجام وظایف خانه داری و کدبانویی ، امید به خوشبختی داشتند . عشق در روح و روان آنها ، تنها رویا و گاه فقط یک شوخی بود . به علاوه ، لذت جنسی و ارگاسم برای زن نجیب و محترم ، امری شرم آور و گستاخ نآبانه بود . در قرون وسطی ، انجام تکالیف ساده زناشویی را معادل عشق متین و موقری دانستند که تا جنگ جهانی ارزیابی هایی مورد قبول اکثر نخبگان و دانشمندان نیز بود ، به گونه ای که جنین اظهار می شد که زن خود فرد نمی بایست محبوب عشق فرد دیگری باشد . ( اوحدی ، 1382 ) .

امروزه ، از نظر علمی و عملی ثابت شده است که وجود دوره ی نامزدی قبل از ازدواج ، در ثبات و تفاهم پس از آن ، بسیار و لازم و ضروری می باشد . آشنایی و عشق قبل از ازدواج ، اگر با دلایل عقلانی و قضاوت ها و بینش های منطقی همراه گردد ، احتمال به اوج رسیدن تفاهم و عشق پس از ازدواج و نهایتاً رضایت را افزایش خواهد داد . تعصبات کور و محدودیت های غیرمنطقی در مورد روابط دختر و پسرها قبل از نامزدی و ازدواج جز بالا بردن ریسک و احتمال شکست عاطفی زوجین و بروز اختلالات روانی همراه و متعاقب ، ثمر دیگری نخواهد داشت ، زیرا شناخت های بنیان های شخصیتی و خصوصیات روانی انسان ها ، آسان نبوده و غالباً به تدریج صورت می پذیرد . و نیز به دلیل تفاوت اصلی ساختار روانی مردان و زنان ، روابط منطقی و عاطفی بین آنها ـ به شرطی که هرج و مرج و بی بندوباری جنسی نینجامد ـ باعث تجربه ی بهتر و کامل تر مردان و زنان در کسب شناخت و بینش به اصول روان شناسی و نیازهای روحی ـ روانی یکدیگر و بدین ترتیب ، نیل به تفاهم و هماهنگی بیشتر در ازدواج آن ها با جنس مقابل خواهد شد . ( همان منبع )

در نظام و فرهنگ الهی ، هدف اصلی از ازدواج رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر ، پیمودن طریق رشد ، نیل به کمال انسانی و تقرب به ذات حق است . تردیدی نیست که از تنهایی به درآمدن ، همسر و همراه شدن ، خانواده ی مستقل تشکیل دادن ، ارضای کششهای نفسانی و فرزندآوری از نتایج قهری ازواج و بالطبع از مهم ترین عوامل مؤثر در آرامش فکر و جان و احساس رضایتمندی درونی است . در واقع والاترین هدف ازدواج ، به عنوان یک نیاز ، برخوردارشدن از آرامش روان و آسودگی خاطری است که خود لازمه ی اعتلای وجود ، شکفتن همه ی قابلیت ها ، همگانی و همراهی در مسیر رشد و کمال است و سایر اندیشه های دیگر فروعی بر این اصل می باشد . ( افروز ، 1378 )

از آنجایی که عشق یکی از مهم ترین عامل آرامش زوجین است . این آرزوی مشترک بین همه ی زن و شوهرها است که با یکدیگر دوست و برای سراسر عمر یارو یاور هم باشند . بررسی زندگی های زناشویی بادوام و توأم باکامیابی نشان می دهد که تنها مولفه ای که به زوجها کمک می کند روزهای سخت و دشوار را پشت سر بگذارند و از لذت خوب برخوردار شوند دوستی و مودت و عشق بین آنهاست .

( کوآن و کیندر ، 1381 )

ضرورت و اهمیت پژوهش :

انسان ، اصالتاً موجودی است اجتماعی و نخستین بستر فعلیت یافتن این ویژگی برترین مخلوق الهی به طور قطع کانون مقدس خانواده است . خانواده ؛ اولین و مهم ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است . در فرهنگ اسلامی ، خانواده به مثابه ی دژی استوار و نهادی مقدس ، بیشترین مسئولیت را در رشد و تحول ، تربیت و تعالی و سعادت وجود انسان برعهده دارد . خانواده کانونی است که در آن ارزشهای اخلاقی ، باورهای دینی و معیارهای اجتماعی از نسلی به نسلی دیگر انتقال می یابد و زمینه ی رشد عاطفی و تربیت اخلاقی و اجتماعی اعضای خانواده فراهم می گردد . خانواده در انتقال فرهنگ و پاسداری از ارزشهای فرهنگی جامعه نیز اساسی ترین نقش را عهده دار است . خانواده با پیمان ازدواج و پیوند همسری زن و مردی هوشمند و آگاه و برخوردار از بلوغ فکری و قابلیتهای اجتماعی پایه گذاری می شود و این زوج ستون اصل حیاتی ترین نهاد اجتماعی ، یعنی ًً خانواده ًً را تشکیل می دهند . بنابراین سلامت و سعادت جامعه به سلامت و پوپایی نظام خانواده وابسته است و بنابراین سلامت و تعادل نظام خانواده نیز به کیفیت روابط بین زن و شوهر و والدین و فرزند بستگی دارد . ( افروز ، 1378 )

هر قدر روابط بین همسران بهتر، سالمتر و پر جاذبه تر باشد ، زندگی شیرین تر و باصفاتر می گردد و فرزندان با نشاط و موفقی تربیت می شوند . بدین ترتیب خانواده های لجام گسیخته و متزلزل جامعه متزلزل را پدید می آورند که در آن نشانی از خانواده های سالم یافت نشود ، میزان طلاق روز به روز بالا برود و ازدواجهای مطلوب و برنامه ریزی شد کمتر صورت می گیرد ، به زودی متلاشی خواهد شد و به طور کلی اساس کجرویهای اجتماعی را باید در آن جست و جو کرد . ( همان منبع )

بنابراین اینگونه می نماید که هر چه زن و شوهر دارای روابط صمیمانه باشند ، سه عنصر عشق یعنی تعهد ، صمیمت و شهوت در آنها فعالتر خواهد بود . عشق کامل ، عشقی است که رابطه ای ایده آل شامل شهوت ، تعهد و صمیمت باشد . نهایتاً این عشق کامل باعث بالا رفتن میزان رضایتمندی زناشویی می شود در واقع با توجه، به مسائل مطروح ، اهمیت و ضرورت این پژوهش به این برمی گردد که اگر جزء کوچک جامعه و یکی از مهمترین ارکان جامعه سعادت و آرامش حاکم باشد ، جامعه بزرگ نیز سعادتمند خواهد گشت . خانواده ایی که در آن احساس رضایت از زندگی حاکم است در فرآیند فرزند پروری موفق تر و نهایتاً افرادی تحویل جامعه خواهند داد که به سود خود و جامعه گام بردارند. این احساس رضایت نیز برای خود زن و شوهر آرامش عاطفی و روانی را به همراه خواهد داشت که سلامت تک تک افراد بسیار مهم تلقی می شود .

اهداف پژوهش :

اهداف این پژوهش بررسی ارتباط بین عناصر سبکهای عشق و رضایت زناشویی می باشد که به شرح زیر است :

1 ) بررسی ارتباط عنصر عشق سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

2 ) بررسی ارتباط عنصر شهوت سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

3 ) بررسی ارتباط عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت زناشویی در زنان خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران .

بیان مسئله :

عشق و محبت عامل پیوند دهنده ی زن و شوهر و موجب حفظ ثبات آنها می شود . از آن گذشته ، عشق و محبت از کیفیتی برخوردار است که می تواند بسیاری از تنشهای میان زوجها را محو کرده ، برخود محوریها سرپوش بگذارد . البته عشق تنها برای تداوم مناسب زناشویی و احساس رضایتمندی کافی نیست . حفظ پیوند ازدواج مستلزم وجود عوامل دیگری نیز هست که اگر وجود نداشته باشند ، زن و شوهر باید آن را در زندگی زناشویی خود بوجود آورند . عوامل پاسدار روابط زناشویی عبارتند از تعهد ، وفاداری ، صمیمیت ، روابط جنسی ، اعتماد ، تقرب و صمیمیت ، ایمنی پیوندهای عشق و محبت را حراست می کنند . عشق به خودی خود مشکلات را حل نمی کند . اما ، انگیزه ی قدرتمندی برای غلبه بر آنها فراهم می سازد . ( کوآن و کیندر ، 1381 )

آمار سرسام آور طلاق نشان دهنده ی این نیست که مردم امروزی هیچ علاقه ای به ازدواج ندارند ، بلکه این آمار نشان می دهد که توقع بیشتری نسبت به گذشته از زندگی مشترک دارند . زنها و مردها به یک اندازه از زندگی ناراضی هستند زیرا توقعات آنها از ازدواج نسبت به قبل افزایش یافته است ، ما به زندگی سرشار از عشق و علاقه نیاز داریم ما به محبتی دائمی از یک فرد کاملاً استثنایی و منحصر به فرد نیاز داریم . ( همان منبع )

بنابراین ، نیاز به مطالعات علمی در باب عشق و رضایت زناشویی بسیار مهم می نماید . لذا محقق سئوال تصمیم بر آن گرفته تا به بررسی سئوال اصلی پژوهش یعنی آیا بین رضایتمندی زناشویی و سبکهای عشق در زنان متأهل خانه دار 30 تا 40 ساله شهر تهران رابطه وجود دارد بپردازد .

فرضیه ها :

1 ـ بین عنصر صمیمیت سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

2 ـ بین عنصر شهوت سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

3 ـ بین عنصر تعهد سبکهای عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل خانه دار 45 ـ 30 ساله ی شهر تهران رابطه وجود دارد .

تعریف واژه ها

تعریف سبکهای عشق :

روابط صمیمانه سه عنصر فعال دارد : تعهد 1، صمیمیت 2و شهوت 3 . وجود یا عدم وجود هر یک از این عناصر است که ماهیت روابط صمیمانه را معین می کند . حال به توصیف سبکهای مختلف عشق می پردازیم :

علاقمندی که مستلزم صمیمیت است اما تعهد یا شهوت در آن وجود ندارد .

دلباختگی 1عاشق شدن در اولین نگاه است . در دلباختگی شهوت وجود دارد ولی این رابطه آنقدر عمیق نمی شود که درآن تعهد و صمیمیت ایجاد شود .

عشق تهی2بدون صمیمیت و شهوت است . عشق تهی در روابط کسل کننده ایی وجود دارد که زوجین بی حوصله یا صرفاً به علت نداشتن اعتقاد به طلاق در کنار هم می مانند .

عشق خیالی 3که ترکیبی است از میل جنسی و صمیمیت ، رابطه ایی عمیق بدون تعهد است .

عشق ابلهانه4 ، عشق هالیودی است . زن و مرد دیوانه وار عاشق همدیگر می شوند ، بدون شناخت واقعی از یکدیگر ازداوج می کنند .

عشق رفاقتی 5 ، صمیمیت و محبت توام با تعهد بدون شهوت است . این عشق رابطه ای دوستانه و طولانی مدت است . عشق رفاقتی ، عشق افلاطونی یا زناشویی صمیمانه بدون میل جنسی است .

عشق کامل 6رابطه ایی ایده آل شامل شهوت ، تعهد و صمیمیت است . ( کلینکر، 1383 )

تعریف رضایت زناشویی :

احساسات عینی از خوشنودی ، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر هنگامیکه همه جنبه های ازدواج آنها را در نظر می گیرند . ( هاکنیز ، 1986 ، به نقل از اولسون 1989 )

تعریف ازدواج :

در قانون ، ازواج یک قرارداد تلقی می شود :« اتحاد داوطلبانه یک مرد و زن برای تمام عمر» . ( پورافکاری ، 1373 )

تعریف عشق :

تعریف عشق به صورت دقیق بسیار مشکل است . رادو[1]عشق را واکنش هیجانی مستمر نسبت به یک منبع لذت معلوم تعریف کرده است .

( پورافکاری ، 1373 )

تعریف شهوت [2]:

در نظریه فرویدی به مجموعه غرایز نگاهدارنده زندگی گفته می شود . ولی در پژوهش حاضر ، به احساسی که به طور اختصاص از آلت تناسلی بر می خیزد یا به طور کلی برانگیختگی جنسی گفته می شود . ( پورافکاری ، 1373 )

تعریف عملیاتی

تعریف سبکهای عشق: سبکهای عشق عبارتست از نمره ایی که فرد در آزمون عشق استرنبرگ[3]کسب می کند .

تعریف رضایت زناشویی : عبارتست از نمره ی بدست آمده ی فرد در آزمون رضایت زناشویی (ENRICH) که نشانگر رضایت نسبی زناشویی نسبی و متوسط به بالای فرد می باشد .

فصل دوم

مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد پژوهش

الف : بررسی ادبیات پژوهش

1ـ تعریف عشق

2 ـ مراحل عشق

3 ـ تعریف رضایت زناشویی

4 ـ عوامل موثر بر رضایت زناشویی

5 ـ باورهای موهوم درباره ازدواج و عشق

6 ـ تغییر باورها

7 ـ معیارهای انتخاب درست همسر

8 ـ چگونه دختر و پسر جذب یکدیگر می شوند

9 ـ واکنش ها و پاسخهای جنسی انسان

10 ـ فواید کلی ازدواج

11 ـ نظریه های عشق

نظریه آبراهام مزلو

نظریه اریک فردم

نظریه استرنبرگ

نظریه افلاطون

نظریه ویکتور فرانکل

نظریه سالیوان

نظریه فروید

نظریه کارن هورنای

نظریه کاپلان و سادوک

عشق افلاطونی

12 ـ نظریه های ازدواج و رضایت زناشویی

نظریه اریسکون

نظریه ی تحلیل رفتار متقابل اریک برن

نظریه رضایت زناشویی الیس

نظریه مبادله ی اجتماعی نای اسلام

ب : بررسی تحقیقات انجام شده

1 ـ پژوهش های داخل ایران

2 ـ پژوهش خارج از ایران

تعریف عشق :

تعریف دقیق عشق مشکل است . رادو عشق را واکنش هیجانی مستمر نسبت به یک منبع تعریف علوم تعریف کرده است . طبق این تعریف انواع عشق وجود دارد . مادر : جنسی ، پدر و مادری ، فرزندی ، برادروار ، اتکایی ، خودشیفته . همچنین عشق برای گروه مکتب و مملکت . آرزوهای وصال شی ء محبوب از مشخصات عاشق شدن است . رشد تمایلات جنسی و رشد توانایی دوست داشتن تأثیر متقابل به همدیگرند وقتی کسی با حداقل ترس و تعارض قادر به دادن گرفتن محبت است می توان گفت که ظرفیت به قراری روابط صمیمیانه را با دیگران ندارد وقتی هم دیگر رابطه ای صمیمانه است فعالانه برای رشد معشوق می کوشد . عشق پخته به غیر همجنس با صمیمیت مشخص است ، که از صفات ویژه روابط بین زن و مرد است . کیفیت صمیمیت در روابط جنسی پخته چیزی است که رولومی آن را "دریافت فعالانه" خوانده است که در آن شخص در عین حال که عشق می ورزد ، اجازه می دهد که به او عشق بورزند . این توانایی نشان دهنده آگاه عمیق از عشق به دیگری و نیز برای خود فرد است ، در چنین روابط ی عاشقانه ، سکس به عنوان " کاتالیزور" عمل می کند . رولومی ارزش های عشق جنسی را به گسترش خویشتن شناسی ، تجربه شفقّت و مهربانی ، افزایش غرور و اظهار وجود به آگاهی در لحظه های ارگاسم ، حتی از دست دادن احساس جدا بودن از معشوق تشبیه کرده است . در چنین موقعیتی است که سکس و عشق متقابلاً همدیگر را تقویت می کنند و بصورتی سالم در هم می آمیزند . برابری فزایندن دو جنس تأثیر عمیق در انتخاب معشوق دارد . شخص به دلیل گوناگون به سوی یک معشوق و همسر کشانده می شود . یکی از این دلایل ممکن است جاذه جسمی خالص باشد که معمولاً در برقراری رابطه ای قوی مؤثر است . دلیل دیگر ممکن است آرزوی یافتن معشوق بی عیب و نقص باشد که خصوصیات او یادآور ویژگی های دلخواه والدین شخص یا فرد مهمی در زندگی گذشته او خواهد بود ، که در عین حال منبع محبتی برای او به شمار می رفته اند . سایر دلایل هیجانی در انتخاب همسری از انواع گوناگون الگوهای نوروتیک در شخصیت خود فرد ناشی می گردد. مثلاً ممکن است شخص همسری را به خاطر حفظ غروری و ایمنی خود انتخاب کند تا در ارضاء احساسات عاشقانه . زنی که خود را از نظر جنسی فاقد جذابیت تصور می کند ، مردی را انتخاب می کند که فعل پذیر و قابل اتکا بوده و درعین حال فاقد جذابیت است و نیازی برای رقابت با زنهای دیگر را ضروری نخواهد ساخت . مردی که در مردانگی خود تردید دارد ممکن است رو به سوی زنی آورد که از جاذبه ی جنسی بسیار بالاتری برخوردار است امّا در واقع چندان نیازی به انگیزه جنسی قوی و عملکرد استثنایی مرد ندارد . اساساً این مایه های نوروتیک در تمام شخصیت ها وجود دارد و شاید در همه موارد انتخاب همسری ردیابی آنها را می توان یافت ( مگر ازدواج هایی که زن و مرد حتی بدون دیدن همدیگر تن به زندگی مشترک تن می دهند. وقتی این مایه ها تسلط می یابند و طرفین به طور عمد به مبادله الگوهای استثمار می پردازند ، تا وقتی نیازهای مکمل ارتباطی از ایجاد احساس ایمنی و رضایت کافی در می مانند ، ناراحتی و اضطراب روی داده و ممکن است رابطه از هم بگسد...