گزارش کارآموزی فرآورده های گوشتی مام

گزارش کارآموزی فرآورده های گوشتی مام

گزارش کارآموزی فرآورده های گوشتی مام 

فصل اول

تاریخچه شرکت تهران همبرگر

مقدمه

فلوچارت سازمانی

فلوچارت تولید همبرگر

تکنولوژی تولید همبرگر

مواد اولیه

گوشت

چربی

پیاز

سویا

افزودنیهای مجاز

نمک طعام

ادویه‌جات و چاشنی ها

روش تولید

دستگاهها و ماشین آلات مورد نیاز

سردخانه زیرصفر

گیوتین

دستگاه‌های چرخ گوشت ( معمولی مخلوط گم زیر صفر درجه )

دستگاه مخلوط کن

دستگاه یخ ساز

دستگاه همبرگرزن

تونل انجماد

بسته بندی همبرگر

شستشو

فصل دوم

تعریف همبرگر

رده بندی برگرها

انتخاب گوشت

ترکیب شیمیایی گوشت

آب

ظرفیت نگهداری آب

پروتئین

چربی

توان اتصال دهندگی انواع گوشت

PH انواع گوشت

عوامل مؤثر بر استحکام خمیر همبرگر

درجه حرارت

PH

مقدار چربی

مقدار پروتئین محلول گوشت های مصرفی

میزان چسبندگی و لزجی امولسیون گوشتی

یکنواختی ترکیب مواد اولیه

مکانیسم تأثیر نمک در همبرگر

روش های کنترل تولید همبرگر

کنترل ترکیب

نسبت رطوبت – پروتئین

فرمولاسیون همبرگر در ایران

فرمولاسیون خارجی همبرگر

ترکیبات غیرگوشتی

توسعه دهنده ها

امولیسفایرها

نمک طعام

سویا

تخم مرغ

آرد سوخاری

روغن و چربی

آزمایشات کنترل کیفی

آزمایشات کنترل کیفیت مواد اولیه

کنترل کیفی مواد میانی و شرایط

کنترل کیفیت محصولات

آزمایشات میکروبی

آزمایشات شیمیایی

آزمایشات شیمیایی

رطوبت

خاکستر کل

چربی تام

کربوهیدات

پروتئین

آزمایشات میکروبی

روش اندازه گیری T.C

کپک و تخمیر

روش شناسایی و شمارش استانیلوکوکوس ارئوس کوآگولانز (+) در مواد غذائی

روش شمارش استافیلوکوکوس اورئوس

روش جستجو و شناسایی سالیونلا

ارزیابی حسی

تقلب در فرآورردهای گوشتی

متدهای ذخیره سازی و نگهداری گوشت

بسته بندی همبرگر خام منجد ( بر اساس استاندارد ملی ایران )

بسته بندی کباب لقمه خام منجمد ( بر اساس استاندارهای ملی ایران )

شرایط و نحوه بازاریابی

موقعیت شغلی برای مقاطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی رشته غذائی

برنامه احتمالی کارخانه جهت عبور کیفیت محصولات

اشکلات تولیدی کارخانه

محاسن تولیدی کارخانه

فصل چهارم

پیشنهادات

تکنولوژی تولید همبرگر

همبرگر با محصولات چرخ شده تحت عنوان patries  شناخته شده علاوه براین بعد این گونه از محصولات همبرگر نیز می گویند معروفترین برگر از گوشت گاو تهیه شده که اصطلاحاً به آن همبرگر می گویند. به طور کلی درکشورهای مختلف من جمله ایران طی تکنولوژی خاصی گوشت چرخ شده را همراه با برخی افزودنیها مخلوط کرده پس از شکل دهی وبسته بندی بصورت منجمد عرضه می نماید. براساس استاندارد ایران دو نوع همبرگر تولید می شود

• همبرگر معمولی که باید حداقل 30 درصد گوشت داشته باشد
• همبرگر ممتاز که باید حداقل 60 درصد گوشت داشته باشد.

طبق استاندارد اضافه کردن سایر ضمایم خوراکی لاشه دام مثل گوشت کله یا بناگوش درتهیه همبرگر ممنوع است ولی از آنجائیکه کنترل خاصی برروی این مواد وجود ندارد متأسفانه برخی از کارخانجات جهت کاهش قیمت تمام شده از این گوشت ها استفاده می کنند. (3)

مواد اولیه

1-گوشت

گوشت پایه اصلی تهیه همبرگر است که گوشت مورد استفاده می تواند از قسمت های مختلف بدن دام باشد نوع گوشت و مقدار چربی درتعیین کیفیت محصول نهایی بسیار حائز اهمیت است درتهیه همبرگر بیشتر از گوشت قلوه گاه سردست و گردن که کیفیت بهتری دارند نیز مصرف می شود برخی کارخانجات جهت بهبود کیفیت نهایی از مخلوط 50% گوشت تازه گاو و 50% گوشت منجمد استفاده می نماید.

2-چربی

چربی اثر زیادی درکیفیت محصول نهایی دارد زیرا اگر مقدار چربی به مقدار فرمول نهایی نباشد همبرگر کمی خشک و فاقد رطوبت مطلوب خواهد بود.

3-پیاز

پیاز فیزیکی از مواد اولیه اصلی مورد استفاده درتهیه همبرگر می باشد از آنجائیکه پیازتازه تا حدود 90% آب دارد بنابراین باید درتنظیم رطوبت نهایی محصول مقدار آب موجود در پیاز را در نظر گرفت پیاز به عنوان طعم دهنده و پوشاننده طعم های نامطلوب همچنین ایجاد بافتی ترد و آبدار درمحصول نقش ویژه ای دارد.

4-سویا

سویا با جذب 5/1 تا 5/2 برابر خود آب باعث افزایش بازدهی محصول نهایی شده همچنین به آبدار بودن و ترد شدن محصول نیز کمک می کند اضافه کردن بیش از حد سویا باعث تیره شدن رنگ محصول خواهد بود.

5-افزودنیهای دیگر

از دیگر افزودنیهایی که درتهیه همبرگر ممکن است استفاده شود میتوان به آرد سوخاری آرد گلوتن اشاره نمود این مواد به دلیل افزایش قدرت جذب آب باعث کاهش قیمت تمام شده محصول گردند.

6-نمک طعام

این ماده از مواد عمل آورنده فرآورده های گوشتی محسوب می شود که دراستخراج پروتئین های میوفیبریلی گوشت به عنوان یک امولسیفایراست درخمیر فرآورده های گوشتی نقش دارد بنابراین هرچقدر نمک بیشتر باشد پروتئین های میوفیبریلی بیشتری ازگوشت استخراج می شود ولی درصنعت اینکار به دو دلیل با مشکل مواجه است :

• باعث شورشدن محصول می شود
• ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست .

7-ادویه جات و چاشنی ها

این گروه بهترین ترکیبات ایجاد طعم درفرآورده های گوشتی است که

اولاً : باعث اصلاح دربهبود طعم محصول می  شود.

ثانیاً : دارای خاصیت باکتریواستاتیکی هستند.

ثالثاً : دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند.

درمصرف ادویه جات باید به این نکته توجه نمود که ان دسته که منشأ خاکی یا زمینی دارند آلودگی میکروبی دارند که این آلودگی می تواند باعث فساد محصول شود درنتیجه ضروری است که ازنوع استریل ادویه جات استفاده نمود.

ازجمله ادویه جات مورد استفاده می توان زیره سیاه، زیره سبز، پیاز، سیر، زنجبیل ، تخم رازیانه، رازیانه رومی، تخم گشنیز ، تخم کرفس ، تخم شوید، آویشن،
نعناع مرزه، مرزنگوش ، ریحان، ترخون ، برگ بو، زردچوبه، پورد کاری، فلفل، سماق ، فلفل قرمز، فلفل فرنگی ، پایریکا، فلفل سیاه و سفید، جوزهندی دارچین ، هل ، دانه خردل، خولبخان ، میخک ، اشاره نمود.

روش تولید همبرگر

جهت تهیه همبرگر درکارخانجات معمولاً از لاشه های گاو و با توجه به کمبود گوشت تازه به طور کلی یا کمبود فعلی گوشت تازه اکثراً از لاشه های تازه یخ زده استفاده می شود جهت استخوان گیری لاشه های منجمد گاو بایستی ابتدا دیفراست شوند روشهای متعددی جهت این منظور پیشنهاد شده است که مطلوبترین و عملی ترین آنها یعنی نگهداری لاشه های منجمد دردمای 16-15 درجه سانتی گراد تا زمان کاردخور شدن لاشه ها می  باشد. پس از دیفرانست لاشه ها روی تخته های چوبی یا پلاستیکی مخصوص قرار گرفته گوشت و چربی از استخوان جد اگشته و پس از قطعه کردن برای چرخ شدن آماده می گردد دراینجا بایستی حتی المقدور چربی و پیه های زائد تاندون ها و احتمالاً تکه های باقیمانده استخوان ازگوشت جدا گردد و در خاتمه این مرحله گوشت به قطعات حدود 250 گرمی تقسیم می شود.

چون دراین مرحله کلیه اعمال توسط دست کارگران انجام می یابد لازم است که بهداشت فردی درتمام مراحل رعایت گردد. و حتی المقدور به گوشت فشار نیاید زیرا گوشت له شده درحین نگهداری به حالت انجماد تغییررنگ مییابد قطعات گوشت اماده شده به درون چرخ گوشت منتقل شده و درآنجا در اثر حرکت دورانی تیغه ها بروی پنجره چرخ گوشت خرد یا اصطلاحاً چرخ می شود امروزه همبرگر ها اغلب در اوزان 100 گرمی به ضخامت 8/0 –6/0 سانتی متر و قطر 13-12 سانتی متر به صورت گرد شکل گرفته و روی کاغذ مومی و پارافینه قرار داده می شود عموماً قطعات گوشت یکبار با پنجره 130 میلی متری چرخ می شود سپس همراه با سایر مواد اولیه یکبار دیگر دردستگاه مخلوط کن چرخ گوشت با پنجره 5/2 میلی متری چرخ می گردد. موضوع قابل توجه این است که هیچگاه نباید از حد اکثر ظرفیت درستگاه ها استفاده کرد زیرا دراین صورت ضمن چرخ شدن حرارت گوشت بالارفته و محیط مناسبی برای رشد و تکثیر میکروبهای موجود فراهم می گردد. گوشت همواره با سایر مواد اولیه که آنها نیز قبلاً آماده و توزین گردیده اند بر اساس فرمول مورد نظر درنسبتهای معین به درون محفظه دستگاه مخلوط کن چرخ گوشت منتقل می شود ابتدا مواد محتوی به اندازه کافی توسط بازوهای مخلوط کن همزده می شود تأخیر یکنواختی حاصل گردد و سپس خمیر حاصل با تیغ و پنجره 5/2 میلی متری چرخ می شود خمیر چرخ شده توسط تسمه نقاله یا ظروف پلاستیکی 25 یا 65 کیلویی به درون محفظه همبرگر منتقل می  شود درکارخانجات درون همبرگر زنی و فرم بسته بندی به صورت اتوماتیک صورت می  گیرد و خمیر همبرگر به اشکال و اندازه های گوناگون دلخواه درآمده و بروی کاغذهای مومی پارافینه قرار میگیرد.

عموماً دستگاه طوری تنظیم می شود که 5 یا 10 همبرگر بروی هم تشکیل یک بسته را می دهند و توصیه می  شود جهت سهولت وسرعت انجماد و همیچنین دیفراست همبرگر ها به هنگام مصرف و بالطبع کاهش امکان گسترش بارمیکروبی بیش از 5 عدد همبرگر روی هم گذاشته نشود. پس از خاتمه عدل فرم بندی قطعات شکل یافته همبرگر ها بروی سینی ها چینی شده و سینی ها رشده برروی قفسه های چرخ دار قرار داده شده و قفسه ها به داخل تونل یاسالن انجماد که دارای برودت 40- الی 35- درجه سانتی گراد است روانه می گردد. تا اینکه منجمد گردیده بروردت آنها به 18- درجه سانتی گراد برسد پس از انجماد همبرگر ها درون کارتن های با ظرفیت 9 ، 10، 12، 18 کیلویی بسته بندی می  شوند و تازمان مصرف در سردخانه های با دمای 18- درجه سانتی گراد نگهداری می  شوند.

دراینجا لازم به ذکر است که انجماد آب درون و برون سلولی یکسان بوده و تعداد کریستالهای بیشتر به اندازه آنها کوچکتر است لذا تغییرات حجمی کمتر است و کریستالها مانند فیلامان ها باعث بلوکه شدن محلول ها میشوند. پس در انجماد سریع اثرات نامطلوب به حداقل می رسد البته به تجربه ثابت شده است که گوشتی که آهسته یخ می زند بافت نرم تر و طعم بهتری دارد البته تأخیر درانجماد باعث افزایش بارمیکروبی و نیز مهاجرت آب آزاد به سمت فیبرهای کاغذ مومی شده و جداشدن ان را مشکل می  سازد.

ترکیب شیمیایی همبرگر

حدود 65-60 درصد وزن برگر را آب تشکیل می دهد که از تمام اجزای ساده آن بیشتر است سهم اعظم آب به ترکیب گوشت و مقدار آبی که به عنوان جزئی از فرمول اضافه می  شود مربوط می شود همانطور که قبلاً بیان شد آب را به صورت یخ به خمیر محصول اضافه می کنند تا دمای محصول درحین تولید پایین نگه دارد و از تغییر ماهیت پروتئین های گوشت و کاهش استحکام امولسیون گوشتی جلوگیری شود آب افزوده تری و آبداری بافت نهایی فرآورده راتضمین می کند اگر فقط از رطوبت خود گوشت درمحصول نهایی استفاده شود بافت نهایی سفت شده و فرآورده خوشمزه نخواهد بود همچنین آب حمل و توزیع مواد عمل آورنده به داخل اقلام گوشتی که عملیات خرد شدن بروری آنها صورت نمی گیرد را تسهیل می کند افزودنی آب به ویژه درفرآورده های گوشتی حرارت دیده راندمان رابهبود می دهد مقدار آبی که حین فرآوری اضافه می شود به ترکیب و خواص گوشت خام نوع محصول و تلفاتی که درتمام مراحل فرآوری انتظار می رود و میزان رطوبت مطلوب درمحصول نهایی بستگی دارد  و مطابق مقررات فدرال کشور آمریکا میزان رطوبت درفرآورده های گوشتی حرارت دیده نباید 4 برابر میزان پروئین گوشت به اضافه 10 درصد رطوبت بیشتر باشد فرآورده های گوشتی تازه که عمل حرارت دادن برروی آن صورت نمی گیرد حداکثر 3 درصد رطوبت برای تسهیل امر فرآوری مجاز است درقوانین مربوط به قطعات گوشت عمل آمده توصیه می شود که میزان افزایش وزن محصول تولیدی درمقایسه باوزن تازه زیادتر نشود و درصورت مغایرت به روی برچسب باید قید شود که به آن آب اضافه شده است میان آب افزوده و پروتئین و چربی و روابط زیر حاکم است.

متوسط میزان پروئین موجود در برگرهای تولید داخل 20-12 درصد می باشد پروتئین های گوشت مسئول اتصال دادن آب و امولسیفیکاسیون چربی می باشند تفاوت قدرت بافتهای حیوانی از این نظر مربوط به کارایی و قدرت امولسیفیکاسیون پروتئین های محلول می  باشد پروتئین های گیاهی وقتی به همبرگر اضافه میشوند موجب کاهش از دست رفتن آب درطی پختن می شوند این پروتئن ها به سرعت آب جذب کرده و دارای توانایی جذب عصاره هستند.

چربی یکی از اجزاء تشکیل دهنده برگرها می باشد چربی دربهبود طعم دهنده لطافت نرمی تردی آبداری و رنگ فرآورده های گوشتی اثر دارد تغییرات میزان چربی گوشت افزوده شده عموماً مربوط به نسبت رطوبت به پروتئین می باشد این تفاوت به نوع قطعه جدا شده از لاشه و نوع آن بستگی دارد شناخت میزان چربی قطعات مختلف گوشت اهمیت زیادی دارد میزان چربی موجود دربرگرهای تولید داخل 25-15 درصد می باشد

به طور متوسط میزان خاکستر موجود درفرآورده های برگر 6-5 درصد است با توجه به ترکیب شیمیایی مواد اولیه نمک سویا ادویه جات آرد سوخاری گلوتن بیشترین اثر را به میزان خاکستر این فرآورده ها دارند ترکیب شیمیایی همبرگر 20 درصد چربی و محصول پخته به شرح زیر است .

آنالیز                                         همبرگر 20 درصد چربی

ترکیب شیمیایی خام                      

رطوبت                                       5/60            

چربی                                         5/21

پرتئین                                        9/17

ترکیب شیمیایی محصول پخته         

رطوبت                                       8/55

چربی                                         2/19

پروتئین                                      8/24

همبرگر کم چربی

درسالهای اخیر تولید فرآورده های کم چرب با توجه به عوارض سوء مصرف چربی ها و مواد غذایی پرچرب و نیز افزایش آگاهی تغذیه ای مصرف کنندگان افزایش است همبرگر با توجه به دارا بودن چربی زیاد (30-15درصد) و آمار مصرف بالای آن از این نظر حائز اهمیت می باشد برای تولید محصولات کم چرب ازجایگزین های چربی که ویژگی های فیزیکی و حسی چربی را به همراه کالری کمتر فراهم می نماید استفاده می شود. صمغ ها با توجه به ظرفیت جذب آب بالا و نیز تقلید برخی خواص چربی درفرآورده های گوشتی کم چربی به میزان 1-5/0 درصد مصرف می  شود از صمغ ها می توان کاراگینان را نام برد.

کاراگینان برای چسباندن  و متصل کردن ذرات گوشت به هم بسیار مؤثر است کاراگینان همراه با آب درحفظ آبداری و تازگی برگرهای کم چرب مفید می باشد استفاده از ادویه جات مناسب از راه های بهبودعطر و طعم این محصولات است.

فرمولاسیون همبرگر کم چربی

فرمولاسیون پیشنهادی همبرگر حاوی کاراگینان عبارت است از گوشت گاو 10 درصد چربی (80%) + نمک (4%) + ادویه (5/0%) + صمغ کارگینان ( 6/0% ) + آب داغ 200-180f (5/18%) فرمولاسیون نوع دیگری از همبرگر کم چربی

به صورت ذیل است

گوشت چرخ شده       90%              آب      7%      جایگزین چربی 3%

روش تولید همبرگر کم چربی

مراحل تولید همبرگر کم چربی به طور خلاصه به شرح زیر می باشد.

1-چرخ کردن گوشت با صفحه های سوراخ دار یک اینچی

2-افزودن آب و مخلوط جایگزین چربی

3-مخلوط نمودن نمونه به مدت 2 تا 3 دقیقه

4-چرخ نمودن با صفحه های سوراخ دار 32/3 اینچی یا 18/1 اینچی

5-فرم دادن به شکل همبرگر یا بسته بندی به صورت فله

6-انجماد یاسرمایش

ارزش غذایی همبرگر به شرح زیر است.

                             کم چربی                           معمولی

کالری                     170                                 230

پروتئین                   17                                   19 

کربوهیدارت             2                                     0       

چربی                      10                                   16

کلسترول                 65                                   115

کباب لقمه

کباب لقمه محصول روش صنعتی تولید کباب های سنتی است مواد اولیه و روش تولید کباب لقمه کاملاً مشابه همبرگر می باشد با این تفاوت که نوع قالب فرم دهنده این محصول مدور و گرد نبوده و مکعب مستطیل می باشد همچنین نوع و میزان ادویه جات درجهت شباهت عطر و طعم این فرآورده با کباب های سنتی استفاده میگردد.

فرمولاسیون کباب لقمه

فرمولاسیون کباب لقمه حاوی 60% گوشت گاو و ترکیب شیمیایی فرآورده حاصل درجداول زیر است.

نوع ترکیبات و مقدار به درصد

گوشت گاو با 10% چربی  60

چربی  15

پیاز  4/13

سویا  10

نمک و ادویه   6/1

ترکیب شیمیایی  :

رطوبت   26/51

پرتئین     9/17

خاکستر    18/2

چربی      43/24      

کربوهیدارت و سایر  23/4

گزارش کارآموزی نیروگاه برق شازند

گزارش کارآموزی نیروگاه برق شازند

گزارش کارآموزی نیروگاه برق شازند

مشخصات فنی نیروگاه 1

واحد سوخت رسانی  3

سیکل تولید برق  5

شعله بین مازوت  7

دستگاه GAH وخنک کننده روغن آن  19    

سیستم کنترل توربین DEH 20

برجهای خنک کننده 36

دستگاه نشیاب هییدروژن JQG-3  37

دستگاه PLC LOGO 43

FLAME DECTECTOR وکاربردآنها

مشخصات فنی نیروگاه :

تعداد واحد ها : 4 واحد بخار

ظرفیت تولید بخار هر بویلر : 1045 تن در ساعت

قدرت نامی هر واحد : 325 مگاوات

توربین : سه سیلندر ( فشار قوی – فشار متوسط – فشار ضعیف )

بویلر : از نوع درام دار و با گردش طبیعی

کندانسور : نوع پاششی

درجه حرارت بخار اصلی : 540 درجه سانتی گراد

فشار بخار اصلی : 167 بار

برج خنک کن : خشک از نوع هلر

سیستم های اصلی نیروگاه :

پست 230 کیلو ولت 

بویلر

توربوژنراتور

سیسستم خنک کنندة اصلی

ترانسفورماتورهای اصلی و کمکی

سیستم های جانبی عبارتند از :

• تصفیه خانه تولید آب مقطر
• تصفیه خانه بین راهی p.p
• پمپ خانه چاههای آب خام
• هیدروژن سازی

سیستم های تصفیه پساب صنعتی و غیرصنعتی :

• سیستم های خنک کنندة کمکی C.T
• بویلر کمکی 50 تنی
• بویلر کمکی 35 تنی
• واحد سوخت رسانی
• دیزل ژنراتور اضطراری
• سیستم های اعلام و اطفاء حریق
• کمپرسورهای هوای فشرده

واحد سوخت رسانی : این واحد تشکیل شده است از تعداد 6 مخزن که ظرفیت هر کدام 20 میلیون لیتر است و همچنین اتاق کنترل و سایت تولید بخار . سوخت نیروگاه در زمستان مازوت است و در تابستان گاز شهری که توسط یک خط لوله به لوله اصلی گاز وصل می باشد مازوت ( سوخت در زمستان ) مورد نیاز توسط یک خط لوله از پالایشگاه که تقریباٌ در فاصله 2 کیلومتری از نیروگاه قرار دارد تامین می شود. مازوت پس ماندة تقطیر نفت خام در برج تقطیر می باشد مایعی سیاه رنگ و لزج می باشد که تقریباٌ شبیه قیر است این واحد هم دارای دو بویلر 35 تن است یعنی در هر ساعت 35 تن بخار تولید می کند ، بخار تولیدی در این واحد برای گرم کردن مازوت به کار می رود، در زمستان مازوت سرد می شود و حرکت آن بسیار کند می شود در درون هر کدام از مخازن بزرگ هیترهایی قرار دارد که این هیترها موجب می شوند که مازون سفت نشود. در تمام واحدهای نیروگاه سعی شده است که از بخار حداکثر استفاده شود. در تمام طول خطوط انتقال مازوت به بویلرهای اصلی و سوزاندن مازوت ، لوله های بخار هم به طور موازی به لوله های مازوت چسبیده شده و هر دو با هم عایقبندی شده ا ند بر سر راه مازوت زمانی که از مخازن اصلی به سمت بویلرهای اصلی حرکت می کنند چند مرحله وجود دارد.

مرحله اول :

زمانی که مازوت ها از مخازن اصلی بیرون می آیند چند عدد هیتر بخاری است که موجب گرم شدن مازوت می شوند مقداری از مازوت گرم شده به مخازن باز می گردد .و مقداری از آن هم به مرحله دوم می رود.

مرحله دوم :

در این مرحله 8 عدد فیلتر برای تمیز کردن مازوت وجود دارد این فیلترها که به صورت استوانه ای شکل هستند در درون خود صافی هایی دارند که ذرات آلوده کنندة مازوت پشت صافی ها باقی می مانند و در ته استوانه ته نشین می شوند که بعداٌ آن را بیرون می آورند در بیرون از این صافی ها پمپی وجود دارد که این پمپ مازوت خروجی از فیلتر را به سمت بویلرهای اصلی می فرستد.واحد کنترل قسمت سوخت رسانی یک واحد کاملاٌ مجزاست که آلارم ها ، وضعیت ولوها ، ذخیرة مخازن و ... را به صورت Online به اتاق کنترل این واحد منتقل می شود و کاربر می تواند این مقادیر را با توجه به نیاز نیروگاه کم یا زیاد کند.

در قسمت سوخت رسانی دو عدد مخزن هم برای گازوئیل درنظر گرفته شده است . علت استفاده از گازوئیل این است که از گازوئیل به عنوان پیلوت استفاده می شود ( جرقه زن ) یعنی در ابتدا برای روشن کردن مشعل های بویلر از گازوئیل استفاده می شود چون مازوت در ابتدا نمی سوزد و بعد از داغ شدن مشعل ها تزریق مازوت شروع می شود.

سیکل تولید برق :

بخار تولیدی در بویلر با دمای 540 درجه سانتیگراد و 160 بار به درون توربین HP می رود و پس از چرخاندن توربین HP فشار و دمای آن افت می کند پس دوباره به بویلر رفته و فشار و دمای آن تا حدودی 40 بار زیاد می شود و پس از آن به توربین JP رفته ( فشار متوسط ) و پس از چرخاندن آن مستقیماٌ به توربین LP می رود و آن را می چرخاند بخار خروجی از توربین (Low Pressure) LP به درون Condenser می رود. بخار بسیار داغ در Condenser به آب خیلی داغ تبدیل می شود. در Condenser همزمان مقداری از آب به برج های خنک کننده رفته و خنک می شود و مقداری از آب توسط دو عدد پمپ که به صورت Standby کار می کنند به هیترهای ( Lp:Low Pressure) می رود . در ضمن آبی که به برج های خنک کننده رفته پس از بازگشت به خود Condenser می رود و این یک سیکل بسته است . تعداد هیترهای LP 4 عدد است و پس از خروج آب داغ از هیترهای LP آب به Feed Water tank (F.W.Tank) می رود و سپس توسط 3 عدد پمپ که دو عدد در مدار و یک عدد Standby کار می کند به درون 3 عدد هیتر (HP:High Pressure) رفته و سپس دوباره به بویلر می رود این سیکل بسته است و همواره ادامه دارد.در سر راه بخار به درون توربین ها ولو.های اضطراری قرار دارد کار این ولوها این است که اگر واحد تریپ خورد بخار را مستقیما به درون Condenser هدایت می کند.

تعداد مشعل هایی که برای بویلر در نظر گرفته شده است 34 عدد می باشد که در هر طبقه 8 عدد که در هر دو طف بویلر 4 عدد مشعل به کار رفته است این مشعل ها از دو قسمت مجزاغ از همدیگر تشکیل شده است که یکی از قسمت ها برای سوخت گاز و دیگری برای سوخت مازوت است . Gun مازوت دارای دو ورودی می باشد یکی ورودی بخار داغ و دیگری ورودی مازوت ، ابتدا ولو بخار داغ باز شده و سپس مازوت به همراه بخار داغغ به درون کوره پاشیده می شود قبل از اینکه ما از مازوت استفاده کنیم باید برای روشن کردن مشعل از اگنالیتور ( جرقه زن ) استفاده کنیم برای سوخت مازوت و گاز از دو اگناتیور جدا استفاده شده است . اگناتیور مازوت با گازوئیل کار می کند و اگناتیور گاز هم با گاز طبیعی ، برای شروع به کار گازوئیل به داخل پاشیده می شود بعد از این قسمت جرقه زن که دارای ولتاژ 2500 است شروع به جرقه زدن می کند تا Gun روشن شود بعد از روشن شدن Gun و دیدن شعله توسط سنسورهای موجود به سیستم مشعل دستور ورود سوخت می دهد تا مشعل روشن شود بع از روشن شدن مشعل Gun اگناتیور خاموش شده و بیرون می آید .

در مسیر عبور سوخت ها به درون بویلر یک ولو Shut Off قرار گرفته است ولو Shut off هنگامیکه وناحد تریپ می خورد به صورت اتوماتیک جلوی ورود گاز یا مازوت را به درون بویلر می گیرد. همچنین در کنار هر یک از مشعل هاهی یاد شده دو عدد شعله بین قرار گرفته است که یکی شعله بین گاز و داتیگری شعله بین مازوت . در ادامه به بررسی شعله بین مازوت می پردازیم .

شعله بین مازوت :

شعله بینی که در این نیروگاه به کار رفته است ZHJI نام دارد و تشکیل شده است از یک پانل تشخیص شعله و ردیف آنالایزرها . این شعله بین ها می توانند نور قابل رؤیت را تشخیص دهند.

ساختمان شعله بین :

این شعله بین از دو قسمت تشکیل شده است : اسکنر که در بویلر قرار دارد و یک ردیف آنالایزر سیگنال ، هر ردیف آنالایزر 8 عدد اسکنر دارد و اسکنرها توسط یک کابل 4 وایره ( Wire  ) به کانال های مربوط متصل می گردند.

اسکنر شامل موارد زیر است :

هر اسکنر (Scanner Head) ، فیبر نوری ، کاندوئیت داخلی ، کاندوئیت خارجی یک پوسته تشخیص دهنده و بر مدار چاپی اسکنر ، این برد داخل حفاظ اسکنر قرار دارد و فیبر نوری داخل کاندوئیت است . یک طرف کاندوئیت به هد اسکنر وصل می شود و طرف دیگر آن به بدنه اسکنر که اسکنر را می سازد ، 2 نوع اسکنر وجود دارد یکی اسکنر با کاندوئیت سخت که جهت مشعل ثابت به کار می رود که در نیروگاه از این نوع اسکنر استفاده می شود و دیگری اسکنری که برای شعله های گردان به کار می رود.

از طریق اسکنری که در بویلر نصب شده است آنالایزر می تواند شدت و فرکانس شعله داخل کوره را نشان دهد. سیگنال شعله که توسط اسکنر ، Sens می شود شعله می رسد در آنجا سیگنال هایی که از 8 اسکنر می آیند به صورت جداگانه و همزمان آنالیز می شوند.

کاندوئیت خارجی اسکنر ممکن است به بدنة کوره جوش شود. هوای خنک کاری اسکنر از داخل هستة اسکنر و کاندوئیت خارجی وارد کوره می شود. هوای خنک کاری دو کار انجام می دهد. خنک کاری و تمیز کاری هر اسکنر ( جهت جلوگیری از نشستن دوده روی لنز )

اصول کارکرد اسکنرها :

هنگامی که سوخت می سوزد از خود نور قابل رؤیتی ساطع می کند که خواص موج را دارد. فرکانس موج بسته به نوع سوخت متغیر است . در عین حال فرکانس و شدت نور به نسبت سوخت به هوا ، سرعت پاشش سوخت ، شکل هندسی مشعل و ... بستگی دارد. این شعله بین همچنین شدت و فرکانس موج شعله را نیز اندازه گیری می کند.

از 8 اسکنر (ZHJ-1) 4 عدد مربوط به مشعل جلو (front) و 4 عدد مربوط به عقب (Rear) کوره در یک طبقه خاص است . به عبارت دیگر هر ردیف اسکنر در پانل کنترل به یک طبقه مشعل های بویلر تعلق دارد.

سیگنال شعله ارسالی پس از عبور از یک تقویت کنندة AC و یک محدود کننده (Limiter) به یک سری پالس مربعی شکل تبدیل می شود. فرکانس موج مربعی شکل فرکانس شعله است . این فرکانس با فرکانس داخلی که از قبل توسط آنالایزر (discriminator) فرکانس قابل تنظیم است (Set) شده است ، مقایسه می گردد. هنگامیکه فرکانس شعله بیش از فرکانس تنظیمی باشد نشان دهندة مجوز فرکانس روشن می شود. در غیر اینصورت سیگنال مجوز فرکانس ارسال نمی گردد. فرکانس آنالایزر از 5/2 تا 103 Hz جهت فرکانس شعله سوخت های مختلف قابل تنظیم است . فرکانس تنظیمی داخلی می تواند از روی سوئیچ های روی برد تنظیم شود.

مدار Scanner :

بعد از تبدیل نور به یک سیگنال الکتریکی ، سیگنال شعله به سیگنال جریان تبدیل می شود این سیگنال از طریق ترمینال خروجی شمارة 5 به ماژون شدت نور در پانل در می آید . هنگامیکه تجهیز در حالت کار نرمال باشد ، سیگنال جریان ½  33/0 mA به ترمینال No.1 ماژول شدت نور وارد می شود. در اینجا از طریق یک مقاومت 1 کیلوولت زمین شده به ولتاژ V1/2  33/0 تبدیل می شود.

مدار شدت نور :

این مدار جهت تبدیل جریان به ولتاژ ارسالی از اسکنر و آنالیز مؤلفه شدت نور پس از تبدیل واحدها به کار می رود.

سیگنال جریان اسکنر که به برد می آید به سیگنال ولتاژ V1/2  33/0  تبدیل شده وارد یک تقویت کننده DC جهت تغییر رنج می شود. پس از تغییر رنج سیگنال ولتاژ از V1/2  33/0 به V   5/6  2/1 تبدیل می شود. سیگنال شعله تبدیل شده به دو قسمت می رود یکی به مدار فرکانس جهت تشخیص فرکانس و دیگری به یک فیلتر پایین گذر . سیگنال شعله ای که از فیلتر پائین گذر می گذرد تنها شدت شعله را بیان می کند ، این سیگنال به مدارات تشخیص خطا (fault) و شدت نور به طور همزمان ارسال می گردد، 15 ولت یعنی مجوز شعله ( شعله را داریم ) و صفر ولت یعنی نداریم . سیگنال 15 ولت در لاین خطا (fault) نشانگر وجود (foult) در سیستم است و صفر ولت همین خطایی وجود ندارد.

تنظیم حدود بالا و پائین شدت شعله به عنوان خروجی به بورد جهت نمایش و اندازه گیری ارسال می شوند در شرایط نرمال مدار اندازه گیری سیگنال 5/6 – 2/1 را دارد. SW201  سوئیچ جهت مقدار حد بالا و Sw 202 مقدار حد پائین است . هنگامیکه Sw 201,2 هردو روی وضعیت پائین قرار داده شوند، شدت شعله (flame ulten sity) به عنوان خروجی و مقدار نشان داده شده روی برد بکار می رود. هنگامیکه Sw 201 در موقعیت بالا قرار دارد مقدار ست (Set) حد بالا نشان داده می شود و به همین ترتیب اگر Sw 202 در موقعیت بالا قرار داده شود ، مقدار ست (Set) حد پائین را نشان می دهد.

دیاگرام شماتیک اسکنر به شرح زیر است :

سیگنال نور شعله که توسط لنزها Sens می شود پس از عبور از انتهای همگرا به فیبر نوری داخل کاندوئیت و پس از آن به انتهای پوستة اسکنر (Scanner) می رسد فیبر نوری نو را به سمت دیود فتو الکتریک هدایت می کند و دراینجا تبدیل نور به سیگنال خاتمه می پذیرد این سیگنال الکتریکی به برد مدار چاپی (PCB) انتهای پوستة اسکنر می رسد توسط یک تقویت کنندة لگاریتمی و تبدیل ولتاژ – جریان سیگنال الکتریکی به سیگنال جریان تبدیل شده و به ردیف آنالایزرهای پانل می رسد. تقویت کنندة لگاریتمی نه تنها به سیگنال های بسیار ضعیف حساس است بلکه سیگنال با شدت بیشتر را نیز تقویت کرده اشباع نمی شود. این تقویت کننده هر سیگنال را در مقدار تنظیم شده قرار می دهد لذا می تواند به عنوان پایه ریزی جهت تشخیص خطای شعله بین به کار رود. این سیگنال ولتاژ به جریان تبدیل شده و با ماژول ارسال می شود. هدف از مبدل ولتاژ / جریان این است که حتماٌ سیگنال نوری در هر سیگنال الکتریکی جریان انتقال یابد و هدف اصلی در انتقال جریان کاهش نویز است و به عنوان قرارداد در انتقال سیگنال به راه دور مورد استقاده قرار می گیرد.بدلیل وجود تقویت کنندة لگارتیمی در بخش آنالایزر اسکنر مولفه شدت شعله می تواند در رنج مجاز تنظیم شود همچنین له عنوان پایه ای جهت تشخیص خطا بخش اسکنر یا کابل انتقال به کار می رود. لذا مقادیر حدود پائین و بالای بخش شعله بین هنگامیکه اسکنر و کابل نرمال اند تنظیم می شود. دامنه سیگنال شعله نیز در منطقه مجاز بین حدود پائین و بالاست . هنگامیکه خطایی در بخش اسکنر یا کابل سیگنال رخ دهد سیگنال خروجی از حد مجاز تجاوز می کند. شعله بین بدون هیچ تنظیمی کار می کند چون حدود پائین و بالای تشخیص خطا از قبل تنظیم شده اند.

بخش کلیدی ، قسمت تشخیص فرکانس مقایسه گر فرکانس است (Freguency Comprator)  است بلوک دیاگرام پایة مدار فرکانس در شکل زیر آمده است .

بخش های مهم آنالیز سیگنال ، مدارات فرکانس و شدت نور شعله هستند ، این مدارات به ترتیب جهت تشخیص فرکانس و شدت نور بکار می روند مدارات تشخیص خطا خود آزمایی سیگنالی را که از اسکنر می آید را انجام می دهند. اگر سیگنال خارج از رنج تنظیمی باشد شعله بین پیغام Self fault را نمی فرستد که از طریق نشان دهندة خطا fault روی برد شخص می شود . در این زمان خروجی سیگنال شعله ای است که این مدار را بلوک می کند. شکل زیر (صفحه بعد ) بلوک دیاگرام ساده شدة آنالیز سیگنال شعله در یک کانال شعله بین ZHJ-1 را نشان می دهد. شکل پایه کارکرد یک واحد کامل شعله بین را نشان می دهد. سیگنال جریانی که از اسکنر می آید ابتدا توسط مبدل جریان – ولتاژ به ولتاژ تبدیل شده ، پس به طور همزمان به سه مدار تشخیص شدت ، فرکانس و خطا می رود ، نتایج آنالیز سیگنال در این سه مدار با LED نشان داده می شود. حدود بالا و پایین سیگنال های شدت از قبل تنظیم شده اند. سیگنال شدت زمانیکه از حد بالا تجاوز نماید وارد عمل می شود. یعنی سیگنال مجوز شدت را صادر می کند. و این سیگنال تا زمانیکه شدت به مقدار پائین نرسیده تداوم دارد. لذا حد بالایی می تواند به صورت دلخواه افزایش یابد تا توانایی تشخیص شعله را افزایش دهد و حد پائین کاهش یابد تا از حساسیت شعله بین با کارکرد صحیح اطمینان حاصل شود.

گزارش کارآموزی سم شناسی , آفت کشها

گزارش کارآموزی سم شناسی , آفت کشها

گزارش کارآموزی سم شناسی , آفت کشها

بخش اول: سم شناسی

مقدمه

تاریخچه

طبقه بندی سموم

نامهای سموم

غلظت به کار رفته و آزمایشهای اولیه در سم شناسی

فرمولاسیون سموم

ترکیبات مهم استعمالی در فرمولاسیون

تعاریف مهم در سم شناسی

خانواده های شیمیایی سموم

ارگانوفسفره ها

پایروتروئیدها

کار با مات ها، دی نیتروفنل و دی تیو کاربامات ها

ترکیبات آلی لکره

روغن ها

آنتی بیوتیک ها

ایزو تیوسیانات ها، بنزیمیدازول ها و ترکیبات بنزنی

اکسانتئینها و تری آزول ها

ترکیبات معدنی، قارچ کش های استروئید، نیکوتین

سایر ترکیبات

بخش دوم: گزارش کارآموزی در بخش آفت کش ها

مقدمه

تاریخچه، اهداف و بخشهای موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی

آزمایشگاه باقیمانده سم

بخش مایکوتوکسین ها

بخش مقاومت آفات و سم پاشی

بخش سنتزفرمون

فرمون- کاربردها، تله ها و روند کاری آزمایشگاه

سنتزفرومون ها

آزمایشگاه  استخراج و عصاره گیره

بازدید از آزمایشگاه

FAO واقع در بخش و منابع

منابع

نامهای سموم:

الف) نام شیمیایی :

این نام براساس قوانین اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی انتخاب می‎شود. در حقیقت این نام بیان کننده اجزاء تشکیل دهنده ساختار شیمیایی ترکیب و نحوه قرار گرفتن آنها نسبت به هم است.

ب) نام عمومی:

این نام توسط موسسه یا کمپانی سازنده پیشنهاد شده و ابتدا در کشور سازنده و سپس به صورت یک نام بین المللی به استانداردهای جهانی (ISO) پیشنهاد می گردد. مثال بارز نام کارباریل از کارباماتها و بارایترین از گروه فسفره می‎باشد. معمولاً حرف اول نام عمومی کوچک نوشته شود.

ج) نام تجاری یا نام فرمولاسیون:

اسامی زیادی برای نام تجاری نوشته می‎شود. چون در کارخانه به سلیقه خود اسمی را روی محصول خود می گذارد. معمولاً اول کلمه با حروف درشت نوشته می‎شود. مثال کارباریل بوده که نام سوین نامیده می‎شود، حالت پودری از این سم است و حالت خمیری آن sevimol می‎باشد.

* فرمول بسته شیمیایی و فرمول ساختاری سموم، مفاهیم اسده ای بوده و نیاز به توضیح اضافی نیست.

خصوصیات یک آفت کش (سم) خوب:

1. روی آفت هدف مؤثر باشد
2. اثرات سوء جانبی وری دشمنان طبیعی و آفت کم باشد.
3. گیاه سوزی نداشته باشد
4. زود تر تجزیه شده و وارد چرخه و زنجیره غذایی نشوند.
5. دوام تاثیر ‌آفت کشی خوبی داشته باشد
6. بوسیله باران شسته نشوند.
7. در محیط اسیدی و قلیایی تجزیه نشوند.
8. قابل اختلاط با سایر سموم باشند.
9. مقرون به صرفه باشد
10. برای محیط زیست حداقل خطر را داشته باشد.
11. مقاومت آفات و بیماریها در مقابل آن دیرتر ایجاد شود.

فرمولاسیون سموم:

کمپانی های سازنده سموم معمولاً سموم خود را به صورت غلیظ به نام ماده تکنیکال عرضه می کنند که درجه خلوص ماده تکنیکال معمولاً حدود 95% می‎باشد. اما قسمت عمده اثربخشی یک سم مربوط به فرمولاسیون آن است که کشورها و شرکت های مختلف روشهای مختلفی برای آن در نظر می گیرند.

منظور از فرمولاسیون ، همانطور که در مورد رنگ  یا مواد آرایشی هم داریم، افزودن ترکیبات مناسب جهت اثر بخشی بهتر و بیشتر سم و از آن مهمتر قابل استفاده و قابل استعمال کردن سم  جهت مصرف در مزارع، باغات  و… می‎باشد.مثلا از امولسیون کننده استفاده شده جهت حل کردن اجزاء آلی و غیرقطبی در آب و یا سایر ترکیبات که به تفضیل بیان می‎شود.در تهیه فرمولاسیون، نوع تهیه سم برای مصرف نگهداری، انبارداری، صرفه اقتصادی و غیره را در نظر می گیرند.

در قبل از انقلاب مقدار کمی از سموم داخل کشور فرموله می شدند ولی امروزه بیش از 80% سم در داخل کشور فرموله می‎شوند.

 اگر چه متاسفانه سنتز ماده تکنیکال (ماده موثره  واصلی سم) در داخل کشور انجام نشده ( به جز بعضی ترکیبات بومی و معمولی مثل مخلوط بوردو، روغن های طبیعی و مصنوعی، لایم سوفلورو … ) و خرید ماده تکنیکال از طرف دولت صورت میگیرد و تحویل کارخانجات فرمولاسیون شده و پس از فرموله شدن از طریق شرکت خدمات حمایتی و سازمان حفظ نباتات توزیع آنها در کشور انجام می‎شود.

سموم معمولاً به دو صورت خشک و محلولپاشی مصرف شده ولی فرمهای دیگر نیز داشته که به طور خلاصه به آنها می‎پردازیم.

1)  فرمولاسیون خشک

1- الف) گردها یا فرمولاسیون پودری

قدیمی ترین نوع سموم بوده که قطر ذرات آن کمتر از 30 میکرون است. گرد معمولاً یک سم داخل یک حامل (carrier) است که حامل ها مواد بی اثری هستند که جهت تسهیل فرمولاسیون اضافه شده و معمولاً خاک رس، تانکها، پرلایت و سیلیکات می باشد.

ذرات گردها از 10 تا 70 میکرون امروزه متفاوت است. خاصیت گیاه سوزی کمتری دارند، و برای آفات بین خواربه کار می روند. معمولاً (5/0-10)% ماده مؤثر در حامل قرار می‎گیرد و به ویسله هواپیمای سم پاش و موتورهای سمپاش گردپاش به کار می روند. بیشتر برای مبارزه با آفات انباری مصرف داشته و بهترین مثال برای گردها گرد کارباریل %20 است.

1- ب) گرانول ها

به منظور غلبه بر باد بردگی گردها ساخت گرانول ها مرسوم شد که سموم ابتدا در یک حلال حل شده سپس ماده حاملی که شامل رسهای پرلایت و ورمی کولایت بوده به صورت غلاف و پوشش با ماده سمی آغشته می‎شود(محلول سمی)

این ترکیبات جاذب الرطوبه اند یعنی با دریافت رطوبت می‎شوند و ماده سمی را در محیط آزاد می کنند.

امروزه حتی مواد حامل را از موادی می سازند که پس از آزاد کردن سم تبدیل به ماده کودی می‎شوند. اندازه گرانولها 5-25/0 میلیمتر است. از گرانول ها برای مصارف سموم در خاک مزرعه از طریق جذب سموم از طریق ریشه ها استفاده می کنند. وجود رطوبت برای باز شدن گرانول ها ضروری

1- ج) میکروکپسولها 

 که از همه جدیدتر بوده  وماده موثره به وسیله یک پوشش نازک از ژلاتین یا اگار پوشانده است می‎شود  و در حضور آب خاک به صورت تدریجی سم را آزاد کرده که خود این تدریجی آزاد کردن از مزایای این میکروکپسولها است.

1-د) خمیرها

در این فرمولاسیون سم را با یک حلال نظیر دی کلرواتان (که از همه پرکابردتر است) مخلوط کرده وبه صورت خمیر در می آورند برای آفات چوبخوار نظیر کرم خراط و غیره استفاده شده و در مبارزه با موش و حتی سوسک های خانگی (در خمیرهای سوسک کش) این حالت در ایران خیلی کاربرد دارد.

1-هـ) طعمه های مسموم:

دراینها معمولاً با یک ماده خوراکی که خاصیت جلب کنندگی ماده مخلوط شده و به صورت پلات یا دانه ای عرضه می‎شود که بیشتر برای مبارزه با جوندگان (rodents) و ملخ ها کاربرد دارد.

2- فروملاسیون مخصوص محلول پاش ها

سموم محلول پاشی معمولاً به صورت سوسپانسیون، امولسیون و … غیر محلول در آب بوده بجز معدودی از علف کش ها در نتیجه یا از حلالهای مخصوص در کنار آب استفاده شده یا از امولسیون کننده ها که توضیح داده می‎شود.

2- الف) محلول در آب که فقط در آب حل کرده و مصرف می‎شوند مثل معدودی از ترکیبات علف کش

2- ب) پودرهای قابل حل در آب مثل مورد الف

2- ج) فرمولاسیون های غلیظ یا حجم خیلی کم (ultra low volume)

در اینها آفت کش به صورت مایع یا جامد، مستقیما خود ماده تکنیکال بوده البته به ندرت اینگونه مصرف می‎شوند

2-د) امولسیون شونده ها

این گروه بیشترین گروه سموم را امروزه تشکیل داده  و ماده سمی در آن از یک حلال روغنی یا موادی نظیر گزامین یا سیکلو هگزان تشکیل شده که در آب حل نشده ولی از یک ماده امولسیون کننده استفاده کرده که سم غیرقطبی را در آب قطبی حل می‎کند نظیر عملی که صابون در شستن چربی ها انجام می‎دهد.

مولکلوهای این سم به صورت گویچه9 های کوچک کروی به قطر کمتر از 10 میکرون در آمده  ومعمولا غلظت آنها 25 تا 50 درصد است. (وزنی)

مثال مناسبی برای آنها کار با  ریال است

2-هـ) محلولهای روغنی که ماده سمی در روغن و حلالهای آلی حل شده و به مصرف می رسد اگر چه بیشتر مصارف خانگی داشته و محدوده اند.

2- و) گردهای خیس شونده: در این نوع ذرات را در آب پخش کرده (پودر) و مصرف می کنند. (به حالت سوسپانسیون)

حتما باید از گردهای خیس کننده مواد چسباننده و مواد پخش کننده هم استفاده کرد. پر کاربرد هم هستند و متعدد

3- فرمولاسیون گازی 

که در آنها ماده جامد یا مایع سمی در محیط پخش شده گاز متصاعد کرده و باعث از بین رفتن آفات می‎شوند خصوصا آفات انباری. بهترین مثال قرص های متیل بروماید و قرص های ختوکینی

4- ائروزولها و فرمولاسیونهای دودزا

به صورت مه پاشی مورد استفاده قرار گرفته، در محیط پخش و ایجاد دود سمی می کنند. ذرات بسیار ریز با قطر(50-001/0) بوده و به دستگاههای خاصی برای آنها نیاز است. 

ترکیبات مهم استعمالی در فرمولاسیون:

این ترکیبات به نام مواد جانبی نامیده شده که برای بهبود فیزیکی ، شیمیایی، چسبندگی، حلالیت و حامل بودن قابل مصرف می باشند. این مواد عبارتند از:

حمل کننده ها

می‎توانند، مایع، جامد و گاز باشند. مایعات مثل انواع محلول ها و حلال ها (به عنوان حمل کننده) مثل حلالهای گزامین، سیکلوهگزان و استون. از حامل های گازی می‎توان دی کلرومتان، گاز کربنیکم و فرئون را نام برد. حاملهای جامد نیز در ساخت گردها و یا گرانولها همانطور که گفته شد کاربرد دارد مانند پودر تالک، کائولین، Mgsio₃ خاکسترها و رمی کولیت ها

بهبود دهنده ها

برای بهبود خواص فیزیکی اضافه می‎شود مثل بهبود خیس کنندگی، پخش شوندگی و چسبندگی سموم تا پخش یکنواخت سم در گیاه ایجاد شود. پس از نشستن قطرات کروی سم روی گیاه، ابتدا خیس کننده ها عمل کرده، سپس پخش کننده روی سطح قطره را پخش کرده و در آخر ماده چسباننده آن را می چسباند. معمولاً آنها باعث جذب مولکولهای سطح وجذب مولکولهای داخل قطرات می‎شوند و در نتیجه باعث چسبندگی کاهش تبخیر فوری، پخش یکنواخت، روی سطح و تشدید بخشیدن بر تاثیر و دوام سم می‎شوند. دارای فرمول های شیمیایی محرمانه هستند.

امولسیون کننده ها 

جزو ترکیبات بسیار بسیار مهم در سموم امروزی هستند. از ترکیباتی بود که هم در آب و هم در روغن یا ترکیب غیرقطبی حل شده و می‎توانند ترکیب غیرقطبی را به صورت تعلیق در آب در آورند. صابون هم امولسیون کننده است ولی چون صابون درآبهای سخت و اهلی رسوب می‎کند و مورد مصرف نیست به سه گروه اصلی تقسیم شده:

1) آنیونی شامل یونهایی با بار منفی که باعث کاهش کشش قطرات به یکدیگر مثل صابون ها و الکل ها سولفاته

2) کاتیونی که شامل یونها با بار مثبت بوده مثل املاح آمونیوم و ترکیبات ازته هتروسیکلیک

3) غیریونی ها که در آب یونیزده نشده ولی حل و پخش می‎شوند که در نتیجه سبب بهم نچسبیدن ذرات امولسیون سم می‎شوند

مثل Triton x 155 , Triton x 100

4) صابونها که نمک قلیایی اسیدهای چرب وبده که خصلت پخش کنندگی و چسبندگی به ذرات سم داده بعضی که دارای یونهای سدیم، پتاسیم آمونیوم بوده در آب محلول بوده و بعضی ها که دارای یونهای کلسیم یا منیزیم تعویض شده اند در آب نامحلول اند.

معمولاً از صابون پنبه دانه بیشتر استفاده می‎شود.

5) تشدید کننده ها: این مواد سبب افزایش تاثیر آفت کشی سم می‎شوند مثلا پیرتروم در روغن کنجد سبب افزایش خصلت حشره کشی شده در حالیکه روغن کنجد خصلت حشره کشی بسیار بسیار ضعیف به تنهایی دارد. این ترکیبات را سینرژیست نیز نامیده که بسیار گران بوده و به طریقه های زیر عمل می کنند.

الف) افزایش حساسیت نقطه اثر سم در بدن خصوصا با ایجاد تغییرات فیزیکی

ب) افزایش و هموار کردن راه عبور سم به بدن

ج) جلوگیری از عمل تجزیه کننده های سم

سینرژیست های مهم عبارتند از

1) پیپرونیل بوتوکسید

2) سولفوکسید (از گروه متیلن دی اکسی فنیل)

بیشتر در سموم مصارف خانگی به دلیل گرانی کاربرد داشته خصوصا در کنار ترکیبات پایروتروئید.

6) مواد خیس کننده و پخش کننده مصنوعی آلی:

استرهای cp-7 و cp-10 جزو مواد ساخته شده از استرهای مونو دی الکیل پلی اتیلن گلیکول می باشند که برای خیس کنندگی و پخش شوندگی به کار می رود.

7) ترکیبات متفرقه:

شامل ترکیبات کاهش دهنده فراریت مثلا در سمومی که علیه شته مومی یا لاروهای چوبخوار می باشند. یا خوشبو کننده ها، ایمن کننده ها، عوامل ضد کف، مواد اسیدی کننتده، ژلاتین، کازنین و آرد می باشند که سه  ترکیب آخر جزو پخش کننده ها و خیس کننده های سموم هستند.

گزارش کارآموزی شرکت ماشین سازی اراک

گزارش کارآموزی شرکت ماشین سازی اراک

گزارش کارآموزی شرکت ماشین سازی اراک

فصل اول :

تاریخچه

فصل دوم : 

ساختار PLC

فصل سوم : 

مقدمه ای بر زبان STEP 5

گروه تولیدی فلزی و سازه

این گروه با در اختیار داشتن حدود50000 متر مربع فضای مسقف کارگاهی در زمینه تولید پل و سازه های فلزی، تجهیزات پروژه ای فعالیت می نماید. طراحی و ساخت انواع مخازن ذخیره سقف ثابت و سقف شناور در ظرفیت های مختلف، انواع مخازن تحت فشار کروی و استوانه ای (ثابت، سیار، زیرزمینی) از توانایی های بالقوه گروه فلزی و سازه می باشد،که مطابق استانداردهای جهانی و بالاترین ضرایب اطمینان و دقت قابل مقایسه با شرکت های معتبر خارجی صورت می گیرد. از دیگر توانمندیهای این گروه ساخت انواع دیگهای بخار تا ظرفیت 70000 پوند در ساعت با فشارهای مختلف، دیگهای آب گرم،تجهیزات مورد استفاده در شرکت ملی گاز از قبیل هیتر های غیر مستقیم گاز دز ظرفیت های مختلف،فیلتر های گاز طبیعی، مبدلهای حرارتی، اودورایزر، لانچر، ریسیور، فیلتر، اسکرابر، سپریتور،ریکاوری بویلر و… می باشد.

گروه فلزی و سازه همچنین به طراحی و ساخت سازه های عظیم فلزی از قبیل آشیانه چند منظوره هواپیما،دریچه های هیدرومکانیکال سدها و نیروگاههای آبی، دودکش های نیروگاهی،انواع پلها از قبیل راه آهن،پل قوسی،پل تیر مشبک(روستایی)، پل پیش ساخته(بیلی)، پل خرپائی و پل کف فلزی پرداخته است.واحدهای طراحی این گروه با به کارگیری آخرین امکانات رایانه ای، نرم افزارهای گوناگون و استفاده از استانداردهای معتبر بین المللی از قبیل API, AASHTO, AD, DIN, B.S, ASME بزرگترین پروژه های صنعتی را طراحی نموده اند.

گروه تولیدی ماشین و مونتاژ

این گروه قابلیتهای متنوعی را در زمینه، ارائه خدمات ماشینکاری، ساخت و مونتاژ انواع قالبها و فیکسچر ها، طراحی و ساخت جرثقیل های هیدرولیک، بوم، خشک کامیونی، موبایل و جرثقیل های ساختمانی در 14 مدل درتناژهای مختلف دارامی باشد.

علاوه براین ساخت قطعات صنعتی مورد نیاز سایر کارخانجات تولیدی، ساخت و مونتاژ انواع جعبه دنده ها و انجام سفارشاتی از قبیل ماشینکاری قطعات سنگ شکن، محور راه آهن، شیر آلات مورد مصرف در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، توربین های نیروگاههای بادی، واحد های فرآورش نفت خام (M.O.T)، فلنج های تحت فشار، میز ها و غلطکهای کارخانجات نورد، قطعات دکلهای حفاری، تجهیزات مورد استفاده در صنعت قند از قبیل سیستم دیفیوزر، تفاله خشک کن و … ، ساخت ماشین آلات واحد خنک کنندة شمش کارخانجات فولاد،طراحی و ساخت تجهیزات استخراج معادل ذغال سنگ و سنگ آهن شامل:فیدر، کانویر، واکنهای معادن، وینچ،الواتور و انواع جکها در این گروه انجام گرفته است.همچنین طراحی و ساخت انواع کوره های صنعتی تولید فولاد برای اولین بار در ایران همچون پروژه کوره های عملیات حرارتی تا ظرفیت 200 تن فولاد سازی اسفراین و کوره های واگنی 60 تنی طرح توسعة آهنگری و کوره VODC، طرح توسعه ریخته گری کارخانه ماشین سازی اراک، طراحی و ساخت قالبهای لغزنده و گام به گام بتون ریزی مورد استفاده در پوژه های سد سازی و نیز انواع،شیر آلات پروانه ای و هاول بانگر سدها از قبیل سد شهید یعقوبی و بسیاری محصولات دیگر نمایانگر توان و قابلیتهای ممتاز این گروه می باشد.

گروه تولیدی متالوژی

این گروه تولیدی متشکل از 3 کارگاه عمده:

ذوب و ریخته گری
آهنگری
گلوله زنی
که با برخورداری از 500 نفر نیروی ماهر و متخصص و دارا بودن تجهیزات و ماشین آلات پیشرفته در زمینه ذوب و ریخته گری و پرسها و چکشهای آهنگری منحصر به فرد خود و همچنین تجهیزات عملیات حرارتی پیشرفته در زمینه تولید انواع قطعات ریخته گری، قطعات آهنگری، گلوله های فولادی با خواص ضد سایشی، تهیه قطعات و شمشهای فولادی با سطح مقطع دایره تا قطر530 میلیمتر و سطح مقطع چهار گوش تا ضلع 600 میلیمتر،محور ها و رینگ های فولادی، فلنجهای تحت فشار،قطعات خودرو، محور و بانداژ راه آهن، غلطکها، بلوکهای فولادی،بوش و سیلندر در ابعاد مختلف فعالیت می نماید و قادر است همه نوع آلیاژ اعم از فولادهای کربنی و آلیاژی و چدن های آلیاژی را بر اساس استانداردهای شناخته شدةبین المللی مانند DIN و ASTM و …  مطابق نظر سفارش دهندگان تولید نماید.

در این گروه به منظور تولید فولادهای گاززدائی شده، افزایش درجه خلوص، بهبود خواص مکانیکی و نیز تهیه فولادهای ضد زنگ از سیستم پیشرفته VODC ریخته گری در خلاء استفاده می شود.

گروه نصب و راه اندازی

این گروه با بهره مندی از کادر متخصص و مجهز توانسته است در مقیاس بسیار وسیعی نسبت به نصب و راه اندازی پروژه های پر اهمیت و استراتژیک نظیر پلهای عظیم راه آهن بافق،بندر عباس، پل پاکستان، پلهای دیگر و آشیانة چند منظوره هواپیماهای بوئینگ747 ، مخازن سقف ثابت و سقف شناور در اکثر پالایشگاهها و مجتمع های پتروشیمی.از قبیل مخزن ذخیره 000/330/1 بشکه ای پالایشگاه اصفهان و 000/000/1 بشکه ای خارک و … ، مخازن کروی پتروشیمی اصفهان، تبریز و پالایشگاه هشتم بندر عباس و … اقدام نماید.

در این رابطه نصب تجهیزات پروژةآروماتیک پتروشیمی اصفهان واحد های H, M,T) (پالایشگاه هشتم بندر عباس از مواردی است که توان تکنولوژیکی این مجموعه را به نمایش می گذارد.در جمهوری اسلامی ایران هیچ مجتمع پالایشگاهی، پتروشیمیائی و یا صنایع گازی را نمی توان یافت کرد که این گروه در نصب و راه اندازی آن سهیم نباشد.پروژه عظیم نصب و راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات کارخانة نورد سنگین کاویان اهواز با حضور فعال گروه نصب ماشین سازی اراک در حومةشهر اهواز به اجرا در آمده است.

این گروه در راه اندازی کارخانه آلومینیوم المهدی بندر عباس،آذر آب اراک. نساجی بروجرد، فولاد آلیاژی یزد و قند دزفول حضوری فعال داشته و از جمله پروژه های برجسته ای که اجرا نموده نصب دودکش 220 متری نیروگاه شهید رجائی قزوین می باشد.کارگاههای این گروه در محل نصب و راه اندازی پروژه ها بر پا شده و پس از تکمیل طرح به کار خود خاتمه می دهند.گروه نصب و راه اندازی در خلال عملیات خود از انواع مختلف روشهای جوشکاری نظیر استیلن، آرگون، قوس الکتریکی،دستگاههای آزمایشات غیر مخرب و … مطابق آخرین استانداردهای بین المللی استفاده می نماید.

کنترل کیفیت

واحد های کنترل کیفیت در ماشین  سازی،اراک در خصوص تحقق دستیابی مؤثر و درآمد در جهت ثمر بخش بودن تلاش بخشهای مختلف اعم از بازاریابی، امور مهندسی، تولید و خدمات پس از فروش در زمینه های توسعه و حفظ اصول استانداردهای کیفی محصولات و خدمات به فعالیت اشتغال دارند.

این واحد در فضائی مناسب جهت بروز استعداد ها و کارهای گروهی با حمایت جدی و پیگیری مدیریت در زمینه های ذیل عمل می کنند:

►تعیین استانداردهای کیفی

►انطباق محصولات تولیدی با استانداردها

►انجام اقدامات اصلاحی در صورت عدم انطباق با استانداردها

در این شرکت دو بخش مستقل کلیه فعالیتهایی که بر مرغوبیت محصولات تأثیر می گذارند تحت پوشش قرار می دهند:

1)کنترل کیفیتQuality Control QC)

این واحد در هر گروه تولیدی تحت نظارت و هدایت مستقیم مدیریت عامل گروه فعالیت نموده و در طی اجرای فرآیند تولید با نظارت مداوم و مستمر و با به کارگیری ابزار و تجهیزات دقیق کنترلی هر مرحله را مطابق با نقشه، روشهای مهندسی و برنامه کیفی مورد بازرسی قرار می دهد.

2)اطمینان مرغوبیت Quality Assurance QA)

این واحد مستقیماًزیر نظر مدیریت عامل کارخانه قرار داشته و کاملاً مستقل از گروههای تولیدی عمل می نماید .کارشناسان این واحد بر اساس Quality Control Plan در مقاطع تعیین شده با هماهنگی و همکاری QC نسبت به بازرسی محصول بر اساس قرار داد مشتری اقدام نموده و بعد از اتمام کار در صورت عدم وجود مغایرت،برگه ترخیص محصول را تأیید می نمایند و برای محصول گواهینامه صادر می کند. توضیح اینکه در مواردی که بازرس بر اساس Q .C.P و باحضور بازرس کارفرما انجام می شود.

► مدارک و سوابق بازرسی و آزمون در تمام مراحل تولید و نصب محصول حفظ و نگهداری می شوند. واحد اطمینان مرغوبیت جهت انجام وظایف خود از آزمایشگاههای مجهز بهره می برد.

 گروه خدمات فنی و پشتیبانی

این گروه به عنوان یک مجتمع پشتیبانی کننده از تولید، نقش بسیار عمده ای را جهت تحقق اهداف مجموعه تولیدی ایفا می نماید با توجه به امکانات، وسایل و پرسنل در اختیار،اقدامات پشتیبانی از واحدهای تولیدی و نصب را بر عهده دارد.

واحدهای تشکیل دهنده این گروه عبارتند از :

► خدمات فنی

► حمل و نقل سنگین و سبک

► رستوران کارخانه

 ►باشگاه، میهمانسرای شماره یک و دو

► استخر سر پوشیده و سونا

► درمانگاه

► خدمات اداری

► خدمات عمومی

► فضای سبز و پارک اختصاصی

 مجتمع آموزش

مرکز آموزش ماشین سازی اراک در سال 1348 و با هدف تأمین نیروی انسانی ماهر و متخصص مورد نیاز ماشین سازی اراک در سطوح کارگر ماهر و تکنسین فعالیت خود را آغاز نمود. این مجموعه به منظور انطباق با دگرگونیهای فرآینده صنعت و برای تأمین منابع انسانی مورد نیاز،از سال 1363 اقدام به نیروی انسانی متخصص در مقاطع کاردانی،کارشناسی و کارشناسی ارشد نموده و نام آن به (مجتمع آموزشی ماشین سازی اراک) تغییر یافت.

این مجتمع علاوه بر پاسخگویی به نیاز های آموزشی ماشین سازی اراک، تاکنون در حدود سی هزار نفر را برای بیش از 130 شرکت، مؤسسه، سازمان و نهاد در دوره های بلند مدت وکوتاه مدت (در بیش از 40 رشته در زمینه های مختلف) آموزش داده است. مجتمع آموزشی با در اختیار داشتن امکانات اموزشی و رفاهی شامل:

► 12 باب کلاس تئوری

► 22 باب آزمایشگاه مجهز به وسایل اموزشی مربوطه

► 17 باب کارگاه مجهز به وسایل آموزشی مربوطه

► کتابخانه فنی با بیش از 18000 جلد منابع و مراجع

► 2 باب مرکز کامپیوتر مجهز به وسایل آموزشی مربوطه و یک سالن اجتماعات

► سه ساختمان خوابگاه با گنجایش 600 نفر، دو سالن غذاخوری و مجموعة ورزشی سر پوشیده و رو باز در کنار فضاهای آموزشی.

و همچنین با در اختیار داشتن مدرسین و مربیان مجرب و کار آزمودهو بیش از 30 سال تجربه در تربیت نیرو های متخصص دررده های مختلف، همواره آمادگی دارد تا دوره های آموزشی کوتاه مدت و بلند مدت مورد نیاز شرکتها و سازمانهای مختلف از سراسر کشور را طراحی و اجرا نماید. قرار گرفتن امکانات آموزشی و رفاهی در کنار هم، برخورداری از محوطه زیبا و آرام و امکان استفاده از توانمندیهای ماشین سازی اراک، فضا و شرایط ممتازی را در این مجموعة آموزشی، برای آموزش مؤثر تر فراگیران فراهم ساخته است.

 مدول منبع تغذیه(PS)

منبع تغذیه ولتاژهای مورد نیاز PLC را تأمین می کند.این منبع معمولاً از ولتاژهای 24 ولتDC و 110 یا 220 ولتAC  ، ولتاژ5  ولتDC  را ایجاد می کند.ماکزیمم جریان قابل دسترسی منطبق با تعداد مدول های خروجی مصرفی است.لازم به ذکر است که ولتاژ منبع تغذیه باید کاملاًتنظیم شده (رگوله) باشد.جهت دستیابی به راندمان بالا معمولاًاز منابع تغذیه سوئیچینگ استفاده می شود.ولتاژی که در اکثر PLC ها استفاده می گردد ولتاژ 5 یا 2/5  ولت DC است.(در برخی موارد، منبع تغذیه و واحد کنترل شونده در فاصله زیادی نسبت به یکدیگر قرار دارند بنابراین ولتاژ منبع، 2/5 ولت انتخاب می شود تا افت ولتاژ حاصل از بعد مسافت بین دو واحد مذکور جبران گردد).

برای تغذیه رله ها و محرک ها (Actuator) معمولاً از ولتاژ 24 ولت DC به صورت مستقیم (بدون استفاده از هیچ کارت ارتباطی) استفاده می شود.در برخی موارد نیز از ولتاژهای 110 یا 220 ولت AC با استفاده از یک کارت رابط به نام Relay Board استفاده می گردد.(در مورد تغذیه رله ها احتیاج به رگولاسیون دقیق نیست).

در برخی شرایط کنترلی لازم است تا در صورت قطع جریان منبع تغذیه، اطلاعات موجود در حافظه و همچنین محتویات شمارنده ها، تایمرها و فلگ های پایدار بدون تغییر باقی بمانند.در این موارد از یک باطری جنس‘‘Li thium’’ جهت حفظ برنامه در حافظه استفاده می گردد.به این باطری ‘‘B a ttery Back Up’’ می گویند.  ولتاژ ایننوع باطری معمولاً 8/2 ولت تا 6/3 ولت می باشد.از آنجایی که این باطری نقش مهمی در حفظ اطلاعات موجود درحافظه دارد در اکثر PLC ها یک چراغ نشان دهنده تعبیه شده و در صورتی که ولتاژ باطری به سطحی پایین تر از مقدار مجاز 8/2 ولت برسد این نشان دهنده به B attery LowLED معروف است.در صورت مشاهده روشن شدن این نشان دهنده لازم است که باطری مذکور تعویض گردد. برای تعویض باطری ابتدا باید به وسیله یک منبع تغذیه، ولتاژ مدول مورد نظر را تأمین و سپس اقدام به تعویض باطری نمود.

واحد پردازش مرکزی(CPU)

CPU یا واحد پردازش مرکزی در حقیقت قلب PLC است.وظیفه این واحد، دریافت اطلاعات از ورودی ها،پردازش این اطلاعات مطابق دستورات برنامه و صدور فرمانهایی است که به صورت فعال و یا غیر فعال نمودن خروجی ها ظاهر می شود. واضح است که هر چه سرعت پردازش CPU بالاتر باشد زمان اجرای یک برنامه کمتر خواهد بود.

حافظه(Memory)

حافظه محلی است که اطلاعات و برنامه کنترل در آن ذخیره می شوند. علاوه بر این، سیستم عامل که عهده دار مدیریت کلی بر PLC است در حافظه قرار دارد.تمایز در عملکرد PLC ها، عمدتاًبه دلیل برنامه سیستم عامل و طراحی خاصCPU آنهاست. در حالت کلی در PLC ها دو نوع حافظه وجود دارد.

1)حافظه موقت(RAM) که محل نگهداری فلگ ها، تایمرها، شمارنده ها و برنامه های کاربر است.

2) حافظه دائم (EPROM , EEPROM) که جهت نگهداری و ذخیره همیشگی برنامه کاربر استفاده می گردد.

ترمینال ورودی(Input Module)

این واحد، محل دریافت اطلاعات از فرآیند با روسه تحت کنترل می باشد. تعداد ورودی ها در PLC ها ی مختلف، متفاوت است. ورودی ها یی که در سیستم های PLC مورد استفاده قرار می گیرند در حالت کلی به صورت زیر می باشند:

الف) ورودی های دیجیتال(Digital Input)

ب) ورودی های آنالوگ(Analog Input)

الف)ورودی های دیجیتال یا گسسته

این وروردی ها که معمولاً به صورت سیگنال های صفر یا 24 ولت DC می باشند، گاهی برای پردازش توسط CPU به تغییر سطح ولتاژ نیاز دارند.معمولاًبرای انجام این عمل مدول هایی خاص در PLC در نظر گرفته می شود. جهت حفاظت مدارات داخلی PLC از خطرات ناشی از اشکالات بوجود آمده در مدار یا برای جلوگیری از ورود نویزهای موجود در محیط های صنعتی ارتباط ورودی ها با مدارات داخلی P LC توسط کوپل کننده های نوری (Optical Coupler) انجام می گیرد.به دلیل ایزوله شدن ورودی ها از بقیه اجزای مدار داخلی P LC، هر گونه اتصال کوتاه و یا اضافه ولتاژ نمی تواند آسیبی به واحد های داخلی PLC وارد آورد.

ب)ورودی های آنالوگ یا پیوسته

این گونه ورودی ها در حالت استانداردV(DC)10+- تا0، mA 20-4 ویا mA 20-0 بوده، مستقیماًبه مدول های آنالوگ متصل می شوند.مدول های ورودی آنالوگ، سیگنال های دریافتی پیوسته (آنالوگ) را به مقادیر دیجیتال تبدیل نموده، سپس مقادیر دیجیتال حاصل توسط CPU پردازش می شوند.

مقاله ایروبیک

مقاله ایروبیک

ایرابیکس

ایرابیکس به تمریناتی اطلاق می شود که انجام آنها برای مدت زمانی معین باعث فعالیت قلب و شش می شود بگونه ای که اثرات مفیدی دربدن ورزشکار ایجاد نماید. تند دویدن، شناکردن، دوچرخه سواری، و نرم دویدن تمرینات مداوم ایرابیکس هستند و البته بسیاری ورزشهای دیگر، ایرابیکس انتخاب گسترده ای از میان تمرینات که شامل  ورزشهای دیگر ایرابیکس در اختیار شما قرار می دهد. یک جنبه در همه آنها مشترک است: با وادار کردن شما به سخت کوشیدن، شما ناگزیر به مصرف اکسیژن بیشتری هستید و به همین دلیل آن را ایرابیکس می نامند.

 هدف اصلی از تمرین ایرابیکی افزایش حداکثر ظرفیت اکسیژن گیری بدن در یک زمان معین استت و اصطلاحاً به آن« ظرفیت ایرابیکی» می گویند، و این بسته به قابلیت شما برای 1- استنشاق سریع مقدار زیادی هوا، 2- انتقال جهنده حجم زیادی از خون و 3- انتقال مؤثر اکسیژن به همه اعضای بدن است به عبارت دیگر بستگی به ششهای کارآمد، وضعیت قلبی قوی و نظام عروقی سالم دارد، چون ظرفیت ایرابیکی نشاندهنده وضعیت این ارگانهای حیاتی است، بنابراین بهترین شاخص ورزیدگی کلی بدن به حساب می آید.

اثر پرورشی :

اثر پرروشی به مجموعه تحولاتی گفته می شود که در اثر ورزش در اندامهای مختلف بدن حاصل می شود. در صورتی که ورزش از شدت و مدت زمان کافی برخوردار نباشد، اثر پرورشی بوجود  نخواهد آمد و به همین دلیل نمی توان آن را یک تمرین ایرابیکس نامید. البته این تقسیم بندی بیشتر جنبه علمی دارد و برای استفاده روزمره مفید نیست. به همین خاطر نظام امتیازی را در برنامه ایرابیکس وارد کردیم تا تفاوت مابین یک ورزش ایرابیکی و غیرایرابیکی برای شما روشن شود و در صورتی که برنامه را بدقت دنبال کنید و امتیازات تعیین شده را کسب نمائید، اثر پرورشی لازم را بدست خواهید آورد.تمرین ایرابیکس بطور محسوس از چندین طریق باعث بوجود آمدن اثر پرورشی ظرفیت ایرابیکی بدن شما خواهد شد:

 1- عضلات تنفسی ر ا قوی می کند، و مقاومت آن را در برابر جریان هوا کاهش می دهد و نهایتاً ورود و خروج سریع هوا از ریه ها را آسانتر می سازد.

2- قدرت و کارآیی قلب را افزایش داده بطوریکه در هر ضربان مقدار بیشتری خون تلمبه می شود. ابن بنوبه خود باعث می گردد که اکسیژن حیات بخش با سرعت بیشتری از ششها به اندامها منتقل می شود.

3- با همآهنگی بیشتر عضلات در بدن، گردش عمومی خون بهتر انجام می شود و در پاره ای از زمانها فشار خون کاهش یافته و بدین ترتیب از میزان کار قلب و فرسایش آن کاسته می شود.

4- باعث افزایش کلی میزان گردش خون در سراسر بدن شده و تعداد گلبولهای قرمز خون و مقدار هموگلوبین خون را افزایش می دهد و کار حمل اکسیژن به توسط خون را تقویت می کند.

 هیچکدام از اینها حدسیات نیست و تغییرات آناتومیک و بیوشیمی که از خصوصیات اثر پرورشی است بدفعات در لابراتوار ثبت شده، و در این کتاب به پاره ای این تحقیقات اشاره خواهد شد و عمل سالم سازی اثر پرورشی بخصوص در مورد قلب را نشان خواهیم داد.

 چارتهای امتیاز:

هدف از برنامه بدنساتزی ایرابیکس اثر پرورشی است. وسایل رسیدن به این هدف در برنامه گنجانده شده و منظور از چارتهای امتیاز نیز همین است، و در همین جا خاصیت منحصر به فرد ایرابیکس دیده می شود یعنی شما می توانید پیشرفت خود را اندازه گیری کنید. به تنها چیزی که احتیاج دارید جدول امتیاز و یک ساعت مچی است، در حقیقت ایرابیکس یک آزمایشگاه تحقیقات پزشکی را در اختیار شما قرار می دهد.

 بسیاری می پرسند: امتیاز به چه درد می خورد؟مگر اضافه کردن مسافت پیاده روی و و دویدن کافی نیست؟

برای پاسخ، یک تجربه خود راکه چند سال پیش بدست آوردم نقل می کنم. دو دوندهه فعال، هر دو در ابتدای چهلسالگی،از نظر وزن و قد مشابه برای ارزیابی ورزیدگی خود به آزمایشگاه من آمدند. در مصاحبه مقدماتی متوجه شدم که هر دو مسافت 2/3 کیلومتر را هر روز و برای 5 روز در هفته می دویدند، فوراً به نظرم رسید که آنها از سطح ورزیدگی مشابهی برخوردارند ولی نتیجه آزمایش مرا متعجب ساخت. یکی از آنه از شرایط بالای بدنی برخوردار بود در حالیکه دیگری به سختی در آزمایش قبول شد.

 تفاوت در کجا بود؟

من متحیر ماندم تا اینکه سئوال بعدی را مطرح کردم: با چه سرعتی مسافت 2/3 کیلومتر را می دوید. اولی گفت بطور متوسط در 5/13 تا14 دقیقه در حالیکه دومی در بیشتر از 20 دقیقه این مسافت را می دوید. یکی تیزرو بود و دیگری نرم رو، برای من کاملاً مشخص شدکه به غیر از عامل مسافت باید عامل زمان را نیز به حساب بیاورم.

 اگر در تمرینات خود کوشش بیشتری کنید از اثر پرورشی بیشتری برخوردار خواهید شد. در نتیجه برای اندازه گیری مقدار کوشش بکار رفته سیستم امتیازی را پیش گرفتیم. درصدها تحقیق بعدی فهمیدیم که تشخیص میزان مصرف اکسیژن ورزیدگی براساس امتیاز بسیار ساده است. اگر به من بگوئید که در هفته 32 کیلومتر می دوید، سطح ورزیدگی شما برایم روشن نمی شود ولی اگر بگوئید که در هفته بطور متوسط 100امتیاز می آورید من می دانم که شرایط بدنی شما عالی است!

با اندازه گیری خرج اکسیژن هر ورزشی در آزمایشگاه ما سیستم امتیازی ایرابیکس را استخراج کردیم. من درکتاب قبلی خود چگونگی محاسبه این امتیازات را توضیح داده ام ولی برای کسانی که از این جدول استفاده می کنند همین قدر کافی است بدانند که امتیازات ایرابیکس نشاندهنده انرژی مصرفی است. امتیازی که به هر ورزش داده شده نشاندهنده میزان اکسیژنی است که در اجرای آن ورزش مصرف می شود، امتیازات بیشتر یعنی تلاش بیشتر و سوختن اکسیژن بیشتر در بدن. بطورخلاصه، سیستم امتیازی خرج انرژی هر ورزش را اندازه گیری می کند.

 برای مثال اگر 6/1 کیلومتر را در 11:30 دقیقه بدوید  3امتیاز می گیرید، و اگر در 8:30 دقیقه بدوید 4  امتیاز.

 در همین جا یکی از پرسنل نیروی هوایی شرکت کننده در تیم آزمایشی مرا متوقف کرد و پرسید: «  منظور شما این است که ما برای ورزش کمتر امتیاز بیشتری می گیریم؟» گفتم« چطور؟»« خوب 3 امتیاز برای 11:30  دقیقه تمرین و 4 امتیاز برای 8:30 دقیقه یعنی 3 دقیقه کمتر».

 متوجه مشکل او شدم. در جدول ایرابیکس زمان کمتر انجام دادن به معنی امتیاز بیشتر است. همین موضوع او را گیج کرده بود.

در پاسخ گفتم:« فرض کنیم که شما سوار ماشین خود هستید، برای آنکه فاصله 2 کیلومتر را تندتر طی کنید باید پای خود را بیشتر به پدال گاز فشار دهید. چرا؟ زیرا تندتر رفتن یعنی نیروی بیشتری از موتور گرفتن. وقتی که می دوید هم همینطور است. اگر شما 6/1 کیلومتر را در زمان کوتاهتری بدوید، انرژی مصرفی شما زیادتر خواهد بود. قلب و شش شما سخت تر کار می کند، و به همین دلیل امتیازی بیشتری  می گیرید.

 چون جداول امتیازی اجازه می دهد که میزان تلاش خود را اندازه گیری کنید، شما می توانید مقدار ورزش خود را بتدریج افزایش دهید و این موضوع مهم کلید برنامه بدن سازی ایرابیکس است. بدن باید بتدریج خود را با افزاش مقدار ورزش تطبیق کند. به همین خاطر جداول امتیازی مقدار دقیق سهمیه ورزشی هفته به هفته را تعیین میکند.«  چرا 30 امتیاز در هفته لازم است؟ چرا 20 تا نه و آیا 50 تا بهتر نیست؟ این سئوالاتی است که در همه جلسات از من پرسیده می شود.

جواب من هم یکسان است. من براساس آزمایش و آموزش هزاران زن و مرد توانستهام نشان بدهم که 80 درصد کسانی که برنامه ورزش مرحله اجرا کرده و قادر به کسب 30 امتیاز، در هفته شده اند از حداقل استاندارد در زندگی برخوردار شده اند.

 « و این استاندارد را ازکجا آورده اید؟»

این استاندارد منطبق بر استانداردهای سوئدی است که با شرایط سنی تلفیق شده و محققان سوئدی در زمینه تمرینات فیزیکی از اعتبار جهانی برخوردارند.

 طبقه بندی سنی:

همانگونه که متوجه شدید در جمله قبلی من اشاره به استانداردهای منطبق با سن داشتم. غیر از جداول فزاینده ورزشی، مطلب جدید دیگری که به کتاب حاضر اضافه شده طبقه بندی ورزیدگی براساس سن است.

 چهار طبقه سنی عبارتند از:

• زیر 30 سال
• 30تا 39
• 40 تا 49
• 50 و بیشتر

تقسیم برنامه های بدنسازی به چهار طبقه سنی جداگانه امکان تنظیم برنامه های خاص افراد مسن را برای من فراهم کرد. کسب 30 امتیاز در هفته سرجای خود باقی است ولی فقط زمان رسیدن به آن طولانی تر می گردد.

 برنامه بدنسازی اولیه من صرفاً مبتنی بر اطلاعات بدست آمده در گروه تحقیقاتی نیروی هوایی بود. میانگین سنی افراد آن گروه 20 سال بود. بعد از آنکه ایرابیکس مورد توجه عمومی قرار گرفت لزوم انجام پاره ای تغییرات ضروری به نظر می رسد. مسلماً افراد غیرنظامی پشت میز نشین، میانسال و چاق قادر به انجام تمرینات ی خلبان جوان نیستند.

نامه زیر را مدیر یک باشگاه ورزشی در شهر نیویورک برایم نوشته:

 « تعداد زیادی از کسبه برای ورزش به این محل می آیند. بسیاری از کسانی که در گروه ایرابیکس هستند کاملاً میانسال بوده بین 47 تا 53 سال سن دارند. در ابتدا به نظر نمی رسید که وضع آنان از دیگران بدتر باشد ولی خیلی زود متوجه شدند که نمی توانند همچون افراد جوانتر از پس شرایط برنامه ایرابیکس برآیند. در نتیجه دلسرد شدند و حتی برنامه ها را رها کردند. من از این موضوع بسیار ناراحتم زیرا آنان کسانی هستند که بیشترین احتیاج را به ورزش دارند. آیا من می بایست تغییراتی در جدول می دادم و اگر آری چگونه؟»

 از این نامه ها به من زیاد رسیده است. به همین خاطر عده ای از افراد مسن را برای یک برنامه تحقیقاتی گرد آوردم تا نیازهای ورزشی آنها را مطالعه کنم. از میان آنها من حتی چند درصد مرد و زن بالای 50 سال را انتخاب کردم تا عکس العمل های آنان را نسبت به برنامه ایرابیکس ارزیابی کنم. جداول جدید منطبق با سن حاصل این تحقیقات است.

 سن مانع بزرگی بر سر راه ورزیدگی نیست. شما درهر گروه سنی که باشید می توانید از یک سطح ورزیدگی قابل قبولی برخوردار باشید. ولی برای رسیدن به این مقصود باید راهی متفاوت همراه با سرعت پیشرفتی متناسب را انتخاب کنید. من امیدوارم که این طبقه بندی جدید سنی درهای ورزش ایرابیکس را برروی اقشار وسیع تری از جمعیت بخصوص آنان که در سنین بالای 40 سال هستند بگشاید. آنها می توانند با کمک ایرابیکس عوارض ناشی از پیری زودرس را متوقف سازند و شور و نشاط از دست رفته را دوباره بازیابند و بهترین سالهای عمر خود را در پیش روی ببینند.

 همینطور که به جلو می رویم، ما نکات و نظرات جدیدی را که حاصل تجربیات ماست مطرح خواهیم ساخت اما اول بیائید ایرابیکس نوین را آغاز کنیم.

محدودیت سنی:

  با افزایش سالهای عمر کارایی قلب و شش بتدریج کاهش می یابد. یکی از فواید ورزش ایرابیکس آهسته کردن آهنگ این سالخوردگی است و تا اندازه ای به شما کمک می کند تا ورزیدگی جوانی خود را باز یابید. اما اگر شما بطور مرتب ورزش نمی کنید بهتر است در آغاز برنامه آماده سازی محدودیت سنی را رعایت کنید.

 برای کمتر از 30 سال: اگر شما بیماری آشکاری ندارید می توانید همه نوع ورزشی از قبیل تیزدویدن، نرم دویدن، شنا و دوچرخه سواری را بدون هیچ محدودیتی انجام دهید. صرفاً آن ورزشی را انتخاب کنید که بیشتر لذت می برید. بین 30 تا 50 سال:  شما هنوز برای انجام هرکاری شایستگی دارید. فقط اگر ورزشهای شدید را انتخاب می کنید قبلاً تأئید دکتر خود را بگیرید.

مقاله تأثیرات ورزش در کودکان

مقاله تأثیرات ورزش در کودکان

تأثیرات ورزش در کودکان

مقدمه

کاهش الگوی حرکتی بچه ها بویژه در دوران طلایی رشد، یعنی 11 تا 16 سالگی از مهمترین نگرانی های بهداشتی حال حاضر دنیاست. اکثر مطالعات نشان میدهند الگوهای فعالیت دوران کودکی تا حد قابل ملاحظه ای الگوها و سطح فعالیت آینده ی افراد بالغ را تعیین می کنند. بهر حال بی تحرکی، همانند سطح عواملی چون کشیدن سیگار پرخوری، فشار خون بالا و اضافه وزن، یکی از موضوعات اصلی و البته قابل اصلاح در میان عواملی است که باعث« بیماری سرخرگ کرونری»[1](CHD ) می شوند( اثر زندگی غیرفعال روی بیماری سرخرگ کرونری به اندازه ی کشیدن 20 عدد سیگار در روز است.) بنابراین جدا از خوشایند بودن ورزش و موفقیت های حاصل از آن، رفع عادتهای غیرفعال در کودکان، بسیار مهم است.

 باید توجه داشت که کودکان در مقایسه با بزرگسالان، تفاوت های مهم و قابل ملاحظه ای در واکنش بدنی به ورزش و فعالیت بدنی دارند. بنابراین، دانش مربیان از این تفاوتها به پیشگیری از وارد کردن فشار جسمانی بی مورد روی افراد جوان که ممکن است باعث ایجاد احساس منفی از ورزش و تمرین در آنها شود، کمک می کند. در این مقاله ی کوتاه سعی خواهد شد، سطوح آناتومیکی و فیزیولوژیکی کودکان، با توجه به ملاحظت تمرینی، مورد بررسی قرار گیرند.

 جهش رشد

رشد کودکان از الگوی یکنواختی پیروی نمی کند ، بلکه دارا ی نوسان است که بیشترین سرعت آن( جهش رشد) درد مرحله ی نوجوانی، در محدوده ی سن بلوغ اتفاق می افتد؛ به گونه ای که ممکن است نوجوان در طول دو سال حدود 15 سانتی متر رشد کند. این رشد سریع ممکن است برخی تکنیک های ورزشی را تحت تأثیر قرار دهد. افزایش سرعت رشد، بطور متداول در سنین 10 تا 12 سالگی در دختران، و12 تا 14 سالگی در پسران شروع می شود؛ هرچند ممکن است در برخی موارد، زودتر و یا حتی دیرتر نیز شروع شود. این موضوع مشکل آفرین است، زیرا کسانی که این مرحله را زودتر شروع می کنند نسبت به همسالان خود، صاحب برتری می شوند و با تمرین کمتر می توانند، موفقیت بدست آورند. و برعکس، کسانی که جهش رشدی خود را دیرتر شروع می کنند، بدلیل عقب افتادن در پیشرفت ورزشی، از ورزش زده می شوند واغلب به این دلیل که تصور می کنند برای ورزش مورد نظر مناسب نیستند، ممکن است فعالیت ورزشی را ترک کنند. بنابراین، هر دو سمت منحنی طبیعی جهت رشدی باید مورد توجه مربیان قرار گیرد

ساختار بدن

قبل ا زمرحله ی جهش رشد ساختار بدن هر و جنس مشابه است ولی

پس از آن، دختران با لگن پهن تر و پسران با شانه پهن تر، مشخص می شوند. همچنین، پسران دستان بلندتری خواهند داشت. پهن بودن لگن دختران باعث تغییرات زاویه ی استخوان ران، نسبت به لگن می شود که ممکن است باعث شود، برخی دختران هنگام دویدن، پاشنه ها را به بیرون حرکت دهند. این حرکت روی تکننیک دویدن آنها تأثیر می گذاردو همچنین، زاویه دار بودن ران( نسبت به محور قائم) همراه با تجمع بیشتر توده ی عضلانی در سطح خارجی باعث ایجاد نیروهای جانبی بزرگتر در سطح زانو در زمان حرکت شلاقی بازکردن پا توسط عضلات چهارسر ران می شود. نیروهای مذکور ممکن است باعث حرکت کشکک به سمت خارج شوند این پدیده می تواند یکی از عوامل ایجادکننده کندرومالاسی کشکک باشد که یکی از علت های درد زانو در دوندگان دختر است.

 یکی از اعمال پیشگیرانه در دخترانی که دارای لگن پهن هستند، تقویت عضله ی پهن داخلی در دوران پس از بلوغ است. این عضله، تنها عضله ای است که نیروی داخلی کشکک رااعمال می کند. یکی از حرکات خوب برای تقویت بخش داخلی ران( عضله ی پهن داخلی) عبارت است از 5 تا10 باز تکرار حرکت بازکردن آهسته ی پا با مقاومت کم( در حدود 60 درصد حداکثر) و نگهداری پا در حالت کشیده برای مدت پنج ثانیه. حتی نگهداری پا در حالت کشیده به صورت ایزومتریک( قراردادن یا زیر یک میز یا صندلی اتومبیل یا اتوبوس) به مدت 10 ثانیه می تواند مفید باشدو

 دختران و پسران 9 ساله دارای عرضه شانه ی نسبتاً برابر هستند، اما در سن 19سالگی، پسران حدود چهار سانتی متر شانه ی پهن تر دارند. بلندتر بودن دستها و پهن بودن شانه ها همراه با توده ی عضلانی بیش تر توضیحی برای تفاوت بیشتر در قدرت نسبی بالا تنه ی پسراان در مقایسه با پائین تنه ی آنهاست. مشکل بسیاری از دختران در انجام حرکت پرش بالای سر، با وجود اینکه امتیازهای قابل توجهی در پرش عمودی به دست می آورند.این موضوع را تأئید می کند. به همین دلیل، رکورد زنان در رشته های دو، نسبت به پرتاب ها، به مردان نزدیک تر است.

پهن بودن لگن دختران باعث پائین آن مرکز ثقل آنها می شود. بنابراین برای حفظ تعادل توانایی بیشتری دارند. در مقابل، بالاتر بودن مرکز ثقل پسران باعث می شود که تعادل آنها کمتر باشد. به هر حال، این موضوع برای دختران در رشته ی پرش ارتفاع یک عیب محسوب می شود.

آسیب استخوانی

استخوان های دراز از محل  صفحات اپی فیز( صفحات رشد) رشد می کنند.

فشار  حاصل از اضافه بار شدید و مکرر روی این صفحات در دوران رشد، می تواند به آنها آسیب برساند البته به نظر نمی رسد که تمرینات قدرتی با استفاده از استروئیدهای آنابولیکی، قبل از کامل شدن رشد( بعنوان مثال در گزارش اخیر در مورد دختران 14 ساله ی آفریقای جنوبی) ممکن است بعلت رسوب کلسیم در صفحات اپی فیزی، باعث توقف رشد طولی استخوان شود.

 در دستها، رشد نسبتاً کمی در بخش تحتانی استخوان بازو در انتهای فوقانی استخوان زند اعلا و زند زیرین( رادیوس و اولتا) اتفاق میافتد. در صورتی که در پا، بیشترین رشد استخوانهای ران، در درشت نی و نازک نی، به سمت زانو ایجاد می شود. بنابراین، زانوی کودکان باید با احتیاط های ویژه توانبخشی همراه باشد.

 اتصال کامل تاندون ها به زائده های استخوانی که در سنین 12 تا 20 سالگی اتفاق می افتد، می تواند باعث تعدادی از آسیبهای خاصل از کشش تاندون شود مثل عارضه ی« ازگوت شلاتر» در زائده ی درشت نی( در سنین 12 تا 16 سالگی)، یا عارضه ی جداشدگی زائده ی پاشنه پا( از سنین 10 تا 13 سالگی) در دوندگان و پرش کنندگان جوان. التهاب زائده ی استخوانی مشابهی نیز ممکن است در شانه، دست و لگن ورزشکاران جوان ایجاد شود.

این عارضه تاندونی – استخوانی که با درد شدید همراهند به ویژه به سبب انجام تمرینات با تکرار زیاد ایجاد می شوند.

 چربی بدن

در اوایل کودکی پسران و دختران مقدار مشابهی چربی دارند که تقریباً بین 16 تا 18 درصد است. در دوران بلوغ، دختران با توجه به افزایش هورمون های جنسی، چربی بیشتری را بویژه در ناحیه ی سینه، لگن، ران و پشت بازو ذخیره می کنند، درحالی که چربی بدن پسران بطور مشابه از تمام قسمت ها کاهش می یابد بنابراین تا شن 18 سالگی،درصد چربی بدن دختران ممکن است 24 تا 28 درصد باشد، در  حالیکه در پسران ممکن است فقط 12 تا 16 درصدباشد در درختران این تغییرات چربی باعث کاهش نسبی توان هوازی و قدرت و  توان عضلانی میشودو مربیان باید این موضوع را در نظر داشته باشند. برخی دختران نوجوان در مورد این تغییرات حساس هستند و اگر مربیان و افراد دیگر بیش از اندازه آنها را به لاغرشدن تشویق  کنند، ممکن است دچار بیماری هایی از جمله بی اشتهایی عصبی شوند. درحال حاص بخش قابل توجهی از دختران مستعد بی اشتهایی هستند و این موضوع از نظر خودشان طبیعی است. اما لازم است مربیان به این موضوع توجه کنند که دختران بویژه از سن 12سالگی به بعد، دچار سوءتغذیه نشوند.

 بسیاری از دختران پرخور نیتسند بخشی از افزایش تجمع چربی، حاصل سطوح نسبتاض طبیعی خوراک، و کاشه سطوح حرکتی آنهاست. این کودکان،  حتی وقتی در فعالیت های ورزشی مثل شنا، فوتبال،، وغیره شرکت می کنند از همسالان غیرچاق خود فعالیت کمتری دارند این موضوع نیز باید مورد توجه مربیان قرار گیرد وسعی کنند، میزان فعالیت کودکان چاق را در فعالیت های تفریحی- ورزشی افزایش دهند.

  کودکان و فعالیت های بدنی

در جهان توسعه یافته و صنعتی امروز بیشتر کارها( خرید وسایل موردنیاز، ارسال، بسته بندی پستی نامه، باز و بسته کردن در ورودی، خاموش و روشن کردن تلویزیوون، جمع کردن پرده ها و پرداخت هزینه های مصرف آب و برق، و .....) فقط با فشار یک دکمه یا کلیک ماوس انجام می شود.اگرچه این امکانات بمنظور صرفه جویی در وقت و سرعت بخشیدن به کارها، کاهش رفت و آمد های درون شهری و.... تأمین شده استو ولی مشکل دیگری را پیش روی انسان عصر حاضر قرار داده است: « بی تحرکی»

همه ی مردم کمابیش از فایده های حاصل از انجام فعالیت های بدنی باخبرند. پیروی از یک برنامه منظم فعالیت بدنی از کودکی تا بزرگسالی مانع از بروز بیماری های قلبی- عروقی، دیابت، پرفشاری خون، سرطان کولون، و پوکی استخوان خواهد شد. بعلاوه، بهداشت روانی را با افزایش سطح هوشیاری، توان یادگیری و اعتماد به نفس حفظ می کند)]گزارش وزارت بهداشت آمریکا، 1994 [ بعبارت بهتر زندگی فعال مترادف است با زندگی سالم و با کیفیت. با وجود این، بررسی ها نشان می دهند که به تدریج از میزان تمایل کودکان و بزرگسالان به انجام فعالیت های بدنی کاسته شده است. 61  درصد از نوجوانان 13-9 ساله ی آمریکایی در فعالیت های بدنی برنامه ریزی شده شرکت نمی کنند و 6/22 درصد نیز در اوقاات فراغت به فعالیت های بدنی نمی پردازند]گزارش هفتگی مرزک کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا، 2002 [ .

 اگر مسیر عبور از کودکی به جوانی و از جوانی به میانسالی باکاهش تدریجی میزان فعالیت بدنی و افزایش مصرف غذاهای پرکالری همراه باشد، به چاقی و بروز انواع بیماریهای مزمن خواهد انجامید. همچنین مبلغ بسیار زیادی برای تشخیص و در مان بیماری های مزمن و مراقبت از مبتلایان هزینه خواهد شد. از آنجا که الگوی« زندگی فعال» از کودکی شکل می گیرد، با تشویق کودگکان به شرکت در فعالیت های بدنی می توان نسلی سالم که دانش و مهارتهای لازم را در مدرسه کسب کرده است، و با یاری مربیان و معلمان آگاه و متعهد نخستین گام را درجهت ارتقای سطح سلامتی جسمی و روانی و پیشگیری از بیماریهای مزمن برمی دارد، پرورش داد.

 در این مقاله، پس از بررسی مقدار فعالیت بدنی توصیه شده برای کودکان و معرفی راههای سنجش آن، روشهای تشویق کودکان به شرکت در فعالیت های بدنی را شرح خواهیم داد.

فعالیت بدنی چیست و چه مقدار برای کودکان توصیه شده است؟

 فعالیت بدنی به معنای حرکت بدن به کمک عضلات و استخوان هاست که با مصرف انرژی همراه است] پرت و پیت[2]، 1995[ به نظر می سد هر قدر فعالیت بدنی بیشتر باشد، فایده های بیشتری هم بدست خواهد آمد در حالیکه چنین نیست. به همان اندازه که عدم تحرک زمینه ساز چاقی و انواع بیماری هاست، فعالیت بدنی شدید و طولانی هم به عضلات و استخوان ها آسیب می رساند. بیشترین فایده از انجام فعالیت های بدنی زمانی به دست خواهد آمد که برنامه ریزی شده باشد . اگر فردی با 40 تا 60  درصد« ظرفیت پیشینه ی هوازی» [3] خود به فعالیت بدنی با شدت کم تا متوسط بپردازد، آمادگی جسمانی وی افزایش می یابد و از احتمال بروز بیماری های قلبی –عروقی کاسته خواهده شد] بلر و کانلی[4][ خطر بروز آسیب دیدگی عضلات و استخوان ها و حمله های قلبی هنگام ورزش نیز به حداقل می رسد.

 برای کودکان،مدت 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در روز توصیه شده است]

 پرت و پیت 1995 [ می توان فعالیت ای بدنی با شدت متوسط را در دوره های کوتاه مدت 10 دقیقه ای، چند بار در روز انجام داد تا در مجموع به مدت 30 دقیقه در روز برای بزرگسالان و 60 دقیقه در روز برای کودکان برسد] پنگریزی، کوربین و وک[5]1996  [ .

 « هرم فعالیت بدنی کودکان»[6]در سال 1998 بوسیله پنگریزی و کوربین ارائه شد( شکل1).در هرم فعالیت بدنی سه سطح فعالیت بدنی برای کودکان در نظر گرفته شده است. سطح اول، فعالیت های روزانه را دربرمی گیرد،( پیاده رفتن به مدرسه یا خانه ی دوست دوچرخه سواری و انجام کارهای خانه) . در سطح دوم شامل فعالیت ها و ورزش ای هوازی می شود. لازم است که کودکان بتدریج بامهارتهایی آشنا شوند و با توجه به سن، میزان رشد و مهارت هایی که یاد گرفته ند، به فعالیت های بدنی بپردازند. آنها نباید دررقابتهای ورزش سطح بالا و فعالیت های شدید شرکت کنند.

 در سطح سوم، آمادگی عضلانی و انعطاف پذیری قرار دارد و انجام نرمش ها و تمرین های کششی با شدت کم تا متوسط توصیه می شود.

گزارش کارآموزی برق ابزار دقیق و سیستم های کنترل کارخانه قطران

گزارش کارآموزی برق ابزار دقیق و سیستم های کنترل کارخانه قطران

گزارش کارآموزی برق , ابزار دقیق و سیستم های کنترل کارخانه قطران

فصل اول :

آشنای کلی با مکان کار آموزی و شرکت میسان  4

فصل دوم :

سیستم ها برقی ، باطری و شارژر  8

سیستم برقی  11

شناسایی دستگاه تست خط ارت   17

باطری و شارژر 34

نمایش گرها  37

قطع اضطراری هر دو شارژر   42

مشخصات فنی تابلو توزیع  47

فصل سوم :

ابزار دقیق 53

اصطلاحات ابزار دقیق   56

جریان سنج مغناطیسی   66

اندازه گیری مقاومت  73

کلیبراسیون 89

فصل چهارم:

سیستم کنترل و PLC     94

ساختار سیستم کنترل    99

کنترل کننده PLC 106

تنظیم آدرس کارت های ورودی و خروجی  111

فصل پنجم: 

نقشه و شکل های ضمیمه  118

مکان کار آموزی کارگاه قطران واقع در 70 کیلو متری جاده اراک خنداب می باشد که در سال 1378 نقشه برداری طراحی و در اواخر سال 1379 ساخت آن توسط شرکت خدمات فنی و مهندسی میسان شروع به کار کرد .

البته غیر از این شرکت شرکت های دیگری مثل نارگان که کار آن راه اندازی است و شرکت ایرسا که کار آن کنترل و بازرسی سایت های راه اندازی شده می باشد شرکت مصباح انرژی که همان کارفرما است (مصباح انرژی همان انرژی اتمی است Mesbah Energy)  توضیحات بیشتر در مورد شرکت (سال تاسیس پروژه های انجام شده و....) در ادامه آمده است  

فصل دوم: سیستم های برقی ، باطری و شارژر

برق electricity

برق صورتی از انرژی است که برای انسان بسیار مفید و دارای کارائی بسیار بالا است به طوری  که اگر لحظه ای برق در جاهای حساس مثل نیروگاهها (اتمی – حرارتی و ... )، بیمارستانها و ... قطع شود فجایعی رخ می دهد که جبران نتایج آن گاه به سالها زمان  و هزینه های هنگفت منجر می شود.

حال موضوع بحث ما پیرامون برقی است که در صنعت کاربرد دارد. هر چه قدر یک مرکز صنعتی پیشرفته تر و حساس تر باشد سیستم برقی و تغذیه آن نیز حساس تر است.

سیستم برق صنعتی مرکز electrical industry center system  

برای آن که برق از محل تولید به مرکز مصرف برسد باید تغییراتی روی آن صورت گیرد این تغییرات مطابق مراحل زیر است:

ابتدا برق 63 kv و 20 kv از نیروی حرارتی شازند تولید و توسط خطوط انتقال فشار قوی به آن جا منتقل می شود در ابتدا ولتاژ 63 kv وارد پست اولیه شده و توسط ترانسفورماتورهای کاهنده پر قدرت تبدیل به 20 kv می شود. حال دو لاین 20 kv در اختیار داریم که هر دو وارد واحد توزیع برق MCC ( supply  power  electrical) شده که به نام     MCC یک خوانده می شود.

بعد از آن لاین ورودی MCC تبدیل به سه لاین KV   20  0.4و دولاینKV         20  3.3 می شود. حال 5 لاین ولتاژ داریم که وارد MCC ( واحد توزیع برق ) شماره 2 شده خروجی تبدیل به 5 لاین KV 4. 0 می شود. از MCC شماره 2 به کلیه قسمتها برقی سه فاز با ولتاژ V 330 /400  توزیع می شود.

برای این که این بحث را بهتر دنبال کنیم بلوک دیاگرام سیستم برقی از تولید تا مصرف در صفحه بعد آمده است.

سیستم برقی:

کل سیستم برقی از چند بخش تشکیل شده است.

که در این جا به توضیح موارد 1 و 2 می پردازیم:

• سیستم روشنایی ( lighting )
• سیستم ارت ( Earthtig )
• سیستم مخابرات ( communication )
• سیستم حفاظت کاتدیک ( cathodic protection )
• حفاظت گرمایی ( Electronical Heat Trace )

سیستم مخابرات:

• این بخش از چهار قسمت عمده تقسیم شده است.

الف: تلفن آتش: این تلفن ها در محلهایی که احتمال آتش سوزی در آنها وجود دارد نصب شده است و مستقیماً قسمت آتش نشانی وصل شده است.

ب: تلفن: برای ارتباط با بخش های داخلی و اتاق کنترل این تلفن ها در محوطه نصب شده است.

پ: اسپیکر: سیستم پیجینک که در هر قسمت و ساختمان  یک اسپیکر نصب شده است.

ت: intercom : دارای مصارف چند منظوره است هم تلفن ارتباطی با داخل و هم با بی سیم و هم با اتاق کنترل در ارتباط است.

دستورالعمل های کابل کشی :

در کابل کشی نکات زیر را باید مورد توجه قرار داد این موارد از تجربیات کاری بدست آمده است.

CablE           Laying                             

• تمام فایل ها باید بر طبق نوع کابل و راهنمایی های conduc که در طراحی مشخص شده است نصب شود.
• کابل ها بر طبق نقشه طراحی کشیده می شوند.
• شعاع خمش کابلها نباید از مقدار mic طراحی شده کمتر باشد.
• در طی کابل کشی کابل ها نباید آسیب ببینند. برای این منظور قبل از پر کردن کانال ها و یا ثابت کردن نهایی یک چک توسط megohmmeter باید صورت گیرد.
• کابل ها باید tag داشته باشند. ( منظور از tag همان شماره روی کابل است.)
• به طور کلی کابل ها باید با سینی ها و کابل ها ثابت شوند.
• ترمینال کابل ها باید به درستی نصب شود.
• کابل های خاکی باید به درستی پوشیده شوند.
• کابل ها باید به وسیله ( equipment مخصوص به خود وصل شده باشند.

    10- کابل ها به دیوارها و سقف ها باید به درستی محکم شوند و جایی که مواد قابل اشتغال انتشار دارند و آتش و مواد سوختنی و ...... هستند باید محافظت شوند.

11- کابل ها و هدایت کننده ها باید شماره شناسایی داشته باشند.

12- تمام کابل ها و هادی ها باید به درستی در ترمینال ها و jB ها متصل شوند.

13- تمام کابل ها و هدایت کننده ها باید به Panel و jB محکم شوند.

کابل اندازه ای در تاسیسات صنعتی :

برای کابل کشی در تاسیسات صنعتی باید از اصول و برنامه ای خاص استفاده کرد کابل ها باید از روی سینی های فولادی عبور داده شوند در کابل کشی و چگونگی سینی ها و لدرها و ......... باید نکات زیر در نظر گرفته شود:

                    Cable   ladder / Tray / conduit                      

• سینی ها و sapporte : cordait های حفاظتی باید به طور صحیح نصب شوند و از منبع گرمایی با یک فاصله ردیف شوند و بایست به منبع گرمایی ( source heat ) shield شوند.
• شعاع خم conduit ها نباید کمتر از مینیمم شعاع خود کاندویت باشد.
• انتهای آزاد conduit ها نباید خاری داشته باشد تا به کابل ها صدمه بزند.
• پیچ و مهره هایی که برای بسته شده کاندویت ها به کار می روند باید محکم بسته شوند و روغن کاری شوند.
• کاندویت ها و لوله هایی که استفاده نمی شوند باید داخل آنها تمیز باشد و سر آنها محکم نباشد.
• برای جاهایی که لازم است conduit ها و سینی ها ladder در برابر خوردگی باید انجام شود.
• کابل های داخلی در تابلوها و جعبه و equitment ها باید خوب بسته شوند و توسط گلند محکم شوند.

حفاظت کاتدی (cathodic proteoction system ) : در سیستم لوله کشی زیر زمینی برای این که لوله ها حالت خوردگی پیدا نکنند و زنگ نزنند از سیستمی تحت عنوان حفاظت کاتدی استفاده می شود. چگونگی کار این سیستم را در این جا مورد بحث و بررسی قرار می دهیم این حفاظت برای جلوگیری از خورده شدن لوله های  under ground  استفاده می شود.

      Under gerund pipo   پس از گذشت یک مدت به زمین الکترون می دهد در این حالت زمین به صورت یک بستری کاتدی عمل می کند و لوله آند می شود. این مسیر الکترونی پس از یک مدت باعث خورده شدن لوله می شود.

برای جلوگیری از این عمل یک چاه در یک قسمت از مسیر حفر کرده و در ته آن صفحه ای مسی قرار می دهند و با یک سیم این صفحه را به خارج ارتباط می دهند. این سیم بر لوله ها متصل می شود و به لوله بار منفی می دهد تا دیگر با زمین الکترون رد و بدل نکند.البته برای تولید جریان در سیم از یک ترانس آلتیفایر نیز می توان استفاده کرد.این ترانس با برق 220v  متناوب تغذیه شده و خروجی آن پس از یکسو سازی به 110vcd تبدیل شده و به سیستم متصل می شود . باید توجه داشت که سرمنفی به لوله وصل می شود .در حفاظت کاتدی  در جایی که شیر قرار دارد دو سر شیر را به هم وصل می کنند.در مسیری که حفاظت کاتدی به کار برده می شود در جاهایی که  PTB   نصب میشود که نشان دهنده وجود جریان است با weld  Thermit  لوله های دیگر به هم وصل می شود.در بستر آندی یک جعبه برای تقسیم سیم آند به کار می رود که به آن  ACBمی گویند.ACB  مخفف عبارت  Anode Connection Box می باشد.

سیستم ارت Earthing system

سیستم ارت به منظور حفاظت از کلیه تاسیسات، دستگاه ها، سازه های فلزی و به طور کلی ساختمان ها می باشد و آن بدین دلیل است که انرژی ( جریان ) ناشی از اتصال کوتاه، رعد وبرق و غیره . را به زمین منتقل کند. این سیستم باید از قبل در موقعیتی که هست طراحی شود و طبق نقشه به طور دقیق پیاده سازی شود.کلیه سیم کشی ها و کابل اندازی این سیستم نهایتاً به چاهی ختم می شود که در آن یک صفحه مسی بزرگ که اطراف آن را ذغال و نمک فرار گرفته است.وجود نمک و ذغال باعث می شود که همیشه یون مثبت در اطراف تیغه مسی باشد .

 شناسایی دستگاه تست خط ارت Earth Tester

 1-   OFF  : برای خاموش کردن و چک کردن باتری دستگاه

 2- AC (V) :  ولتاژ AC می دهد

3-  Meas :  Start

4: به همراه یکی از رنج های مقاومتی سالم بودن سیستم: simplified meas

5: رنج مقاومتی : 1× 5-

  6: رنج مقاومتی : 10 × -6

  7:رنج مقاومتی 100 × -7

برای   Earth Tester     دو حالت وجود  دارد:

1- وقتی  connectionبرقرار نباشد، که در این حالت سیم  Earth را از قسمت connection  جدا می کنیم.

 در این قسمت مقدار استاندارد 130 اهم است.

2- وقتی  connection   برقرار باشد:    در این قسمت مقدار استاندارد 2 اهم است ولی در حدود  4/0 اهم است.

از علامت good   به بعد شارج باتری را نشان می دهد.

دستگاه میگر magger

یک دستگاه الکترونیکی شبیه مولتی متر است که ولتاژ صفر تا 2500 ولت را به وسیله دو عدد ups تولید می کند. از میگر برای تست کلیه کابل ها و نیز تست خط ارت استفاده می شود.

از این دستگاه به دو روش برای تست سیم ها استفاده می شود:

1- میگر را به دو سر سیم وصل می کنیم و ولوم ولتاژ آن را در حد بالا قرار می دهیم اگر سیم ها با هم اتصال نداشته باشند تقریباً جریان صفر است و در نتیجه     = R  را نشان می دهد             

2- تست اهم که انتهای دو سیم را به هم وصل می کنند و میگر را  به دو سر دیگر وصل می کنند در این حالت  چون اتصال برقرار شده در نتیجه جریان بینهایت و 0  = R  خواهد شد.

از این دو روش، روش دوم بهتر است زیرا اگر یکی از سیم ها در جایی پارگی داشته باشند مشخص می شود.

پلاک مشخصات ماشین های الکتریکی:

• نشانه کارخانه
• نشانه نوع ماشین
• نوع جریان
• نوع کار ( متورو ........ )
• شماره تولید ماشین
• نوع اتصال سیم پیچ استاتور در ماشین های سنکرون و القائی
• ولتاژ نامی
• جریان نامی
• توان نامی ( تحویلی ). در مولدهای سنکرون بهKV یاVA
• نشانه واحدها: VA , KVA , W , KW
• نوع کار و زمان کار نامی یا مدت زمان روشن بودن نسبی

12- ضریب توان نامی

13- جهت چرخش

14- سرعت نامی

15- فرکانس نامی

16- تحریک کننده یا Err  ، روتور یا LFr

17- نوع اتصال، اگر ممارسه فازی موجود نباشد.

18- ولتاژ تحریک نامی به V  ، ولتاژ سکون روتور به V

19- جریان تحریک، جریان روتور

20- گروه مواد عایق کننده

21- نوع محافظت طبق DIN 40050   

22- وزن تقریبی به تن

23- اخطار اضافی

نوع اتصال سیم پیچ استاتور در ماشین های سنکرون و القائی:

علامت                       تعداد کلاف

                                با کلاف ( سیم پیچ ) کمکی

                                 به صورت باز

                                 ستاره

                                مثلث

                                ستاره با نقطه وسط خارج شده

    ضریب توان نامی:

در ماشین های سنکرون در صورتی که توان کور دریافت شود، باید نشانه U

( تحریک ناقص ) اضافه گردد.

     جهت چرخش:

→  راست گرد                                 ← چپ گرد

      فرکانس نامی:

                 در ماشین های جریان مستقیم و ماشین سنکرون

                 در روتور با ملته لغزان ( اسلیب رینگ )

سرعت نامی:

       Rman  :  در موتورهایی با رفتار سری بیشینه سرعت

     Rd  : در مولدهایی با توربین آبی،سرعت میانی توربین

          Rz    : در موتورهای چرخ دنده دار سرعت آخرین چرخ دنده

جریان تحریک:

اگر جریان کوچکتر از 10 A باشد اطلاعات حذف می شود.

گرووه مواد عایق:

  Y, A, E, B, P, A, C، اگر سیم پیچ استاتور و روتور به گروه های مختلفی متصل باشند، ابتدا گروه سیم پیچ استاتور و سپس گروه سیم پیچ روتور بیان می شود.

وزن تقریبی:

اگر وزن کمتر از یک تن باشد اطلاعات داده نمی شود.

اخطار اضافی:

به طور مثال VDE 0530   مقدار متوسط خنکی با تهویه هوای آزاد یا خنک شدن با آب وقتی ماشین ها مجدداً سیم پیچی می شود و یا معکوس حرکت کند باید پلاک اضافی جدیدی که دارای نشانه کارخانه، تاریخ و اطلاعات جدید مناسبی است بر روی آن نصب شود.

کراسینگ:

در قسمت سیم کشی بین وسایل این مسئله روی می دهد و به این معنی است که در سیم کشی ها طراحی طوری صورت گیرد که سیم ها کمترین تداخل را روی هم داشته باشند.

گلند:

قطعه ای شامل سه قسمت پیچ شده در داخل یکدیگر که برای اتصال دستگاه ها و همچنین کردن سیم به کار می رود. این کار این حسن را دارد که اگر سیم اتصالی داشته باشد چون Earrth  شده است هیچ اشکالی برای دستگاه ایجاد نمی کند.

   Close  condduit  : کابل از داخل condduit  می گذرد.

   open  condduit  : کابل از داخل condduit   می گذرد.

کابلها بر اساس مشخصات آنها در نقشه شناخته شده و بر اساس  به کار می رود.

ترانس:

ترانس یک عنصر الکتریکی و صنعتی است که در کارخانه ها و مراکز صنعتی کاربرد آن بسیار حیاتی می باشد و بیشترین کاربرد آن در تقویت یا تضعیف جریان برق به کار می رود.

نصب ترانس:

در نصب ترانس در مراکز صنعتی باید به موارد زیر توجه کرد:

• ترانس ها به طور ایمن باید به زمین بسته شوند.
• صفحه اصلی باید به درستی اجرا شود.
• موقعیت ترانس باید دقیقاً بر طبق نقشه باشد.
• ارت کردن و کابل های کنترلی باید طبق نقشه باشد.
• شکستگی و آسیبی نباید روی سوئیچ ها مشاهد گردد.
• پوشش ها باید بر طبق نقشه نصب شوند.
• لامپ های هشدار دهنده و شیشه های ابزار دقیق نباید شکسته باشند.
• جعبه های باید با تمام پیچ هایشان کامل باشند و به طور کاملاً ایمنی محکم شده باشند.

یک ترانس تشکیل شده است از:

• تابلوهای کنترل و حفاظت
• بدنه دستگاه
• تجهیزات قدرت
• تابلو کنترل شامل موارد زیر است:

نشانگرهای ولتاژ و جریان مستقیم  خروجی دستگاه

• ترمومتر دمای سطح بالای روغن در مخزن دستگاه
• فیوز حفاظتی جریان دستگاه
• برد کنترل کننده خروجی دستگاه

تجهیزات قدرت:

کا شامل تابلوی قدرت می باشد و دارای عناصر زیر است:

• فیوز های حفاظتی قدرت
• فیوز اتوماتیک در مسیر سه فاز ورودی
• کنتاکتور
• تایمر
• ترمینال های ورودی سه فاز و خروجی

ترانسفورماتور اصلی به همراه  قسمت یک سو، جریان مستقیم مورد نیاز برای عمل حفاظت کاتدی را تأمین می کند.

واحد کنترل:

وظیفه تغییر ولتاژ ( جریان ) مستقیم خروجی دستگاه را از صفر تا 120 ولت ( و 90 آمپر ) و نیز محدود کردن خروجی دستگاه در مقدار تنظیمی را برعهده دارد.

وظایف دیگر المانها:

1- کلیدفیوز اتوماتیک)  circuit Broake): حفاظت در مقابل اتصال کوتاه احتمالی در داخل سیستم

2- کلید قدرت ( Imput swich ): تغذیه ورودی کل دستگاه را بر عهده دارد.

3- کنتاکتور ( conductor ): وظیفه انتقال قدرت الکتریکی ( سه فاز ) از شبکه  برق به ترانسفورماتور اصلی را به عهده دارد و در دو حالت دائم و سوئیچ زمانی فرمان می گیرد.

4- تایمر ( Timer ): حالت سوئیچ زمانی را انجام می دهد و با تنظیم دو ولوم روی زمان های 300- 15 ثانیه برای قطع و وصل دستگاه قابل دسترسی است برای داشتن حالت سوئیچ زمانی باید کلید انتخاب وضعیت در حالت Timer        باشد.

5- فیوز ورودی یک سو کننده ( Fuses Ac semiconductor  ): سه عدد فیوز در مسیر ورودی یک سو کننده سه فاز وجود دارد که وظیفه آنها حفاظت دید دو ترسیتور را در مقابل جریان زیاد بر عهده دارد.

6- مدار RC   دو سر ترسیتور: این مدار RC  حفاظت ترسیتور در مقابل اضافه ولتاژ را بر عهده دارد.

7- سلف ( choke ): محدود کننده جریان و کنترل           در مسیر DC

8- فیوز خروجی یکسو کننده ( Fuses  semiconductor DC  ) بعد از سلف در مسیر خروجی  قرار دارد و دستگاه ( عناصر نیمه هادی ) را از جریان زیاد و اضافه بار اضافی حفاظت می کند.

9- برق گیر ( Lighting Arrester ): به دو سر خروجی دستگاه بسته می شود و عناصر نیمه هادی را از اضافه ولتاژ ناگهانی محافظت می کند.

10- نمونه گیر جریان ( shant ): در مسیر خروجی قرار دارد و به کمک آمپرمتر مقدار جریان مستقیم خروجی از دستگاه اندازه می گیرد و نشان می دهد.

11- واحد کنترل (conterl unit ): این واحد تشکیل شده است از:

- ترانس تغذیه با ورودی 50 HZ و 220 V  

- ترانس های نمونه گیر از خروجی ترانس قدرت

- برد الکترونیک

- دو عدد ولوم برای تنظیم ولتاژ و جریان و مستقیم

- پلکسی که جهت حفاظت برد در نظر گرفته شده

- فیبر که تمام قطعات روی آن لعیم شده است.

12- فیوزهای فرمان:

- فیوزهای دو سر ورودی ولتمتر مستقیم ( V.F.1,2 )

- فیوز فرمان برای کنتاکتور و تایمر( C.T.F )

- فیوز تغذیه واحد کنترل ( C.B.F  )

گزارش کارآموزی تولید فرآورده های بهداشتی شرکت پاکشو

گزارش کارآموزی تولید فرآورده های بهداشتی شرکت پاکشو

گزارش کارآموزی تولید فرآورده های بهداشتی شرکت پاکشو

تاریخچه شرکت پاکشو 3

مو و لزوم استفاده از شامپوها 4

شامپو و انواع آن 7

دترجنت‌ها (سورفکتانت‌ها) و انواع آن 9

تری اتانول آمین لوریل سولفات 17

سولفوساکسیناتها 17

فتی اسید آلکانول آمید 18

ایمیدازولین‌ها 19

بتائین‌ها 20

عوامل حالت دهنده مو 21

محافظت کننده‌ها 22

عوامل شفاف کننده 23

عوامل غلظت دهنده 24

افزودینهای که به پایداری شامپو کمک می‌کنند 25

کف 25

مواد اولیة شامپو و کنترل کیفیت آنها 26

آب و کنترل کیفیت آن 37

فرمولاسیون دو نوع شامپو و مایع دستشویی 41

مراحل ساخت شامپو 43

کنترل کیفیت محصول 45

روشهای اصلاح محصول 49

نرم کننده‌های لباس 50         

سفیدکننده‌ها 52

مایع ظرفشویی 55

جرم گیر 58

شیشه شوی 60

نرم کنندة موی سر 62

میکروبیولوژی 63

مو و لزوم استفاده از شامپوها:

ابتدا نگاهی گذرا به ساختان مو خواهیم داشت سپس روشهایی که مواد مصرفی در شامپوها و حالت دهنده‌های مو می‌تواند ساختمان مو را تحت تأثیر قرار دهند بررسی می‌شوند.

ساختمان مو بر اساس نژاد، تغذیه ومنطقه‌ای که فرد در آن قرار دارد و خصوصیات وراثتی متغیر است. ولی به طور کلی سه منطقه در برش عرضی مو دیده می‌شود.لایة اول کوتیکول است که خارجی‌ترین لایة مو است. از پروتئین کراتینه شده تشکیل  شده است و بصورت فلس‌هایی است که بر روی هم قرار گرفته‌اند. مقاومت موی انسان نسبت به مواد شیمیایی به میزان ضخامت لایة کوتیکول آن بستگی دارد. اگر چنانچه لایة کوتیکول مو آسیب ببیند مو حالت خشکی و خشنی پیدا خواهد کرد. لایة کورتکس زیر لایة کوتیکول قرار دارد و قسمت اعظم مو را تشکیل می‌دهد. این لایه از سلولهای سوزنی شکل تشکیل شده که در طول محور لیف مو قرار دارند. الاستیسیته و قدرت مو به ساختمان کورتکس بستگی دارد. کورتکس از اسیدهای آمینه مانند تریپتوفان و تیروزین واز اجزاء بسیار کوچک معدنی و از ترکیبات گوگرددار مانند سیستین تشکیل شده است.

کانالی که در مرکز مو قرار دارد مدولا نامیده می شود که معمولاً از کراتین نرم تشکیل شده است. گفته می‌شود که این لایه بر خواص شیمیایی و مکانیکی مو تأثیر چندانی ندارد.

لایة کوتیکول مناسبترین لایه برای ایجاد تغییرات ساده در مو می‌باشد. براقیت و نرمی مو توسط افزودن مواد شیمیایی کراتین دار به کوتیکول مو تأمین می‌شود. تشکیل لایه یا فیلمی بر روی تار مو به صورت ممتد یا غیر ممتد باعث بهبود خواص فیزیکی فلس‌های مو، براقیت و نرمی می‌شود که خود بر خواص نوری مو مؤثر است. برای این منظور می‌توان از یک نرم کنندة اسیدی استفاده کرد.

در اثر جذب مواد شیمیایی در لایة کوتیکول، براقیت، شفافیت و سهولت برهم لغزیدن تارهای مو بهبود می‌یابد.

گروههای آمینو آزاد کراتین مو، هر چند منبع الکترون می‌باشند ولی از لحاظ شیمیایی بدون بار هستند. این گروهها می‌توانند از لحاظ پیوند الکترواستاتیکی باترکیباتی که از لحاظ الکترونی ضعیف هستند پیوند یافته و یک کمپلکس قوی ایجاد نمایند. دترجنت‌های کایتونی به عنوان اسید لوئیس و مو به عنوان بازلوئیس عمل می‌کند وعمل جایگرینی مواد در لایة‌ کوتیکول انجام می‌شود.

هنگامی که مو تحت تأثیر مواد شمیایی قرار می‌گیرد کورتکس مو در محل انتهایی مو به صورت بی‌حفاظ باقی می ماند. جایگزین کردن مواد حالت دهنده در این قسمت به علت اندازه بزرگ مولکول محدودیت دارد. بنابراین همانگونه که یک مولکلول وارد این جزء مو می‌شود می‌تواند از آن جز نیز خارج شود مگر آنکه با لایة کورتکس واکنش‌ دهد. مدولا به علت غیر قابل دسترس بودن کمتر در دسترس عملیات حالت دهندگی قرار می‌گیرد.

ریشة مو مواد چربی را ترشح می‌کند که این مواد محتوی اسیدهای چرب، روغنهای اولیئک چربیها، هیدروکربنها و استرونیدها می‌باشد.

به منظور زدودن چربی، لازم است که ماده‌ای که چربی را به خود جذب می‌کند که به نام مواد دیترجنت نامیده می‌شود به شامپو افزوده می‌شود. این ماده باید موجب خیس شدن مو شود. این عمل از طریق کاهش کشش سطحی آب انجام می‌شود. ثانیاً کشش بین چرک و مو باید تا حدی کاهش یابد که ذرات چرک توسط محلول دیترجنت جانشین گردند.

در انتخاب دیترجنت لازم است به موارد زیر توجه کنیم:

1-اثر دیترجنت بر روی سطح مورد نیاز

3-پایدرای دیترجنت

3-اثربخشی دیترجنت با غلظتهایی که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد.

اگر دیترجنت را به عنوان پایة شامپویی استفاده می‌کنید باید به نکات زیر توجه کنید.

1-سرعت و سهولت انتشار شامپو بر روی مو

2-قدرت کف کنندگی دیتر جنت نظیر کف، سرعت تشگیل کف و پایداری کف درمو

3-سهولت کاربرد شامپو از نظر شستشوی مو

4-رنگ و شفافیت شامپو

5-سهولت شانه زدن موهای مرطوب بعد از استعمال شامپو

6-موها باید بعد از مصرف شامپو براق گردند.

7-سرعت خشک شدن موها.

در شامپوهای جدید الکلهای چربی سولفاته والکل اترهای چربی سولفونه به کار برده می‌شود.

شامپو و انواع آن:

یکی از تعاریفی که برای شامپو ارائه شده به این صورت است.

شامپو سورفکتانتی (مادة فعال در سطحی) است که به فرم صحیحی (مایع- جامد یا پودر) تهیه شده و قادر است که در صورت مصرف در شرایط معین چربی ها و کثیفی را از روی پوست سر و تار مو جدا کند بدون اینکه اثرزیان آوری روی پوست سر یا مو یا سلامتی مصرف‌کننده داشته باشد. بطور کلی ابتدائی‌ترین عملکرد شامپو تمیز کردن مو و پوست سر می‌باشد. پس از آن برای جلب رضایت بیشتر مشتری می‌توان موادی به شامپو افزود تا به مو خاصیت نرمی و لطافت بدهد و نیز می‌توان با طراحی فرمول شامپو خواص دیگری به آن داد برای مثال حداقل کردن تحریک چشم، کنترل شورة سر و یا افزودن مواد دیگری که شامپو را بیشتر مورد پسند مصرف کننده قرار دهد.

انواع شامپوها:

شامپوها به صورتهای مختلفی قابل تهیه‌اند از جمله ‌به صورت: مایع شفاف، لوسیون، خمیر ژل و یا به صورت خشک که هر یک انواع مختلفی دارد از جمله:

شامپو مخصوص موهای خشک، معمولی و یا چرب،‌ شامپوی ضد شوره، شامپوی بچه، شامپوی نرم کننده، شامپوهای غیر صابونی و…

شامپوهای مایع پایدار بوده و به راحتی آنها را می‌توان رنگین و معطر نمود حاوی لوریل سولفات و یا لوریل اترسولفات به علاوه موادی جهت ایجاد کف و غلظت مناسب هستند.

خصوصیات شامپو:

در تهیه شامپو به نکات زیر توجه می‌شود:

1-قابلیت پخش و پراکنده شده شامپو

2-قدرت کف کنندگی

3-قابلیت پاک کنندگی

4-قابلیت شسته شدن توسط آب

5-به آسانی شانه شدن موها

6-عدم تولید الکتریسیته

7-بی‌ضرر بودن موادی که در ساخت شامپو به کار می‌رود.

مواد تشکیل دهندة شامپوها:

1-سورفکتانت ها

2-مواد پایدار کننده و افزانیده کف

3-امولسی فایر

4-مواد افزایش دهندة ویسکوزیته

5-مواد صدفی

6-مواد شفاف کننده

7-مواد حالت دهنده مو

8-مواد محافظ و آنتی اکسیدان در مواقع لازم

9-مواد مخصوص از قبیل پروتئین‌ها و ویتامین‌ها و ترکیباتی که جنبة تجارتی دارند.

10-رنگ

11-اسانس

دیترجنت‌ها (سورفکتانت‌ها):

از دیترجنت‌ها به عنوان مواد فعال درسطح یاد می‌شود. این مواد باعث کاهش کشش سطحی آب می‌شوند. زیرا دارای نیرهای جاذبه بین مولکولی ضعیفتری نسبت به حلال هستند و به این ترتیب تمایل دارند تا به خرج مولکولهای آب در سطح متمرکز شوند.

مواد فعال درسطح می تواند شامل مواد تر کننده، شوینده‌ها، آنتی بیوتیک‌ها، باکتری‌کشها و غیره باشد.

حال به تعاریفی از دیترجنت می‌پردازیم:

  Deterygency  is defined as the process by which soil is disLodged and brought in to a state of solution or dispersion. In its usual sense deteryency has the effect of cleanivg surface. On the other hand IUPAC defines a deterent as a surfactant (or a mixture containing one or more sur factants ) having cleaning properties in dilute solution.

دیترجنت‌ها به نامهای مختلفی نامیده می‌شوند که در زیر بیان شده:

Tensides shortened form of tensio- active substaces.

 Surfactants shortened form of surface- active agents.

 Syndets shortened form of synthetic detergents.

سورفکتانت ها بر اساس ساختمان مولکولی به چهار دستة زیر تقسیم می‌شوند:

Anionic : the anion is the surface- active radica.

Cationic : the cation is the surface- active radica.

Non- ionic : the whole molecule is surface active and does not ionise in solution.

Amphoteric : the molecule contains an anioic and cationic radical. Either of which can be activated under different PH conditions and in the extreme bothe will be activated to form a zwitterion.

تولید آلکیل بنزن خطی:

LAB با آلکیلاسیون بنزن توسط کاتالیزور فریدل- کرافتس در حضور کلرید آلومینیوم و یا HF انجام می‌شود. آلکن‌های خطی از دهیدروژناسیون آلکانها به دست می‌آیند. شکل 2 نشان دهندة سه فرآیند تولید LAB است. همانطور که در شکل می‌بینید دو فرآیند آلکیلاسیون توسط HF انجام شده ولی اکثر آلکیلاسیون‌ها در فرآورده‌های مایع به روش فریدل- کرافتس در حضور ALCL₃ انجام می‌شود.

LAB که تولید می‌شود یکسان نخواهد بود بلکه ایزومرهای مختلفی خواهد داشت. اگر از ALCL_{3 به} عنوان کاتالیزور استفاده کنیم مقدار 30- 25 درصد ایزومر 2-فنیل و مقدار 22- 15 درصد ایزومرهای 3، 4،‌ 5، 6- فنیل تولید می‌شود.

جدول 3 آنالیز ایزومرهای مختلفی که از الکیلاسیون بنزن با دو نوع کاتالیزور مختلف به دست آمده را نشان می‌دهد. که تفاوت در ترکیبات آنها تحت تأثیر خواص فرمولاسیون ALS در شوینده های مایع به خصوص حلالیت و وسکیوزیتة آنها است.

شیمی سولفوناسیون:

در سولفوناسیون یک ترکیب آلی که حاوی حلقة آروماتیک است اتم هیدروژن اسید سولفونیک در حلقه جانشین می‌شود. این واکنش در موقعیت اورتوو پارا اتقاق می‌افتد ولی درصد محصول پارا بیشتر خواهد بود.

به علت واکنشهای جانبی که منجر به تولید محصولات فرعی نظیر سولفون‌ها و غیره می‌شود، هرگز راندمان 100 درصد  در این فرآیند نخواهیم داشت. البته تحت شرایط کنترل شده راندمان 98 درصد قابل دسترسی است.

در سولفوناسیون از سه ماده زیر می‌توان استفاده کرد:

1- سولفوتری اکساید

2-اولئوم

3-اسیدسولفوریک 98%

سولفاناسیون می‌تواند به صورت فرآیند Batch یا continuous انجام می‌شود.

عوامل زیر می تواند به روی فرآیند تأثیر گذار باشد:

-درجة سولفوناسیون

-دمای سولفوناسیون

-در فرآیند Batch زمان واکنش وزمان تماس مواد مهم است.

-زمان و دما درمرحلة جداسازی اسید.

همانطور که در واکنش نشان داده شده وقتی از اسید سولفوریک برای سولفوناسیون استفاده می‌شود  آب تولید می‌شود که باعث رقیق شدن محیط واکنش می‌شود و ممکن است باعث متوقف شدن واکنش قبل از کامل شدن آن شود. برای رفع این مشکل لازم است که مواد را از مقدار تئوری آنها بیشتر استفاده کنیم بنابراین افزایش شدت شرایط سولفوناسیون باعث افزایش راندمان می‌شود ولی رنگ و بوی محصول تغییر خواهد کرد.

برای دستیابی به محتوای سولفات کمتر لازم است از مقدار اسیدسولفوریک کمتری استفاده شود. این موضوع هنگامی که از سولفات در تولید پودرهای شوینده استفاده می‌شود اهمیت کمتری دارد زیرا سولفات سدیم تأثیر زیادی بر روی حلالیت دارد و پایداری حرارتی آن کم است. جدول 4 خلاصه‌ای از شرایط پیشنهادی برای سولفوناسیون ALB با تری اکسید سولفور، اولئوم  و اسید سولفوریک را بیان می‌کند.

محصولات جانبی سولفوناسیون، پیروسولفونیک اسید و سولفونیک انیدرید می‌باشد. این مواد در دمای زیر ^oC35 با  آلکیل اضافی تجزیه می‌شوند و به فرم اسیدسولفونیک که رنگ محصول را تغییر خواهد داد، تبدیل می‌شود.

الکیل بنزن سولفونیک اسید در طی نگهداری کم کم پایداری خود ار از دست می‌دهد. تغییر رنگ، کاهش مواد آلی واکنش نداده و اسید سولفوریک آزاد نشانه‌ای از این ناپایداری است. بعضی از این واکنشها طی 24 ساعت انجام شده و بعضی تا 14 روز ادامه می‌یابد.

استفاده از ترکیبی از طیف سنجی جرمی و SO₂ fluorometry یک گروه دیگری از محصولات فرعی را مشخص کرد در فرآیند سولفوناسیون. این محصول فرعی سولفون است. این ماده بر اثر واکنش پیروسولفوریک اسید با آلکیل بنزن تولید می‌شود. آنها دریافتند که مقدار زیاد سولفون تأثیر منفی بر روی حلالیت سولفونات سدیم دارد.

این ترکیبات در عصارة پنتان حل شده در متانول قرار گرفته و به وسیله استفاده از HPLC و UV آنالیز شده‌اند که نتایج آن در شکل 4 نشان داده شده است. شکل 5 نحوة تشکیل ایندرید وسولفون را نشان می‌دهد.

گزارش کارآموزی تولید دارو

گزارش کارآموزی تولید دارو

گزارش کارآموزی تولید دارو

مقدمه 2

• تاریخچه شرکت 4

فصل اول : انبارداری

• انبار و انواع آن 7
• انبار از نظر مواد و محصولات 8
• انبار از نظر چگونگی نقش و ماهیت عمل 8
• انبار از نظر فیزیکی 9
• نقش انبار 9
• اهمیت انبارداری 10
• انباردار 12
• انبار مواد اولیه شرکت 13
• انبارهای مواد اولیه 14
• تأمین کنندگان مواد اولیه 14
• کارکنان انبار مواد اولیه 14
• محل سازمانی انبار مواد اولیه 15
• اهم وظایف انباردار 15
• رعایت اصول ایمنی در انبار مواد اولیه 16
• وسایل کار در انبار مواد اولیه 17
• نظام خروج مواد اولیه از انبار مواد اولیه 17
• روشهای انبار کردن 17
• کارهای اداری انبار مواد اولیه 18
• گردش مواد در انبار مواد اولیه 19
• انبار محصولات 19
• وظایف انباردار 19
• گردش محصولات در انبار محصولات 20
• انبار گردانی 21

فصل دوم: تولید

• تولید و عملیات 26
• ماشین آلات شرکت 27
• استقرار ماشین آلات شرکت 28
• ویژگیهای استقرار ماشین آلات شرکت 28
• معایب استقرار ماشین آلات شرکت 29
• محصولات شرکت 30
• نحوه تولید دارو 31
• مراحل تولید شربت و قطره 31
• مراحل تولید قرص 32
• مراحل تولید کپسول 33
• ساخت دارو 34
• روش ساخت شربت اکسپکتورانت 34
• روش ساخت قطره ویتامین A+D 35
• روش ساخت قرص الومینیوم MG 36
• روش ساخت کپسول ترامادول 50 میلی گرمی 37

فصل سوم : ارزیابی کار

• بهره وری 39
• تاریخچه و مفهوم بهره وری 39
• آنالیز بهره وری 41
• اندازه گیری بهره وری 43
• معیارهای بهره وری 43
• عوامل مؤثر بر بهره وری 45
• بهره وری در صنعت 46
• زمینه بهره وری 47
• برداشت کارگران از بهره وری 49
• عوامل مؤثر بر بهره وری 50
• راههای افزایش بهره وری 52
• ارزیابی کار 54
• ارزیابی کار وسیله مستقیم افزایش بهره وری 54
• چرا ارزیابی کار سودمند است؟ 56
• فنون ارزیابی کار و ارتباط آنها با یکدیگر 60
• شیوه اصلی ارزیابی کار 62
• ارزیابی روش (تعریف و هدفها) 64
• شیوه اصلی ارزیابی روش 65
• ثبت بررسی، ایجاد (ثبت واقعیات) 67
• نمودار خلاصه فرآیند 68
• نمودارهای گردشی فرآیند 70
• مثالی برای نمودار گردشی فرآیند 74
• بررسی انتقادی: فن پرسش و پاسخ 75
• پرسشهای اولیه 76
• پرسشهای ثانویه 78
• ایجاد روش اصلاح شده 80
• مثالی برای روش اصلاح شده 82
• ملاحظات کلی در مورد کارسنجی 85
• مقصود از کارسنجی 86
• موارد استفاده کارسنجی 92
• شیوه اصلی کارسنجی 93
• فنون کارسنجی 95
• منابع و مأخذ 96

تولید و عملیات

ابتدا به تعریف «تولید»، «عملیات» می پردازیم.

ایجاد کالا و خدمات را «تولید» می نامند و عملیات به مجموعه ای از فعالیتها اطلاق می شود که منابع در دسترس را به کالا و خدمات تبدیل می نمایند. فعالیتها در سازمان ها منجر به ایجاد کالا و خدمات می گردند. در شرکتهای تولیدی، فعالیتهایی که منجر به تولید فیزیکی می گردند کاملاً آشکار هستند برای نمونه، ما می توانیم فرایند تولید یک محصول قابل لمس مانند یخچال را مشاهده کنیم، در این نوع فعالیتها تمایل بر این است که از واژة «تولید» استفاده شود. در برخی از سازمانهایی که محصولات فیزیکی ساخته نمی شود کارکرد تولید، کمتر ملموس بوده و زمانی تولید مطرح می شود که فعالیتهایی مثل پردازش چک در بانک، رزرو بلیط، مراقبت از بیمار در بیمارستان و … انجام گیرد، که اینگونه فعالیتها به «عملیات» معروف هستند. ممکن است محصولات در شکل های غیرمعمول تولید گردند مانند صدور بلیط برای هواپیما یا تجویز دارو که از جمله این نوع فعالیتها می باشند، این شکل از مؤسسات را «سازمانهای خدماتی» می نامند و فعالیتهای تولیدی را که در این سازمانها صورت می گیرد معمولاً «عملیات» می نامند.

برای ایجاد کالا و خدمات، همة سازمانها سه وظیفة عمده را بر عهده دارند که این وظایف نه تنها برای تولید بلکه برای بقای سازمان. حیاتی هستند. این وظایف عبارتند از :

• بازاریابی: که وظیفة اصلی آن، ایجاد تقاضا و یا حداقل، تأمین سفارش برای محصول و یا خدمات است.
• تولید / عملیات : که وظیفة این قسمت، تولید محصول می باشد.
• مالی / حسابداری: قسمت امور مالی و حسابداری نشانگر این است که سازمان به چه شکل عمل نموده و چگونه صورتحسابها را پرداخته کرده و منابع مالی را جمع آوری کرده است (و یا جمع آوری می کند).

ماشین آلات شرکت

عمده ترین ماشین آلات شرکت در بخشهای مختلف تولیدی عبارتند از :

• ماشین آلات بخش مایعات (ساخت شربت، قطره، لوسیون)
• تانک ساخت
• هموژن (همسان کننده)
• فیلینگ (پر کننده و درب گذارنده)

الف- ابوریحان : (دستگاه پر کننده شیشه ها)

ب- کینگ : (دستگاه پر کننده شیشه ها)

ج- اشترونگ : (دستگاه پر کننده شیشه ها)

• لیبل زن (برچسب زن)
• ماشین آلات بخش جامدات (ساخت قرص و کپسول)
• میکسر مخلوط کننده
• وی بلندر (مخلوط کننده)
• اوسیلاتور (همسان کننده)
• گلت : (خشک کن مواد قرص)
• فته : (پرس و قالب دهنده ) (برای قرص)
• من استی : (پرس و قالب دهنده ) (برای قرص)
• بلیسترینگ : (قرار دادن در ورق آلومینیومی)، (قرص)
• اپیدوزیبلر : (پرس ورق و بسته بندی آن) (برای قرص)
• جی. کا. اف 800 و 2000 : برای پر کردن پوکه کپسول
• سرواک : (بیلیستر کپسول)
• W.K : (بیلیستر کپسول)

استقرار ماشین آلات تولیدی شرکت

ماشین آلات شرکت بصورت خطی استقرار یافته اند. به طوری که کارها به اجزاء کوچک تقسیم شده اند و واحدها و ماشین آلات جهت ساخت یک عمل مشخص طراحی و مستقر شده اند. در این روش حرکت مواد بطور زنجیره ای از ابتدا تا انتهای خط تولید ادامه دارد.

ویژگیهای استقرار

• بعلت تقسیم شدن کار به قطعات کوچک و ساده برنامه ریزی و کنترل برنامه ساده تر است که این امر باعث می شود تا یک محصول خاص به تعداد زیاد تولید شود.
• مواد پشت سر هم حرکت می کنند. بنابراین زمان و هزینه حمل و نقل کمتر است.
• فضای کارخانه بیشتر به ماشین آلات اختصاص یافته است.
• قیمت تمام شده محصول پایین است.
• سیستم تولیدی بصورت پیوسته است و خروجی هر ایستگاه ورودی ایستگاه بعدی است و ذخیره پشت ایستگاهها کم است.
• تولیدات انبار می شود تا شرکت توزیع کننده به سراغ آنها بیاید.
• به کارگران ماهر نیاز زیادی نمی باشد و کارگران بیشتر نیمه ماهرند. (فرآیند آموزش کم است)
• بعلت مشخص بودن عملیات در هر ایستگاه و پیوستگی آنها کنترل کیفیت و بازرسی تولید آسانتر است.
• کل زمان تولید واحد محصول، حداقل است.

10- به علت یکنواخت بودن و تکراری بودن کار در هر ایستگاه امکان اتوماسیون خیلی 

      زیاد است.

معایب استقرار

• خرابی یک ماشین باعث توقف خط تولید می شود.
• تکراری بودن کار برای کارگر باعث خستگی روحی و الیناسیون می شود و کار دلپذیر نمی باشد.
• قابلیت انعطاف برای تغییر طرح محصول کمتر است.
• سرعت خط تابع سرعت کندترین دستگاهها می باشد.
• در تولید کم، هزینه تمام شده بالا می باشد.
• هزینه ارتقای تکنولوژی بالاست.
• تنوع تولید کمتر است.

محصولات شرکت

تولیدات شرکت شامل انواع قرص، کپسول، شربت، قطره و لوسیون به شرح زیر می باشد:

     شربت                                                  قطره

دیفن هیدرامین الگزیر                              مولتی ویتامین

فنی توئین                                             دکسترو متورفان HBR

دیفن هیدرامین کامپاند                                       ویتامین A+D

کلرا مفینکل                                                     فروس سولفات

دکسترومتورفان                                              مولتی ویتامین

دکسترومتورفان پی

بلادونا پی دی الگزیر

اکسپکتورانت                                                   لوسیون

اتوسوکسیماید                                                 کالامین D

پارامومایسین                                                  فنی توئین

دی سی کالامین

فروس فومارات

«نحوه تولید دارو»

برای ساخت داروها مراحلی وجود دارد که عبارتند از:

الف- مراحل تولید شربت و قطره:

• مواد اولیه موردنیاز با توجه به تعداد تولید مورد نظر، برای یک بچ تولیدی، توزین و در تانکهای ساخت، مخلوط و همسان شوند.
• ماده مخلوط شده، توسط نماینده آزمایشگاه مورد کنترل کیفی قرار می گیرد.
• شربت بدست آمده پس از تایید آزمایشگاه بوسیله شلنگهایی به دستگاه فیلینگ منتقل می شود.
• همزمان شیشه ها نیز توسط دستگاه دیگری شسته و تمیز شده و به دستگاه فیلینگ منتقل می شوند (توسط نقاله)
• شیشه ها بوسیله شربت پر می شوند. و درب آنها محکم می شود.
• شیشه های پر شده از لحاظ مقدار شربت پر شده مورد بازرسی قرار می گیرند.
• شیشه ها با نقاله به دستگاه لیبل زنی منتقل می شود و لیبل می خورند.
• شیشه های شربت توسط کارگران در جعبه ها قرار گرفته و بسته بندی می شوند.

ب- مراحل تولید قرص

• مواد اولیه توزین و به دستگاههای «وی بلندر» و «اوسیلاتور» منتقل می شوند تا مخلوط گردند.
• مخلوط بدست آمده توسط نماینده آزمایشگاه کنترل کیفی می شود.
• مخلوط بدست آمده بوسیله دستگاه «گلت» خشک می شود. و سپس دستگاه اوسیلاتور بصورت پودر در می آید و همسان می شود.
• پودر بدست آمده در دستگاه «فته» ریخته می شود تا پرس شده و به صورت قرص درآید.
• قرص پرس شده از لحاظ استحکام (نه باید نرم باشد که موقع حمل و نقل و غیره به راحتی پودر شود و نه باید سخت باشد که از لحاظ هضم مشکل ایجاد کند) و همچنین اندازه و سایز آن نیز باید در رنج باشد که موقع بسته بندی مشکل ایجاد نکند و یا مواد کمتر و یا زیادتری نداشته باشد و وزن آنها نیز کنترل می شود.
• قرصهای پرس شده به دستگاه سرواک منتقل می شوند تا بیلیستر شوند.
• قرصها بعد از بیلیستر شدن از لحاظ استحکام بیلستر در مقابل نفوذ رطوبت و هوا و سالم بودن کنترل می شوند.
• قرصهای بیلستر شده توسط کارگران در جعبه ها بسته بندی می شوند.

ج- مراحل تولید کپسول :

• مواد اولیه موردنیاز، توسط دستگاههای اوسیلاتور و وی بلندر تولید و به پودر تبدیل می شود.
• پودر حاصل شده توسط نماینده آزمایشگاه، کنترل کیفی می شود.
• پودر تایید شده به دستگاه «جی کا اف» منتقل می شود.
• پوکه کپسول نیز به دستگاه «جی کا اف» منتقل می شود.
• در دستگاه جی کا اف پودر در پوکه ها پر شده و بیرون می آید.
• کپسول بیرون آمده از دستگاه جی کا اف از نظر وزنی کنترل می شود.
• ضایعات (پوکه های خالی) از کپسولها جدا می شود.
• کپسولها به دستگاه بیلیستر منتقل می شوند و بلیستر می گردند.
• کپسولهای بیلیستر شده، از لحاظ مقاومت بیلستر و سالم بودن آن کنترل می شوند.

10- بیلیسترها توسط کارگران در جعبه های مخصوص گذاشته بسته بندی می شوند.

ساخت دارو

برای ساخت دارو ابتدا با توجه به برنامه تولید، موادی که برای هر بچ توزین شده است مخلوط می شود و سپس در مدار تولید قرار می گیرد بر اساس نوع محصولات، (شربت، قرص، کپسول، قطره، لوسیون) طرز مخلوط کردن و تهیه مواد با هم فرق می کنند برای مثال نمونه ای برای ساخت هر یک از محصولات را می نویسیم.

الف- روش ساخت شربت اکسپکتورانت

• شکر را به مقدار معین در آب دیونیزه شده حل کرده و 20 دقیقه می جوشانند و سپس آن را تا 70 درجه سرد می کنند.
• سوربیتول مایع را به شربت بالا اضافه می کنند.
• مواد زیر را در تانک با آب دیونیزه شده حل کرده و به تانک اصلی که تا 40-30 درجه خنک شده است اضافه می کنند.
• کلرافنیرامین مالئات
• فنیل پرو پانولامین هایدرو کلراید
• سدیم سیترات
• سیتریک اسید
• سدیم ساخارین
• بنزوئیک اسید و گلیسرول گایا کولات را در پروپلین گلیکول در دمای 60 درجه در یک تانک جداگانه حل کرده و به تانک ساخت اضافه می کنند.
• کارامل را در آب دیونیزه شده حل کرده و به تانک ساخت اضافه می کنند.
• مانیتول را در گلیسیرین حل کرده و به تانک ساخت اضافه می کنند.
• حجم شربت را با آب دیونیزه شده به مقدار لازم افزایش داده و نیم ساعت مخلوط می کنند.
• نمونه ای از شربت به دست آمده برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود.
• بعد از تایید آزمایشگاه کنترل، از نظر شیمیایی و فیزیکی شربت به تانک ذخیره فیلتر می شود.
• شربت به دست آمده آماده پر شدن در شیشه های 60 میلی لیتری است.

ب- روش ساخت قطره ویتامین A+D

• به مقدار لازم آب مقطر را در تانک ساخت جوشانده و پس از سرد شدن تا دمای 60 درجه سدیم ساخارین را در آن حل می کنند.
• میتیل پارابن و پروپیل پارابن را داخل گلیسیرین حل نموده و محلول حاصل را به تانک ساخت اضافه می کنند.
• پلی سوربات را تا دمای 60-50 درجه گرم کرده و ویتامین A و D را به آن اضافه نموده حاصل بدست آمده را به تانک ساخت اضافه می کنند.
• PH محلول به دست آمده در تانک ساخت را کنترل می کنند.
• رنگ های خوراکی را در مقدار 10 لیتر آب حل نموده و به محلول بالا اضافه می کنند.
• اسانس پیچ فلاور را در پروپیلن گلیکول حل نموده، به تانک ساخت اضافه کرده، نیم ساعت به هم می زنند.
• با آب مقطر حجم داخل تانک را به میزان لازم افزایش می دهند.
• PH محلول بدست آمده را مجدداً کنترل می کنند.
• توسط آزمایشگاه نمونه برداری صورت می گیرد.
• پس از تایید آزمایشگاه کنترل، محلول بدست آمده را فیلتر و به تانک ساخت منتقل کرده و زیر گاز ازت نگهداری می کنند.

ج- روش ساخت قرص الومینیوم MG

• مانیتول و نشاسته را از مش 40 رد کرده با آلومینیوم هایدروکساید و منیزیوم هایدروکساید در میکسر مخلوط می کنند.
• آب را به اندازه لازم جوشانده و مقدار معینی شکر به آن اضافه کرده و تا حد جوش حرارت می دهند. سدیم ساخارین را در کمی شربت حل و به آن اضافه می کنند. همچنین به مقدار لازم نشاسته را در آب حل کرده به مواد بالا اضافه می کنند تا چسب شربت آماده شود. ماده بدست آمده را در حرارت 40 درجه گرانول تهیه می کنند و آنرا به مدت یک شب خشک می کنند.
• به مقدار معین نشاسته استریل و منیزیوم استئارات را از مش 40 رد کرده و منتول را در الکل حل کرده پودر حاصل را از مش 12 رد کرده و به مدت نیم ساعت بلند می نمایند.

د- روش ساخت کپسول ترامادول 50 میلی گرم

• مواد اولیه ترامادول هایدروکلراید، نشاسته، لاکتوز و سلولز میکروکریستالین را از مش 60 دستگاه اوسیلاتور عبور داده و مخلوط می کنند.
• تالک، منیزیوم استئارات، کلوئیدال سیلیکون دی اکساید، سدیم لوریل سولفات و سدیم استارچ گلیکولات را از مش 60 دستگاه اوسیلاتور عبور داده و به مخلوط کن منتقل می کنند.
• محتویات مخلوط کن را به مدت 45 دقیقه مخلوط می کنند و پس از تخلیه در ظروف سربسته، نمونه برداری کرده و پس از انجام آزمایشات لازم و تایید آزمایشگاه در کپسولهای سایز 2 پر می کنند.

پایان نامه روان شناسی ورزش

پایان نامه روان شناسی ورزش

روان شناسی ورزش

مقدمه:

اشاره به موقعیت قابل ملاحظه ای که ورزش در جوامع کنونی ما بدست آورده امری پیش پاافتاده است. پخش تلویزیونی مسابقات بزرگ، خصوصاً بازی های المپیک «جهانی» قوتبال و مسابقات کلاسیک تنیس که با جلب نظر تماشاچیان بعد جهانی به آن بخشیده و در هر نقطه ای از دنیا قابل مشاهده است، چون در هیچ زمینه دیگری چیزی شبیه آن پیدا نمی شود. نشانه بعد اجتماعی چشمگیر پدیده ورزش می باشد. زمین ورزش شاید تنها مرکز ثقل انسانی به شمار می رود. همانطوری که ورزش کردن هم روز به روز در حال توسعه می باشد.

  با این حال در ازای چنین ذوق و شوق عمومی به نظر می رسد که مطالعه علمی ورزش فوق العاده به تأخیر افتاده است. این امر هم درباره ورزش صدق می کند و هم در مورد بازی. بازی مدتهای مدیدی به عنوان تفریح و سرگرمی بی هدف و بی معنی تلقی می گردید.

جامعه به چشم بدگمانی و بی اعتمادی به آن می نگریست زیرا نوعی فعالیت و کار غیر تولیدی و بی ثمر به شمار می رفت. مطالعه و بررسی برخی بازیهای گروهی، یعنی بازیهاییی که تصادف و شانس در آن دخالت دارند، یعنی بازیهای دیگر با موانع مذهبی برخورد کرده می کرد. زیرا چنین تصور می شد که بخت و اقبال تابع قوانین الهی نیست و لذا مطالعه علمی در این قسمت با تأخیر انجام شد تا وقتی که تحقیقات پاسکال انجام گرفت و نامه هایی که او با فرما مبادله کرد منتشر شد. که نتیجه این چنین تحقیقاتی نیاز به تذکر ندارد. مطالعه علمی ورزش هم با موانعی برخورد می کند که مطالعه بازی با آن مواجه بوده است. حتی می توان گفت که موانع دیگری هم بر آن افزوده شده است. مسئولان ورزشی تا مدتهای مدید به این نوع مطالعه و تحقیق روی خوش نشان نمی دادند و هدفشان قبل از هر چیزی این بود که به عنوان مردان عمل مردان زمین ورزش معرفی شوند. مربیان ورزشی هم تا قبل از اینکه بعضی از آنان برای کمک به طرف اهل علم برگردند سکوت برگزیدند. بعد از جنگ جهانی دوم مسأله اعتلای درجه مهارت و مربی گری عقالیی تری داشته باشند. فیزیولوژیست ها اولین کسانی بودند که توانستند به درخواست مربیان جواب مثبت دهند. پیشرفت نسبی بیولوژی ورزشی نشانه ای از این امر است زیرا با توجه به خطرناک بودن فعالیت های ورزشزی پزشکان خیلی زود در زمین های ورزشی حضور پیدا کردند. مشاهداتی که پزشکان مذکور بعمل آوردند اساس رشته ای عملی را پایه ریزی کرد که در حال حاضر می تواند توصیه های مقتضی و مناسبی در اختیار مربیان روزشی قرار دهد.

  ولی اخیراً مربیان ورزشی متوجه شده اند که مهارت ورزشی در عین حال به عوامل مختلف روانی نیز بستگی دارد. در نتیجه سعی می کنند به تجزیه و تحلیل های شخصی دست بزنند که مبتنی بر استنباط خودشان می باشد. ولی بعضی از مربیان معتقدند که در این زمینه متخصصین بهتر می توانند به آنها کمک کنند.

   در کشورهای خارجی خصوصاً در ممالکی که علاقه دارند ورزشکان برگزیده ای که به مسابقات بین المللی می فرستند در صف اول ورزش بین الملل قرار گیرند خیلی وقت است که روان شناسی ورزش ریشه گرفته و جا افتاده است.

   به این ترتیب، این رشته جدید به عنوان رشته ای مستقل از علوم علمی شناخته شده است. کنگره های جهانی و قاره ای که متخصصین امر نتایج تحقیقات و مطالعات خود را در آنجا ارائه می دهند، نه تنها یکی بعد از دیگری تشکیل می شود بلکه هیأت علمی مخصوص ورزش نیز در حال شکل گیری است.

   این کتاب، به تاریخچه روان شناسی ورزش، اهداف آن، و زبده نتایج بدست آمد در ای رشته می پردازد.

ریموند توماس

فصل اول

تاریخچه و پیدایش روان شناسی ورزش

وقتی مؤلفی بخواهد تاریخچه یکی از علوم را دوباره مطرح کند، ممکن است ریشه های مطالعه آن علم را در نزد فلاسفه یونان پیدا کند. ولی باید قبول کرد که در این صورت خیلی دیر میتوان به نتیجه رسید. در واقع لازم است مشخص شود که محدود کردن میدان مطالعه ای که فرضیه هایی در آن باره مطرح شده یا مشاهدات و تجارب سیستماتیکی در آن مورد ساخته و پرداخته شده است، در موضوع و مطلب مورد نظر چه تأثیری می تواند داشته باشد.

  اگر چه ارسطو به مطالعه حیات روح پرداخته است، با این حال روان شناسی علمی فقط از قرن نوزدهم آغاز شده و روان شناسی ورزش که یکی از موارد استعمال خاص آن را تشکیل می دهد، نمی تواند از سابقه بیشتری برخوردار باشد. هر چند که فلاسفه یونان از بحث دربازه بازی هایی که در المپ، دلف یا کورنت جریان داشت، غافل نبوده اند.

    در نظر داشته باشیم که می توان ملاحظه کرد که مطالعات اولیه بعضی رشته های روان شناسی با مطالعات روان شناسی ورزش همزما و منطبق است. به این ترتیب، متخصصین امر درباره تثبیت اساس روان شناسی اجتماعی تجربی در سال 1898 با تحقیقات نورمان تریپلت آمریکایی متفق القول هستند. وی در این دوره به مطالعه ای می پرداخته که به تأثیر حضور تماشاچی در نتیجه مسابقه یک فرد مربوط می شود. تریپلت بعد از مشاهده آماده سازی دوچرخه سواران و بعد از اینکه متوجه شد زمان لازم برای طی همان فاصله برحسب حضور یا عدم حضور سایر شرکت کنندگان و مربی فرق می کند آیا حضور افراد یک تیم معین بعنوان رقیب بدون آنکه وجود مسابقه مطرح باشد اثری در نتیجه مسابقه می گذارد؟ این اولین علم است (از جمله رفاه اجتماعی) که تأثیر مشارکت در عمل و حضور همزمان دیگران با توجه به آن مورد مطالعه قرار گرفته می توان در تاریخ روان شناسی ورزش ثبت کرد. ولی در واقع بهتر است در نظر گرفته شود که این رشته موقعی بوجود می آید که محققی دقیقاً قسمت ورزشی مورد نظرش باشد و تصمیم بگیرد روش ها و ابزار کار روان شناسی را در آن بکار می برد.

  در دوران جدید، تحقیقات روانی یا تربیتی درباره ورزش بدون شک فراموش نشده است. از جمله، کوبرتن، احیا کننده بازیهای المپیک در تمرینات تربیت بدنی رقابت آمیز شاهد نوعی تأثیر روانی و تربیتی بوده است. مقاله ای که در این باب نوشته سرشار از تأئیدات کلی است بدون انگیزه های دقیق فعلی و به صورتی که در بعضی از آثار امروزی هم نمونه اش به چشم می خورد. وی در کتاب تعلیم و تربیت ورزشی چنین می نویسد:

«بزرگترین خدمتی که ورزشی می تواند به جوانان بکند عبارت است از بی خبری بلکه در بی تفاوتی نسبت به آنچه که بیداری نوعی احساس زودرس را تهدید می کند». وی معتقد است که: «تفکر و قضاوت که در صورت تمرین ثمر بخش ترند، نمی توانند از این نکته غافل باشند که نه تنها فرد ورزشی هر لحظه برای ارزیابی و مسابقه و مقایسه فراخوانده می شود، بلکه این عملیات باید در وجود او با سرعت هر چه تمامتر انجام شود. زیرا سرعت تصمیم گیری تقریباً همیشه اساس حرکت ورزشی به حساب می آید».

  اگر این چند نقل قولی که اشاره کردیم نشانه جنبه دوگماتیک ادعای کوبرتن می باشد، ضرورت زمینه روانی کار ورزشی را چندان بی اهمیت تلقی نمی کند.

همانطوری که در مقدمه کوتاه اشاره شد، پزشکان، پیشروان علمی قلمرو ورزشی بوده اند. خیلی منطقی بود که این گروه ضمن مطالعه بیولوژیک قهرمان به جنبه روانی او هم علاقمند شود. اولین کنگره جهانی در رابطه نقش ورزش در اجتماع در سال 1965، در رم به همت همین پزشکان تشکیل شد.

مسئولین انستیتوهای تربیت بدنی به منظور تأمین دروس تعلیم و تربیت روان شناسی اغلب از فلاسفه استمداد کرده اند. این امر نشان می دهد که فلاسفه پرچمدار روان شناسی ورزش بوده اند.

  معلمین تربیت بدنی با توجه به شغل و حرفه خود مجبورند به مسائل روانی که فعالیت ورزشی مطرح می کند توجه داشته باشند. ممالکی که دارای دوره مخصوص دیپلم دانشگاهی تربیت بدنی می باشند. از جمله آمریکا به ناچار در پی ریزی نقش ورزش درجامعه شریک و سهیم می باشند.

   ولی اگر پزشکان، فلاسفه و معلمین تربیت بدنی خیلی زود به کاربرد قلمرو روان شناسی در ورزش علاقه مند شدند، با این حال کسی که به عنوان بنیانگذار نقش ورزش در ممالک معروف شده یکی از متخصصین این رشته یعنی کولمن گرفیت می باشد.

   گریفیت متولد سال 1893، موفق شده درجه دکترای خود را در سال 1920 از دانشگاه ایلینویز اخذ کند. وی که به مطالعه علمی ورزش عشق می ورزید، با مطالعه کار مربیان و خصوصاً مربیان فوتبال بسکتبال آمریکایی شروع کرد. وقتی به ریاست «آزمایشگاه تحقیقاتی ورزش» که به خاطر وی ایجاد شده بود منصوب شد مقالات فراوانی خصوصاً در «آتلتیک حورنال» نوشت. ولی در عین حال به چاپ و انتشار یادداشت مربوط به تحقیقات خود در مجلات علوم تربیتی و روان شناسی پرداخت.

وی سه بخش از مطالعات خود، یعنی امکانات روانی- حرکتی آموزش و مقدار کمی نیز به عوامل مؤثر درشخصیت علاقه مند شد. به خاطر ضرورت کار و تحقیقاتش تست و وسایل مخصوصی از قبیل «تست های بسبال» یا «دستگاه زمان واکنش بار عضلانی» را درست کرد.

    گریفت خصوصاً به عنوان مؤلف دو کتاب روان شناسی ورزش یکی به نام «روانشناسی داوری» که در سال 1926 چاپ شد و دیگری به نام «روان شناسی و پهلوانی» که دو سال بعد چاپ و انتشار داده معروف است. وی همچنین کتابهایی در روان شناسی عمومی نوشته است. از قبیل: مقدمه ای بر روان شناسی عمومی، 1928 تربیتی، 1935 روان شناسی کاربردی در آموزش و یادگیری، 1939 و روزش به علت فقدان بودجه در سال 1932 تعطیلشد. بعد گریفیت به تدریس روان شناسی تربیتی پرداخت ولی به کار تحققاتی خود در محیط ورزشی تا مرگ خود، در سال1966، ادامه داد.

    بعد از سال 1930 تحقیقات مربوط به وجود ورزش در جامعه سراسر جهان توسعه یافت. چند مجله مخصوص علوم عملی که دارای کاربرد ورزشی بودند، از جمله مجله Research Quarterly ، به توسعه و گسترش موارد استعمال تحرک و ورزش کمک کردند.

   در مرحله اولی که به دوره قبل از جنگ جهانی دوم جهانی مربوط می شود بحث روانی ورزش، در انستیتو های تربیت بدنی مثلاً در فرانسه در IRCPS ها صورت گرفت و متخصصین امر خصوصاً به تأثیر تمرینات بدنی در انسان علاقه مند شدند.

   بعد از جنگ جهانی دوم تحقیقات مربوط به روان شناسی ورزش در دانشگاهها و مراکز ورزشی انجام شده است. بیشتر این تحقیقات در مرحله اول به روان شناسی تربیت بدنی و در مرحله دوم به روانشناسی ورزش مربوط بود. این وضع دقیقاً در مورد ممالک اروپایی صدق می کند.

  جنگ جهانی دوم متخاصمین را به تحقیقات عمیق و کارهای جدی مطالعاتی وادار کرد. در حالی که مساعی انتخاب افراد نظامی در جنگ جهانی اول به تست های فیزیولوژیک مربوط بود در جنگ جهان دوم مطالعات و تحقیقات مربوط به پرسنل نظامی به طرف چگونگی ورزش سوق داده شد. به عنوان مثال: خوانندگان محترم خود از اهمیت کارها و تحقیقاتی که در این دوره به وسیله متخصصین آمریکایی در روان شناسی اجتماعی صورت گرفته است آگاه می باشند. آنچه مربوط به زمینه مورد نظر ما است تحقیقات عبرت انگیز و نمونه روان شناسی امریکایی ادوین فلایشمن است. فلایشومن از طرف ارتش آمریکا مأمور شد خلبانان هواپیما را انتخاب کند. وی وسایل و ابزاری ساخت و تست های مخصوصی درست کرد و به مطالعه نظری مهمی پرداخت که سبب شناخت مهارت ها و استعداهای افراد می گردد. به نظر وی مهارت افراد شامل صلاحیت آنان در انجام کارهای ویژه و استعداد افراد شامل خصوصیاتی کلی تر و عمومی تری است که به توارث بستگی دارد و معرف نوعی ثبات فرد در دوره ای است که کم کم به مرحله بلوغ نزدیک تر می شود.

مقاله تعادل انرژی فعالیت بدنی و چاقی در کودکان

مقاله تعادل انرژی فعالیت بدنی و چاقی در کودکان

 تعادل انرژی، فعالیت بدنی و چاقی در کودکان

مقدمه

فعالیت های ساکن مانند نگاه کردن تلویزیون و کار با رایانه وقت زیادی از کودکان را به خود اختصاص می دهند. آنچه مسلم است، فعالیت ورزشی یک رفتار سالم در طول دوره کودکی و نوجوانی است و در رفتارهای سالم آینده اهمیت حیاتی خواهد داشت.

 اطلاعات موجود نشان می دهند حدود 26 درصد از کودکان دختر و 17  درصد از کودکان پسر در ایالات متحده، بیش از دوبار در هفته فعالیت ورزشی شدید ندارند. به هر حال این آمار در کشورهای در حال توسعه شرایط بدتری دارد.

 بسیاری از مطالعات نشان داده اند که کاهش فعالیت بدنی یکی از دلایل اصلی چاقی کودکان است. یعنی افزایش فعالیت های بدنی اوقات فراغت، با کاهش شاخص توده بدنی همراه است. بنابراین به نظر می رسد که در کودکان پیش دبستانی میزان افزایش وزن میتواند از طریق شرکت در فعالیت های بدنی تنظیم شود. البته موضوع پیچیده تر از این است، زیرا تمام مطالعات این یافته ها را تأئید نکرده اند و به نظر می رسد موارد دیگری نیز در تنظیم وزن بدن دخالت دارند.

 در مقاله حاضر، با بررسی سطوح فعالیت بدنی در کودکان به نقش فعالیت بدنی در تعادل انرژی اشاره می شود و ترکیب فعالیت های بدنی و تغییر رفتار های تغذیه ای بعنوان مهمترین عامل در کنترل چاقی توجه ویژه خواهد شد.

 سطوح فعالیت بدنی در کودکان

اطلاعات موجود نشان میدهند، حدود کودکان امریکایی از سطح فعالیت بدنی کم تراز حد طبیعی برخوردارند. در مطالعات متعددی که هزینه انرژی و سطح فعالیت بدنی کودکان پیش دبستانی تا دوره بلوغ را بررسی کرده اند؛ این موضوع مورد تأئید قرارگرفته است. در یک مطالعه، هزینه انرژی فعالیت بدنی کودکان سفیدپوست 5 ساله، تنها در حدود  درصد کل هزینه انرژی مصرفی برآورد شده که سطوح کم فعالیت بدنی در این گروه نشان میدهد. مطالعات دیگری نیز این موضوع را تأئید کرده اند که در کودکان یک تا شش ساله، کل هزینة انرژی مصرفی روزانه، حدود 20 درصد کمتر از مقادیر متداول است این کاهش احتمالاً با تغییر در سطح فعالیت بدنی ارتباطدارد. همین وضعیت در مورد کودکان مسن تر( شش تا سیزده سال) نیز گزارش شده است؛ البته هزینة انرژی مربوط به فعالیت بدنی آنها بیشتر از کودکان خردسال است. بنابراین به نظر می رسد، کودکان خردسال سطوح فعالیت بدنی پائین تری نسبت به کودکان مسن تر یا نوجوان دارند.

 فعالیت بدنی و تعادل انرژی

 تعادل انرژی هنگامی به دست می آید که انرژی دریافتی و انرژی مصرفی برابر باشند. در صورت عدم تعادل انرژی، اختلالاتی در بدن ایجاد می شوند که عوارض ظاهری، بارزترین آنهاست. برای مثال، هنگامی که مقدار انرژی دریافتی از مقدار انرژی مصرفی بیشتر باشد، اضافه وزن چاقی آشکارترین پیامد های این وضعیت خواهند بود.

 انرژی مصرفی بدن متشکل از متابولیسم پایه اثر گرمای مواد غذایی و انرژی مربوط به فعالیت بدنی است. بطور کلی در حالت استراحت، میزان انرژی مصرفی در بخش متابولیسم پایه حدود 60 تا 70 درصد کل انرژی مصرفی است، در صورتی که اثر حرارتی مواد غذایی حدود 10 درصد و بخش مربوط به فعالیت بدنی 20 تا 30  درصد است.

 بطورکلی افرادی که دارای متابولیسم استراحتی پائین هستند در معرض خطر افزایش وزن قرار دارند و برعکس، کسانی که انرژی  مصرفی بالایی دربخش فعالیت بدنی دارند، در معرض خطر کمتری برای ابتلاء به اضافه وزن قرار دارند. بنابراین به نظر می رسد، فعالیت بدنی عاملی کلیدی در معادله تعادل انرژی است.

 شولز و شولر[1]: رابطه منفی معنی داری را بین سطح فعالیت بدنی و چاقی بدن نشان دادند. این موضوع نشان می دهد که سطح پائین فعالیت بدنی عامل تسهیل کننده چاقی است. به هر حال این نکته که هزینه انرژی، تعیین کنندة چاقی است، هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. برای مثال، روبرت[2]و همکاران کل هزینه انرژی 18 کودک با مادران چاق را پائین تر از کودکانی که مادر آن وزن طبیعی داشتند، گزارش کردند البته این یافته در دو مطالعه دیگرکه اخیراً روی کودکان دارای مادران چاق انجام گرفت. تأئید نشد.

در یک پژوهش نسبتاً جامع، 292 کودک پیش دبستانی در یک برنامه ورزشی شامل پیاده روی صبحگاهی، به اضافة سه جلسة 30 دقیقه ای فعالیت های موزون هوازی در هفته شرکت کردند. پس از 30   هفته تمرین،  گروهی که این فعالیت را انجام می دادند کاهش قابل توجهی در شاخص های چاقی نشان دادند.

 مطالعات انجام گرفته در سنین بالاتر نیز اطلاعات کم و بیش مشابهی را ارائه کرده اند. برای مثال در پژوهشی روی کودکان چاق هشت تا دوازده ساله،پس از چهار ماه تمرین جسمانی و کاهش رفتارهای کم تحرک، کاهش وزن و کاهش درصد چربی، مشاهده شد این پژوهشگران ضمن تأئید فعالیت بدنی بر تعادل وزن ادعا کرده اند، گنجاندن فعالیت بدنی در برنامه روزانه کودکان دارای خطر بالا می تواند سودمندیهایی داشته باشد که حداقل شش ماه پس از قطع فعالیت نیز باقی می مانند.

 درمطالعه جامعی که با هدف تغییر برنامه های تربیت بدنی مدرسه ها انجام گرفت، تعداد 442 کودک از 18 مدرسه ابتدایی که حداقل دارای دو عامل خطرزای تندرستی

( توان هوازی پائین و چاقی با کلسترول بالا) بودند، انتخاب شدند. برنامة فعالیت بدنی شامل فعالیت های هوازی بود که سه بار در هفته انجام می شد. نتیجة پژوهش کاهش اندکی را در چربی نشان داد.

  به هر حال همانطور که اشاره شد تمام پژوهش هایی که به نوعی فعالیت بدنی کودکان را افزایش داده اند، نتوانسته اند که در تغییر ترکیب بدنی این افراد موفق باشند.

 برای مثال، در پژوهشی که روی 955دانش آموز ابتدایی به مدت2 سال انجام گرفت. پس از این مدت تغییر معنی داری در کل چربی بدن گروه تجربی مشاهه شد همچنین در یک مطالعه مقایسه ای تفاوتی درشاخص توده بدن(BMI )کودکانی که داری سطوح فعالیت بدنی بالاتری نسبت به کودکان گروه گواه بودند، مشاهده نشد.

رولند و بویاجین[3] 24 دختر و پسر 9/10 تا 8/12 ساله  را که بمنظور بهبود آمادگی  هوازی در یک برنامة ورزشی شرکت کرده بودند مورد مطالعه قرار دادند. این کودکان 30 دقیقه فعالیت هوازی را سه بار در هفته به مدت 12 هفته انجام دادند. این برنامه جایگزین کلاس تربیت بدنی عادی آنها شده بود و شامل دویدن، فعالیت های موزون، بالارفتن از پله،  طناب زدن، بسکتبال، و دیگ ربازی های هوازی بود. پس از تمرین، هیچ تغییری در چربی زیرپوستی مشاهده نشد،ولی توان هوازی به میزان 5/6 درصد افزایش یافت. یعنی با وجود تغییر آمادگی هوازی، ترکیب بدنی هیچ تغییری نکرد.

 بنابراین به نظر می رسد که هزینه ی انرژی مربوط به فعالیت بدنی تا حدی می تواند در توسعه چاقی کودکان نقش داشته باشند، اما موارد دیگری نیز در این پدیده سهیم هستند.

 اثر ترکیبی فعالیت بدنی و رژیم غذایی برای چاقی

در مطالعه ای کودکان چاقی مدت 12 هفته در معرض یک برنامة ورزشی استقامتی و رژیم غذایی قرار گرفتند. در این مطالعه، انرژی دریافتی پنج کودک به میزان 500 تا 600 کیلوکالری در روز به مدت 12 هفته کاهش یافت. یک برنامه پیاده وری پنج روز در هفته طی شش هفته در انتهای این دوره آغاز شد. کودکان در این برنامه مقدار قابل توجهی ( کیلوگرم) از وزن خود را از دست داده اند. بنابراین به نظر می رسد،ترکیب برنامه های ورزشی، همراه با رژیم غذایی و تکنیک های رفتاری درکودکان و نوجوانان چاق عامل تعیین کننده ای است اپستین[4] و همکاران در یک مطالعة طولانی مدت 10 ساله کودکان چاق شش تا دوازه ساله را مورد مطالعه قرار دادند. برنامه مورد استفاده در این پژوهش شامل یک رژیم غذایی، برنامه ورزشی هوازی و مداخله های رفتاری بود. افراد مورد مطالعه به سه گروه تقسیم شدند:

 گروه اول کودکانی بودند که والدین آنها نیز در طرح شرکت کردند و تقویت کنندة رفتار های مثبت بودند. گروه دوم کودکانی بودند که والدین آنها در جریان شرکت فرزندان در برنامه ها نبودند و گروه سوم گروه گواه بود. پیگیری پنج و ده ساله، 2/11  درصد کاهش اضافه وزن در گروه اول و5/7 درصد در گروه دوم در مقایسه با گروه گواه را نشان داد.

 خلاصه

ادبیات پژوهشی دراین مورد که حفظ وزن و ترکیب بدن از لحاظ پیامد های تندرستی برای کودکان بسیار اهمیت دارد، یک توافق نظر کلی را نشان می دهند. به همین علت، روشهای متفاوتی در مراکز بهداشتی، مدرسه ها، و خانه ها بکار گرفته شده اند. به هر حال اثرات رشد و بلوغ بر پیامد های به دست آمده همچنین نداشتن تعریف روشن از مدت و شدت فعالیت بدنی مطلوب دست یافتن به نتیجه گیری قطعی را مشکل ساخته است. با توجه به این موضوع و با درنظر گرفتن روش اندازه گیری چاقی و همینطور برنامه ورزشی( نوع، شدت ومدت) تفسیر یافته ها را مشکل می کند. بهرحال به نظر می رسد این مورد توافق کلی وجود دارد که فعالیت بدنی می تواند ترکیب بدنی را تا حدودی بهبود بخشد و زمانی این اثر افزایش خواهد یافت که با تغییر رفتارهای تغذیه ای همراه باشد .

انعطاف پذیری بعنوان یک مسأله مهم هنوز در صنعت ورزش همراه با عقاید گوناگون باقی مانده است در این باره سئوالات زیادی در ذهن مربیان و وا لدین وجود دارند؛ از جمله یک ورزشکار باید چه نوع انعطاف پذیری، در کجا و برای چه مدتی داشته باشد؟ موضوع مهم و حیاتی که در مورد این مسأله مبهم وجود دارد این است که ورزشکاارن جوان چگونه تمرینات انعطاف پذیری را با توجه به گروه سنی خود انجام دهند. در این مقاله ممکن است به تمامی سئوالات شما در این زمینه جواب داده نشود. اما سعی شده است درباره بعضی از نکات کلیدی، اطلاعاتی به شما داده شود.

 آنچه در مورد انعطاف پذیری موجب سردرگمی ما می شود  این است که از آن بعنوان یک ابزاری برای ارزیابی استفاده می کنیم. آزمون« نشستن و رساندن[5]»دستها به سمت جلو» غالباً در تمامی برنامه های ارزیابی انعطاف پذیری قبل از تمرین گنجانده می شود. بسیاری از مربیان و تمرین دهندگان تیمها اظهار داشته اند، این آزمون یک ارزیابی غیرمستقیم انعطاف پذیری است وتصویر واقعی و دقیقی از توانایی یک ورزشکار ارائه نمی دهد. این امر، همچنین به ما اجازة ارزیابی هیچگونه کیفیت دینامیکی مهم را نمیدهد، زیرا انعطاف پذیری ایستا کاملاً از انعطاف پذیری دینامیکی متفاوت است و در ورزش مورد دوم بسیار مهمتر و حیاتی به نظر می رسد. میزان انعطاف پذیری یک مفصل، یا سفتی یا نرمی عضلانی که روی آن مفصل عمل می کنند تعیین نمی شود.درحالیکه کشسانی عضله از ویژگیهای کلیدی انعطاف پذیری است اما کشسانی لیگامنت های مرتبط و حتی وضعیت احساس فرد نیز مهم است بعلاوه طول فیزیک عضله میتواند نقش عمده ای در تعیین انعطاف پذیری با دامنة کامل حرکتی داشته باشد. طول عضله مفصل عمدتاً از طریق وراثت تعیین می شود و می تواند بطور مثبتی تحت تأثیر تمرینات قدرتی قرار گیرد. این  موضوع با نظریة نادرستی که بیان می دارد:« تمرینات قدرتی یا هرگونه تمرین مقاومتی عامل بازدارنده انعطاف پذیری است»در تضاد است.

علاوه بر این، همچنان که کشسانی عضله با افزایش سن کاهش می یابد( این امر را عموماً همه ما بعنوان یک واقعیت قبول داریم)، تمرینات قدرتی می تواند بطور مثبتی روی آن تأثیر بگذارد.

 تمرینات قدرتی اثر مثبتی روی انعطاف پذیری و نرمی عضلات می گذارد. در حقیقتف هنگام تمرین با ورزشکاران جوان روشهای کشش استاتیکی پایه ای می توانند موجب افزایش طول لیگامنت و نهایتاً ناپایداری مفصل شوند. این امر به ساختار ضعیف و افزایش وابستگی عضلات، برای پایداری مفصل منجر می  گردد. تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری( دامنه کل حرکتی) باید همزمان با هم و بمنظور توسعه مطلوب و جلوگیری از آسیب انجام شوند. در مورد ورزشکاران جوان، انعطاف پذیری باید مطابق با رشدشان توسعه یابد و تمرین، نوع، تواتر و مدت زمان آن نیز مطابق باسن آنها صورت پذیرد.

 سنین 6 تا 10 ساله

در این سنین، جنبش پذیری مفصل لگن و شانه کاهش می یابد. تمرینات پویا با دامنه کامل حرکتی برای این دو مفصل( چرخشها و بالابردن در جهات متفاوت) از نیازهای این دوره است. ستون فقرات در سن هشت تا نه سالگی به حداکثر انعطاف پذیری خود می رسد و می توان فراتر از حد معمولی دامنه کامل حرکتی آن را افزایش داد. اما این امر غیرضروری، و بالقوه خطرناک است. تمرینات کششی ایستا را نباید با این گروه سنی انجام داد. زیرا آنها به دلیل تحریک پذیری بیشتر سیستم عصبی نسبت به بازدارندگی آن، نمی توانند این نوع کشش را به درستی اجرا کنند آنها قادر نیستند بمنظور اطمینان از سلامتی و تأثیر مطلوب این کشش باز خورد مناسبی از بدن خود کسب کنند. بعلاوه این گروه سنی نباید کشش های ایزومتریکی( همانند تمریناتی که در یوگا استفاده می شوند) را بطور کامل انجام دهند. این نوع تمرینات کشش ممکن است وضعیت انقباض عضله را در حالت استراحت افزایش دهد که این امر به نوبة خود می تواند، روی مهارت حرکتی وهمآهنگی اثرمنفی بگذارد. بخاطر داشته باشید که در آمادگی جسمانی، هر روز اطلاعات جدیدی ارائه می شود، با این حال فیزیولوژی انسان همان چیزی است که قبلاً بوده ات. یوگا در جای خود دارای ارزش است اما همآهنگی  و حرکت مهمتری بخش تمرینی بدنی برای این گروه سنی است.

 سنین 10 تا 13 ساله

رشد توده بدن بچه ها در این سنین نسبت به قد سریع تر است و این امر به افزایش قدرت آنان منجر می شود. تمرینات انعطاف پذیری را باید برای این گروه سنی افزایش داد.افزایش در قدرت و تغییرات در تودة بدنی می تواند، با هم ترکیب شوند و به عادات های بیومکانیکی ضعیفی بینجامد. بدترین وضعیت این مورد استفاده نکردن از دامنه کلی حرکتی در جریان انجام حرکت است.

 سنین 13تا 15 سال

 قد می تواند بازای هر ماه ، 5/2 سانتی متر در طول« رشد ناگهانی»[1] افزایش یابد. عضلات و بافت پیوندی حمایتی همانند استخوان بسرعت رشد نمی کند که ب درد عمومی در کل بدن منجر می شود. تمرینات انعطاف پذیری می توانند و باید تمام نواحی چهارسر، همسترینگ و بویژه عضلات نواحی مهره های کمری را در برگیرد. ساختار ضعیف موجب کاهش مهارت حرکتی می شود و علل بالقوه آسیب رشد ناگهانی است. این امر را می توان با روشهای تمرین انعطاف پذیری مناسب محدود کرد.

 سن 15 به بالا

از این مرحله به بعد، زمان شروع اضافه کردن روشهای ویژه ورزشی تمریناتانعطاف پذیری، به برنامة تمرین ورزشکاران است. انعطاف پذیری بویژه در ورزشکاران جوان، به هیچوجه تنها انجام کشش قبل یا یعد از تمرین نیست.

خستگی چیست و عوارض آن کدامند؟

هرچند خستگی پدیده ای است که عموماً آنرا می شناسند و در طول روز آنرا احساس می کنند، ولی همچنان ناشناخته استوانسان همواره درصدد درک علل وقوع خستگی بوده و کوشیده است آن را به تعویق اندازد ویا به سرعت جبران کند. بنابراین، سئوالاتی از قبیل: 1- چه چیزی بخورم تا خستگی ایجاد نشود یا دیرتر ایجاد شود؟ 2- چه فعالیت هایی را انجام ندهم تا خسته نشوم؟3- چقدر استراحت کنم تا خستتگی تولید نشود یا جبران شود؟ 4- آیاتفریح خود بر خستگی می افزاید یا برعکس خستگی راکاهش میدهد؟ همواره مطرح بوده و هست.

مقاله اهمیت ورزش و نقش آن در اجتماع

مقاله اهمیت ورزش و نقش آن در اجتماع

اهمیت ورزش و نقش آن در اجتماع

حرکت و جنبش از ویژگیهای حیات انسان و دارای انگیزه و ریشه ای در سرشت او و عاملی برای رشد و سلامت و نشاط اوست. انسان نیازمند به حرکت و ناگزیر از حرکت است، منع انسان از حرکت نه تنها موجب توقف رشد بلکه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگی وی می گردد.

تربیت بدنی و ورزش جزء لاینفک تعلیم و تربیت و وسیله ای برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی نسل جوان است. مفاهیمی مانند تندرستی، بهداشت رشد فردی و اجتماعی وسلامت روحی ارتباط نزدیکی با تربیت بدنی و ورزش دارد. نگاهی به تاریخ نشان می دهد که ملل متمدن جهان همواره به نقش و اهمیت ورزش توجه داشته اند و از آن در پرورش جوانان خود و آماده کردن آنها برای مشکلات فردی و اجتماعی استفاده می کردند. در زندگی و اجتماعی بسیاری از جوامع و ملتهای امروز جهان تربیت بدنی و ورزش بخش مهم و جدایی ناپذیری از برنامه های کلی تربیت کودکان و جوانان به حساب می آید.

اهداف عمده تربیت بدنی در تاریخ زندگی انسان عبارت از حفظ سلامت و تعمیم بهداشت، رشد و تقویت قوای جسمی، آمادگی برای فعالیتهای دفاعی، کسب شادابی و نشاط و نیل به موفقیت در وظایف حرفه ای و شغلی بوده است.

در اسلام حفظ بدن از خطرها و آسیبها و تأمین موجبات سلامت و بهداشت آن وظیفه ای الهی است و تضعیف و یا تخدیر بدن امری ناروا و مذموم است.

امام سجاد (ع) در رساله حقوق می فرماید: « ان لبدنک علیک حقّاً». « بدن تو بر تو حقّی دارد.»  حق آن این است که آن را سالم، نیرومند، مقاوم در برابر شداید و سختیها و در کمال نشاط نگاه داری.

تربیت و تقویت بدن و آمادگی همه جانبه آن مورد توجه اسلام است و در صورتی که همراه با ذکر و یاد خدا باشد عین عبادت است. برخلاف آنچه بعضی از ناآگاهان می پندارند ورزش کاری لغو نیست، کار لغو از نظر اسلام گفتار و یا رفتاری است که در آن فایده ای مشروع و یا عقل پسند وجود نداشته باشد، و ورزش این چنین نیست. در اسلام به مؤمنان، قوی زیستن و سالم و با نشاط بودن و برخوردار شدن از قدرت تن توصیه می شود و ازاین رو تربیت بدنی و ورزش باید جزئی از برنامه زندگی و بخشی از مراحل آموزش و پرورش هر مسلمان قرار گیرد. هدف غایی تربیت بدنی و ورزش از دیدگاه اسلام، تأمین سلامت و بهداشت بدن و تقویت و رشد آن و در نتیجه حرکت به سوی کمال است. در جامعه اسلامی ورزش وسیله بسیار مؤثر و شیوه ای پسندیده برای رسیدن به اهداف زیر است:

اهداف تربیت بدنی و ورزش

1-هدفهای بهداشتی و تندرستی:

-تأمین سلامت و بهداشت بدن و تجهیز آن در برابر عوارض و بیماریها؛

-تأمین و تسهیل شرایط رشد و تقویت بدن در حد امکان و توان ورعایت جنبه اعتدال در آن؛

-ایجاد ورزیدگی و هماهنگی در بین اعضا و اندامها به منظور برخوردار شدن از قدرت، سرعت، چابکی و مهارت؛

-ایجاد مقاومت و افزایش میزان تحمل و عادت دادن آدمی به صبر و استقامت در برابر شداید و سختیها؛

-دستیابی به قدرت ضبط ارادی اعضای بدن و به کار انداختن ارادی آنها؛

-بازسازی و نوتوانی بدن به منظور رفع نقایص جسمی و نارساییهای فیزیکی و افزایش میزان کارآیی آن.

2-هدفهای پرورشی و اخلاقی

-پرورش روان و ایجاد زمینه برای استقلال شخصیت، سعه صدر، همت بلند، ایثار و فداکاری؛

-دستیابی به مراتب قوت قلب، جرأت و شهامت، استقامت و پایداری و تقویت روحیه؛

-رشد و پرورش، رغبتهای مثبت و جهت دهی آنها به سوی خیر و کمال؛

-توجه به کرامت و والایی خودو خویشنداری در برابر نابسامانیها و مفسده ها؛

-شناخت مسئولیتهای انسانی و اسلامی وسعی در انجام دادن هرچه بهتر تکالیف و وظایف خود؛

-افزایش توان و قدرت تصمیم گیری سریع، عادلانه، اقتصادی و مشروع؛

-رشد و پرورش توجه و دقت، مقایسه و تشخیص و جهت دادن به آنها؛

-خودداری از پذیرش تحمیلی افکار و عقاید مذموم و ارشاد وهدایت دیگران در صراط مستقیم.

3-هدفهای روانی و اجتماعی

-تقویت روان و افزایش توانمندی آن در مبارزه با اهواء نفسانی و غلبه بر حسادت، خودپسندی و کینه توزی؛

-تعدیل عواطف و در ضبط آوردن حالاتی چون خشم، ستیز و ترس و محبت؛

-رفع عوارض روان از نگرانیها، انزواجوییها، یأسها، ترسها؛

-تعدیل رقابت و پذیرش اصول و ضوابط معقول در زندگی روزمره؛

-دستیابی به شادابی و نشاط که همواره برای تداوم و رشد حیاط ضروری است؛

-پرورش فرد، هوش و قوه کنجکاوی و دیگر ذخایر وجودی انسان؛

-محقق ساختن امکانات بالقوه موجود در انسانها و بهره مند کردن آنها از ذخایر وجودی خود؛

-شناخت اصول و قانونمندیها و تبعیت از آنها  به هنگام برخوردهای فردی و اجتماعی؛

-تمرین تشکل و تخرب و تن دادن به سازماندهی و تعاون برای پیشبرد اهداف و عادات به انضباط و دقت در امور.

4-هدفهای حرکتی و مهارتی

-شناخت استعدادهای حرکتی و پرورش و شکوفایی آنها ودیگر قابلیتهای فطری و استعدادهای خدادادی؛

-تمجید فرهنگی و تقویت حس زیباشناسی درحرکات؛

-یادگیری مهارتهای حرکتی و ورزشی و ایجاد هماهنگی عصبی و عضلانی؛

-بهره مند شدن از فعالیتهای حرکتی و جسمی در گذراندن سالم اوقات فراغت.

محتوای ورزش و تربیت بدنی درجامعه اسلامی

مطلب دیگر این است که محتوای ورزش و تربیت بدنی در جامعه اسلامی چه باید باشد. بدیهی است که محتوا باید با توجه به اهداف تعیین شود. در اینجا ما هدفها رابا رعایت اختصار برشمردیم. طبیعی است که با توجه به آنها باید برای ورزش و تربیت بدنی برنامه ریزی کرد.  در عین حال بجا خواهد بود که به مسائل زیر نیز اشاره کنیم:

1.بخشی از فعالیتهای ورزشی جامعه باید در زمینه رشد و پرورش تن به منظور دفاع از اسلام و جمهوری اسلامی صورت گیرد. از این رو، تیراندازی، سواری، دو، شنا و سایر ورزشهای رزمی بخشی از محتوای ورزش را تشکیل می دهد که اسلام هم آن را مورد توجه و تأکید قرارداده است.

2-حرکات موزون و طبیعی اعضا و اندامهای بدن در محیط های باز که در سلامت ورشد بدن مؤثرند و معمولا حرکات نرمشی و اصلاحی خوانده می شوند بخشی دیگری از محتوای ورزش و تربیت بدنی را تشکیل می دهند.

3-شیوه های بازسازی و حرکات درمانی در جهت رفع نقائص حرکتی به منظور اصلاح اندامها و استخوان بندی بدن و ترمیم نارساییهای عضلانی-مفصلی. بدیهی است که ورزش و حرکات بدنی ویژه جانبازان و معلولین نیز در این بخش قرار می گیرد.

4-مطالعه و بررسی حرکات و مهارتهای ورزشی از دیدگاه علوم تجربی و انسانی محتوای علمی و تربیت بدنی و ورزش را تشکیل می دهد.

5-چون علوم ورزش و تربیت بدنی به دستاوردها و یافته های سایر علوم از قبیل علوم تندرستی و علوم انسانی بستگی دارد از این رو آثار حرکت و فعالیت را می توان در چهارچوب هر یک از علوم اعم از تجربی و یا انسانی مطرح نمود و به بررسی و مطالعه آن پرداخت. به سخن دیگر مبانی علوم ورزشی همان اصول و نظریه هائی است که در رابطه با علوم تربیتی و علوم تندرستی مطرح می شوند.

پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات

پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نباتات

اصلاح نباتات

                                             فهرست مطالب                                        

فصل اول: مقدمه

مقدمه ------------------------------------------------------------ 2

   فصل دوم: بررسی منابع               

10 کلزا

2-1- خصوصیات کلی وعمومی کلزا---------------------------------------  10  

2-1-1- تاریخچه ومبدا ژنتیکی گیاه کلزا------------------------------------ 10

2-1-2- خصوصیات گیاه شناسی کلزا-------------------------------------   10

2-1-3- کشت و تولید کلزا--------------------------------------------   11

2-1-4- برداشت کلزا------------------------------------------------   13

2-1-5- ارقام وگونه های کلزا------------------------------------------   14

2-1-6- مهمترین گونه های جنس براسیکا----------------------------------   16

2-1-7- اهمیت اقتصادی وصنغتی کلزا-------------------------------------   17

2-2- اصلاح گیاه کلزا------------------------------------------------   18

2-2-1- روشهای اصلاح کلزا-------------------------------------------   18

2-2-2- اهداف اصلاحی کلزا-------------------------------------------   19

2-3- گیاهان هاپلوئید-------------------------------------------------  20

2-3-1- مزایا و کاربردهای هاپلوئیدها--------------------------------------  21

2-3-2- مشکلات ومحدودیت های هاپلوئیدها--------------------------------  22

2-3-3- روشهای تولید گیاهان هاپلوئید-------------------------------------  23

2-3-3-1- تولید خود به خودی (روشهای طبیعی)-----------------------------   23

2-3-3-2- تولید القایی(روشهای آزمایشگاهی)-------------------------------   24

2-3-3-2-1- آندروژنز(نرزایی)-----------------------------------------   24

2-3-3-2-1-1- کشت بساک-------------------------------------------  25

2-3-3-2-1-2- کشت میکروسپور---------------------------------------  25

2-3-3-2-2- ژینوژنز(کشت تخمدان وتخمک)-------------------------------  26

2-3-3-2-3- روش حذف کروموزومی-------------------------------------  27

2-4- کشت میکروسپورهای جدا گردیده کلزا---------------------------------  28

2-5- عوامل موثر بر رویانزایی میکروسپورهای جدا گردیده کلزا--------------------- 29

2-5-1- شرایط رشد، فیزیولوژی و ژنوتیپ گیاه مادری--------------------------- 29

2-5-2- اندازه غنچه--------------------------------------------------  32

2-5-3- مراحل تکاملی میکروسپورها--------------------------------------- 33

2-5-4- تراکم میکروسپور در محیط کشت-----------------------------------  35

2-5-5- ترکیب محیط کشت--------------------------------------------  36 

2-5-6- دما-------------------------------------------------------   40

2-6- مکانیسم رویانزایی-----------------------------------------------  43  

2-6-1- مقدمه-----------------------------------------------------   43

2- 6-2- تقسیم قرینه هسته والقائ رویانزایی---------------------------------  45

2-6-3- حوادث چرخه سلولی در طی رویانزایی میکروسپورها---------------------  47

2-6-4- خانواده های ژنی درگیر با رویانزایی میکروسپورها در کلزا-----------------    47

2-7- عوامل موثر بر باززایی گیاه از رویانهای هاپلوئیدی کلزا----------------------   48

2-7-1- بلوغ ،مرحله رشد ونمو رویانها------------------------------------   48

2-7-2- اندازه رویانها--------------------------------------- ---------  49  

2-7-3- محیط کشت------------------------------------------------   50

2-7-5- BAP وژیبرلیک اسید-------------------------------------------  50  

2-7-6- استفاده از کاغذ فیلتر در محیط کشت یا زراعی-------------------------  51  

2-7-7- زغال فعال-------------------------------------------------- 51

2 -7-8- تیمار ABA و ابگیری رویانها-------------------------------------  51

2-8-  موارد استفاده از کشت میکروسپورکلزا--------------------------------  56

2-8-1- اصلاح نباتات و مهندسی ژنتیک-----------------------------------  56

2-8-2- موتا سیون و انتخاب ------------------------------------------  56

2-8-3- کشت میکروسپوروتکنولوژی  بذر مصنوعی---------------------------  57

2-8-4- سیستم کشت میکروسپور در مطالعات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی------------- 57

2-8-5- استفاده در کشت و امتزاج پروتوپلاستها-----------------------------  57                                                        

  فصل سوم: مواد و روشها                                  

3-1- مواد گیاهی-------------------------------------------------- 60  

3-2- کشت بذور-------------------------------------------------- 60 

3-3- شرایط اتاق رشد----------------------------------------------   60

3-4- مراقبت های زراعی--------------------------------------------   61

3-5- برداشت غنچه ها وتعیین مرحله مناسب میکروسپورها جهت جنین زایی---------  61

3-6- محیط های کشت، ایزولاسیون وباززاییدر کشت میکروسپورهای کلزا-----------  62

3-6-1- محیط ایزولاسیون میکروسپورها----------------------------------  62

3-6-2- محیط کشت میکروسپورها-------------------------------------   62

3-6-3-1- استریل کردن محیط کشت میکروسپورهای کلزا---------------------   62

3-6-4- محیط کشت باززایی ، جنین های حاصل از کشت میکروسپورهای کلزا-------   63

3-6-5- وسایل مورد نیاز جهت کشت میکروسپورهای کلزا---------------------   68

3-7- روش انجام آزمایش کشت میکروسپورهای کلزا-------------------------   69 

3-7-1- برداشت غنچه ها--------------------------------------------   69

3-7-2- استریل کردن غنچه ها-----------------------------------------  69

3-7-3- استخراج میکروسپورها----------------------------------------- 69

3-7-4- تعیین تراکم میکروسپورها--------------------------------------- 70

3-8- آزمایشات انجام شده--------------------------------------------  71

3-8-1-مطالعه اثرتراکمهای مختلف میکروسپوربرروی جنین زایی میکروسپورهای کلزا---- 71

3-8-2- مطالعه باززایی گیاه در جنین هایی با اندازه های مختلف حاصل از کشت

میکروسپورهای کلزا-------------------------------------------------  72

3-8-3- مطالعه اثراستفاده از کاغذ صافی یا کاغذ فیلتردر میزان ریشه زایی ،ارتفاع گیاهچه ها

ودرصد گیاهچه های نرمال--------------------------------------------- 73 

 3-8-4- مطالعه  اثر استفاده ازشوک سرمایی  بر روی  درصد تشکیل  گیاهچه های طبیعی--  74

3-8-5- تعین سطح پلوئیدی گیاهچه های باززایی شده--------------------------  75

3-9- تجزیه و تحلیل داده ها--------------------------------------------  78                      

فصل چهارم:نتایج وبحث     

4-1- جنین زایی میکروسپورهای کلزا در تراکمهای مختلف میکروسپور در محیط کشت---- 82

4-2- اثراندازه های مختلف جنین برروی صفات باززایی جنین های حاصل ازکشت

میکروسپورهای کلزا--------------------------------------------------  84

4-3- اثراستفاده ازکاغذ صافی یا کاغذ فیلتردر میزان ریشه زایی ،ارتفاع گیاهچه ها

 ودرصد گیاهچه های نرمال--------------------------------------------- 90

4-4- اثر استفاده ازشوک سرمایی  بر روی  درصد تشکیل  گیاهچه های طبیعی----------  97

4-5- پیشنهادات---------------------------------------------------  105

منابع مورد استفاده-------------------------------------------------- 107

•     فصل اول: مقدمه

• مقدمه :

گیاه کلزا مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا (Brassica) میباشد. و ویژگیهای خاص این گیاه یعنی قابلیت کشت در نقاط مختلف ، در صد بالای روغن آن ، کیفیت مطلوب روغن ، کاربرد روغن آن در صنایع نساجی و پلاستیک و نیز استفاده از کنجاله آن در تغذیه دام سبب شده است که توسعه کشت این گیاه بعنوان نقطه امیدی جهت تامین روغن خام مورد نیاز کشور و رهائی از وابستگی بشمار رود .بطوریکه در حال حاضر کلزا نقطه ثقل طرحهای افزایش تولید دانه های روغنی محسوب میگردد. دانه‎های روغنی قسمت مهمی از تولید محصولات کشاورزی را شامل می‎شوند، چون علاوه بر مصارف صنعتی از لحاظ تغذیه نیز اهمیت بسزایی دارند. سطح زیر کشت دانه‌های روغنی در سال  1383  (بجز کنجد که در سیستم روغن کشی وارد نمی‌شود) 319 هزار هکتار و محصول تولید شده (دانه) حدود 400 هزار تن بوده ‌است. مصرف روغن نباتی در سال 1383 بالغ بر 1180 هزار تن بوده‌است که 170 هزار تن از آن معادل حدود 4/14 درصد، از تولید داخل تامین شده ‌است ( بی نام ، 1382 ).  کلزا به عنوان یک گیاه روغنی با بیش از 40% روغن در دانه از گیاهان مهم جهت توسعه کشت نباتات روغنی وتولید روغن نباتی در ایران است. کلزا با نام علمی Brassica napus  و نام انگلیسی Rapeseed گیاهی از تیره Brassicacea  ( چلیپائیان یا شب بو ) می‎باشد که پس از سویا و نخل روغنی مقام سوم را در تأمین روغن نباتی جهان به خود اختصاص داده است که در حدود 7/14% کل تولید روغن نباتی جهان را تأمین می‎کند. این گیاه در برابر خشکی و سرما مقاوم بوده و به دلیل سازگاری، دامنه کشت وسیعی دارد  ( دهشیری 1378 ). روشهای سنتی (کلاسیک) اصلاح نباتات از دیر باز برای تولید گیاهان زراعی برتر مورد استفاده قرار میگرفته است که مبتنی بر ایجاد تغییر در ساختار ژنتیکی گیاه کامل در جهت هدف خاصی با استفاده از تلاقیهای بین جنسی ودرون جنسی بوده است.

روشهاییکه جهت اصلاح گیاهان خود گشن بکار گرفته میشوند٬ عمدتا روشهای گزینش (Selection) و یا دورگ گیری (Hybridization) است که در مورد اول از تنوع ژنتیکی موجود در توده های طبیعی و بومی استفاده شده و واریته های اصلاح شده ای که نسبت به جامعه اولیه برتری هائی از نظر کمی و کیفی دارند بوجود می آیند. شانس موفقیت در این روش نسبتا کم است زیرا به غنای ژنتیکی توده های محلی بستگی دارد که امروزه رو به کاهش بوده و کمتر قابل دسترسی است. در مقابل روشهای مبتنی بر تلاقی به اصلاحگر این امکان را میدهد که بطور هدفدار صفات مطلوب واریته های مختلف را با یکدیگر تلفیق نماید(Poehlman and Mitton , 2003).

یک پروژه اصلاح نباتات از زمان انجام دورگ گیری تا آماده شدن واریته جهت کشت ، حدودا 10 تا 15 سال زمان صرف می شود لذا امروزه متخصصین اصلاح نباتات به دنبال روشهائی هستند که بتوان این مدت زمان را به حداقل ممکن رسانید تا در وقت و هزینه های سنگین برنامه های اصلاح نباتات صرفه جوئی شود. برای این کار سعی بر اینست که بتوان با ایجاد تغییرات ژنتیکی در سطح سلول ، زمان لازم برای تهیه ارقام پر محصول با کیفیت بالا و مقاوم به بیماری و یا تنشهای محیطی را در برنامه های به نژادی کوتاه کرد(اصلانی و همکاران ، 1381). 

کلزا گیاهی‎ خودگشن‎-‎ دگرگشن می‎باشد ودرصد دگرگشنی آن در ارقام مختلف بین 33%-22% گزارش شده است ( شهیدی و فروزان ، 1376 ). این گیاه آلوتتراپلویید (38=x4=n 2) می‎باشد.روشهای سنتی اصلاح نباتات در چند دهة اخیر نقش بسیار مهمی در اصلاح عملکرد و کیفیت کلزا داشته اند که از میان این روشها می توان به روش انتخاب توده ای[1] و گزینش شجره ای[2]  اشاره کرد. از معایب این روشها طولانی بودن دورة آنها می باشد. امروزه متخصصین اصلاح نباتات به دنبال روشهای دیگری هستند که بتوانند این مدت را به حداقل ممکن برسانند تا در وقت و هزینه های سنگین برنامه های اصلاح نباتات صرفه جویی شود.  یکی از این روشها اصلاح از طریق سیستم دابل هاپلوئیدی[3] می باشد، که به عنوان وسیله ای برای ترکیب صفات یک تلاقی می تواند مکمل روش شجره ای باشد. اهمیت استفاده از گیاهان هاپلوئید در برنامه های اصلاح نباتات از مدتها پیش برای دانشمندان مسلم گردیده است و یکی از موضوعات مهم تحقیقاتی در این زمینه، تولید لاینهای هموزیگوس جهت تولید گیاهان هیبرید در گونه های خودناسازگار می باشد. با تولید لاینهای کاملاً هموزیگوت در این روش 5-3 سال در زمان برنامه های اصلاحی صرفه جویی می شود. سیستم دابل هاپلوئیدی در صورتی موفق است که به توان گیاهان هاپلوئید ودابل هاپلوئید تولید کرد، بدین منظور قبل از استفاده از این سیستم آزمایشاتی را در جهت  بهینه سازی گیاهان می بایست انجام داد. روشهای متعددی جهت تولید گیاهان هاپلوئید و به دنبال آن گیاهان دابل هاپلوئید وجود دارد که یکی از این روشها آندروژنز[4] می باشد.

آندروژنز به دو روش انجام می شود : الف ـ کشت بساک[5] ب ـ کشت میکروسپور[6] . کشت میکروسپور اخیراً به لحاظ مزایای آن بر کشت بساک، مورد توجه قرار گرفته است. در این روش امکان تولید تعداد زیادی گیاهان هاپلوئید وجود دارد. تولید سریع لاینهای خالص از میکروسپورهای جدا شده، مهمترین ویژگی این روش در برنامه‌های اصلاحی می باشد. همچنین با توجه به فراوانی بالای تولید گیاه از کشت میکروسپور و نیز سهولت انتقال ژن ، کشت میکروسپور ، کارآمدترین و بهترین اندام هدف در انتقال ژن به شمار می آید و دانشمندان امیدوارند که در آینده ای نزدیک از  این روش به عنوان یک روش متدوال در مهندسی ژنتیک استفاده نمایند. میکروسپورهای گیاهان F₁ می توانند لاینهای دابل هاپلوئید بسیاری تولید کنند تا برای ترکیب مطلوبی از صفات گزینش شوند. لاینهای انتخابی، کاملاً خالص هستند و از نظر یکنواختی و پایداری برای به نژادگران مشکلات کمتری به دنبال دارند .(Mohan Jain et al., 1996)  تولید رویانهای هاپلوئید و به دنبال آن تولید گیاهان دی هاپلوئید در کلزا از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد . در طبیعت تولید گیاهان هاپلوئید به صورت خود‎به‎خودی، درگونه‏های Brassica در فراوانی بسیار  پایین  (حدود 4/19-05/0 در هزار گیاه ) اتفاق می‎افتد ( Banga and Labana , 2003 ) . اما به هر جهت بهره وری واقعی از هاپلوئیدهای ردهBrassica   با کشف روشهای القاء رویان از بساکها و میکروسپورهای جدا شده در شرایط درون شیشه ای آغاز گردید . گیاهان هاپلوئید زیادی بطور رایج توسط کشت بساک یا میکروسپورهای جدا شده تولید می شوند، اگرچه تنوع قابل ملاحظه ای بین گونه‎ها ، واریته‎ها و ارقام مختلف وجود دارد ، اما تکنیکهای کشت میکروسپور جدا شده و کشت بساک به طور موفقیت‎آمیزی برای اکثرگونه‎ها و واریته‎های تجاری رده Brassica استفاده شده است و در سالهای اخیر پیشرفتهای چشمگیری در این زمینه بدست آمده است ، به طوریکه ‎ رویان زایی میکروسپور در B. napus یکی از کامل‎ترین سیستم‎ها برای تولید گیاه در شرایط درون شیشه ای[7] است((Burnett  et al., 1992  .

تکنیک باززایی گیاه از رویانهای حاصل از کشت میکروسپور برای اصلاح نباتات و مهندسی ژنتیک ضروری است اما گزارش شده است که اکثر رویانها به گیاهچه تبدیل نمی‌شوند و به صورت غیر طبیعی باززایی می‌شوند یا اینکه رویانهای ثانوی را تشکیل می‌دهند. ( Takahata,1997 )   همچنین عدم باززایی یا باززایی بسیار اندک رویانهای هاپلوئید به خصوص در کشت پرچم نیز گزارش گردیده است      ( Bruins and Snijder, 1995 ) .  در ایران ، برای اولین مرتبه آزمایشاتی در زمینه رویان زایی و باززایی در قالب پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد ‎‎که موفقیت چشمگیری نیز حاصل شد. در اولین  تحقیق ( باقری ، 1379 )، سه رقم بهاره  ( F704, Global, Maluka ) وسه رقم پاییزه کلزا  (Ceres  Slmo46, Bounty, ) از لحاظ پاسخ به کشت میکروسپور مورد ارزیابی قرار گرفتند که در دو آزمایش هیچ رویانی بدست نیامد، اما در آزمایش آخر، از 36 پتری‎دیش کشت شده حدود 20 رویان حاصل شد و رقم Bounty در رویان زایی و  باززایی گیاه، به عنوان بهترین ژنوتیپ شناخته شد. در تحقیق دیگر ( خنجی ، 1380 )، پاسخ به کشت میکروسپورهای جدا شده کلزا در یک رقم بهاره ( Global ) و دو رقم پاییزه ( Okapi و  Colvert )  مورد بررسی قرار گرفت. رقم Global  به عنوان بهترین رقم در بین ارقام استفاده شده از نظر پاسخ دهی به کشت میکروسپور کلزا شناخته شد و در هر پتری‎دیش کشت شده، حدود 22% رویان بدست آمد. در تحقیق دیگر ( عبدالهی ، 1381 )، اثر تراکم، اثر شوک حرارتی و اثر تعویض محیط کشت بر روی رویان زایی، واثر اندازه های مختلف رویان بر روی باززایی گیاه در رقم بهاره کلزا  ( Global ) مطالعه شد. در این تحقیق، بالاترین میزان رویان زایی در تراکم 40000 میکروسپور در هر میلی‌لیتر محیط کشت بدست آمد. تعویض محیط کشت، میزان رویان زایی میکروسپورهای کلزا را در تراکم های مختلف میکروسپور افزایش داد و رویانهای5  میلیمتری، بهترین باززایی را نشان دادند. در تحقیق دیگر ( حبیبی ، 1382 )، اثر حجمهای مختلف محیط کشت بر روی رویان زایی و اثر شوک حرارتی و زغال فعال بر روی باززایی گیاه رقم بهاره کلزا ( PF )  مطالعه شد. در این تحقیق، بالاترین میزان رویان ‌زایی در پتری‌دیشهایی با قطر cm 10 و حجمهای محیط کشت ml 5/12 و ml 10 بدست آمد. همچنین مقایسه میانگین اثر غلظتهای مختلف زغال فعال در محیط کشت باززایی بر روی درصد تشکیل گیاهچه‌های طبیعی نشان ‌داد، که غلظتهای مختلف زغال فعال در سطح 5% با هم اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهند، بطوریکه میزان l^-1 g 125/0 زغال فعال با تولید 40% گیاهچه کاملاً طبیعی، در گروه a قرار گرفت . 

در این تحقیق سعی بر این است تا شرایط برای  باززایی گیاهان حاصل از رویانهای بدست آمده از میکروسپورها بهینه ‎سازی شود، برای این منظور اثرات مختلف شوکهای سرمائی و نیز آبگیری رویانها و اثر استفاده از کاغذ صافی مورد آزمایش و مطالعه قرار گرفت ،  تیمار آبگیری رویانها  با تسریع در بلوغ رویانها ( Wang et al., 2002 ) ، درصد باززایی گیاهان را افزایش می دهند. در ارتباط با مطالعه اثرشوکهای سرمائی، سرمای هوا نیز می تواند بر روی تبدیل رویان به گیاه موثر باشد.

در هنگام انجام این تحقیق سوالهائی از قبیل سوالات ذیل مطرح بودندکه پاسخ به آنها به تفصیل در قسمت مربوطه آورده شده است                                                                                                                                   

1- آیا اعمال شوکهای سرمائی  می‎تواند اثر معنی داری بردرصد باززایی گیاهان کلزای مورد مطالعه داشته باشد ؟

2- آیا استفاده از کاغذ صافی  می‎تواند اثر معنی داری روی درصد باززایی گیاهان کلزای مورد مطالعه داشته باشد؟

3- آیا اثر تراکمهای مختلف میکروسپورها بر روی جنین زائی میکروسپورهای کلزا اثر معنی داری دارد؟

4- آیا باززائی گیاه سبز در جنین هائی با اندازه های مختلف حاصل از کشت میکروسپورهای کلزا با  هم تفاوت معنی داری دارند؟

  فصل دوم: بررسی منابع               

کلزا:

2-1 : خصوصیات کلی و عمومی کلزا :

 2-1-1 : تاریخچه و مبدأ ژنتیکی گیاه کلزا  :

طبق نظر محققین خاستگاه گیاه کلزا نواحی آسیا و اروپا می‌باشد . زیرا زیرگونه‌های متعلق به شلغم روغنی به صورت وحشی از اروپای غربی تا چین پراکنده شده اند ، پس می‌توان نتیجه گرفت که این گیاه دارای دو موطن یکی در ناحیه افغانستان و پاکستان و دیگری در ناحیه مدیترانه‌ می‎باشد (دهشیری ، 1378‌ ). اعتقاد بر این است که B. napus  باید از جنوب اروپا منشا گرفته و در  اوایل قرن 18 از آنجا به آسیا وارد شده باشد

  (  Downey and Robbelem , 1989) .

زراعت کلزا از 3000 سال قبل در هندوستان رواج داشته و از آنجا به چین و ژاپن راه یافته است.  در اروپا استخراج روغن از دانه کلزا و دانه سایر گونه های متعلق به جنس Brassica دست کم از قرن 16 رواج داشته است، این روغن ابتدا به عنوان روغن چراغ استفاده می‌شد و سپس به عنوان روغن خوراکی مرسوم گردید.  تولید تجاری کلزا در سال 1942 به عنوان منبع تامین کننده روغن روان ساز در جنگ جهانی دوم  آغاز گردید ، اما به دلیل قحطی و گرسنگی و کمبود منابع روغن خوراکی مقداری از آن به مصرف غذایی رسید و پس از آن با توجه به امکان استفاده خوراکی ازاین روغن ، اصلاح آن موردتوجه قرار گرفت(عزیزی و همکاران ، 1378 ) .

 2-1-2 : خصوصیات گیاه شناسی کلزا :

کلزا[1] با نام انگلیسی(n 2=x 4 = 38 (  Rapeseed گیاهی از خانواده Cruciferae یا Brassicaceae (چلیپائیان یا شب ‌بو) با نام علمی Brassica napus L. می‌باشد.

از نظر گیاهشناسی، کلزا گیاهی علفی با دوره رشد یکساله می‌باشد و دارای ریشه اصلی و بلندی است که در شرایط مناسب تا عمق 80 سانتی متری خاک و حتی بیشتر نیز نفوذ می کند.  کلزا دارای یک ساقه اصلی و تقریبا مدور می باشد که پس از به گل نشستن ساقه اصلی رشد ساقه فرعی آغاز می شود و تعداد زیادی شاخه فرعی از آن منشعب می شود.  گل آذین به شکل خوشة بلندی است که در آن گلها از قسمت پائین خوشه شروع به شکفتن می کنند. کلزا گیاهی خودگشن است که میزان خودگشنی آن بیش از 70 % می باشد.  میوه کلزا غلاف یا خورجینی به طول 5 تا 10 سانتی متر می باشد که فاقد کرک است. کلزا یک گیاه سرما دوست و روز بلند است و بهترین رشدآن درهوای خنک و دمای20-15درجه سانتیگرادمی باشد(عزیزی و همکاران ، 1378 ).

2-1-3 : کشت و تولید کلزا :

فعالیت در زمینه کشت و زرع کلزا در ایران اولین بار توسط شرکت توسعه دانه‌های روغنی آغاز شده بطوریکه فعالیتهای ترویجی ابتدا  روی رقم سوئدی اورو ( Oro ) که کلزایی از گروه یک صفر و جزء ارقام بهاره بود ، انجام شد ولی به دلیل عدم موفقیت و بالابودن استاندارد روغن ، گسترش این رقم محدود گردید ( شهیدی، و فروزان ، 1376 ).

مهم‌ترین کشور‌های تولید کننده کلزا را چین ، کانادا ،‌ هند و سپس کشور‌های اروپایی تشکیل می‌دهند . این گیاه رابطه نزدیکی با سایر نباتات این خانواده از جمله شلغم ، کلم ، کلم بروکلی و خردل دارد .

سطح زیر کشت دانه‌های روغنی در سال  1383  ( بجز کنجد که در سیستم روغن کشی وارد نمی‌شود ) 319 هزار هکتار و محصول تولید شده ( دانه‌ ) حدود 400 هزار تن بوده ‌است . مصرف روغن نباتی در سال 1381 بالغ بر 1180 هزار تن بوده‌است که 170 هزار تن از آن معادل حدود 4/14  درصد ،  از تولید داخل تامین شده ‌است.

در سال زراعی 84 – 83 متوسط عملکرد زراعت کلزا نسبت به 3 سال گذشته 5 برابر افزایش یافته است و عملکرد زراعت کلزا در این سال ( 84 – 83 ) نسبت به سال اول شروع طرح (79 -78 ) حدود 5/6 برابر افزایش یافته است که نتیجه ای بسیار مطلوب است. بالا ترین رکورد عملکرد زراعت کلزا در  سال 79 – 78 با بازده بالا3700 کیلوگرم بوده است، در حالیکه در سال جاری در حدود 7296 کیلوگرم بود و بطور کلی تولید کلزا در سال زراعی84 – 83  با 63درصد افزایش نسبت به سال 81-82 به ۱۱۲ هزار تن رسیده است. سطح برداشت کلزا در سال جاری 83 –84  با 57/5درصد افزایش نسبت به سال82-83 به71400 هکتار رسید و این در حالی است که سطح برداشت در سال زراعی 82-81 حدود 48400هکتار بود ( بی نام، 1382 ) .  در سال زراعی84 – 83 ، 24000   هکتار از اراضی استان  مازندران به کشت کلزا اختصاص یافته بود که جمعا 37000 تن محصول نیز از این سطح برداشت شد . همچنین 2500 هکتار از اراضی شهرستان ایلام  ،1500 هکتار از اراضی شهرستان آبدانان ( در 180 کیلومتری مرکز ایلام )، 490  هکتار از اراضی شهرستان زنجان ، 200 هکتار از اراضی شهرستان اردستان ( شمال اصفهان )، 156 هکتار از اراضی شهرستان رشت و30 هکتار از اراضی دشت پلنگ در شهرستان  دشتی به کشت کلزا اختصاص یافته بود . در همدان ، قزوین ، کرمانشاه ، خرم آباد و چهار محال وبختیاری کشت کلزا نیز صورت گرفت.   قیمت پیشنهادى خرید دولت به مبلغ سه هزار و110 ریال با اختصاص 240 ریال یارانه به ازای هر کیلوگرم کلزا، می باشد (جدول 2 – 1). هزینه کاشت هر هکتار کلزا بین یک میلیون و پانصد هزار تا دو میلیون و پانصد هزار ریال می باشد که سود حاصله در هر هکتار کلزاکاری 3 میلیون تا 5 میلیون ریال است ( بی نام، 1382 ) .رشد سالانه تولید کلزا در دهه اخیر ازسویا ، پنبه‌دانه ، آفتابگرادان و بادام زمینی بیشتر بوده است. افزایش جمعیت دنیا و بهبود استاندارد‌های زندگی موجب افزایش تولید کلزا برای مصارف روغن خوراکی خواهد شد.

جدول 2 – 1  : سطح زیر کشت ، تولید ، عملکرد  در هکتار و قیمت هر کیلوگرم  دانه‌های روغنی در ایران در سال 84 - 1383 ( بی نام، 1382 )

محصول	سطح زیر کشت	تولید  ( تن )	عملکرد (کیلوگرم / هکتار )	قیمت هر کیلوگرم (ریال)
آفتابگردان سویا کلزا گلرنگ پنبه دانه	33726 78511 50278 7259 148474	33777 140979 68225 5415 152000	1001 1794 1357 746 1023	2880 2600 3110 2950 3800

2-1-4 : برداشت کلزا:

      کلزا زمانی آماده برداشت می باشد که ساقه ها و غلاف ها زرد رنگ شده و دانه ها به رنگ تیره درآمده باشد و در صورت تکان خوردن ریزش کنند. دانه ها  در این مرحله بایستی حدود 15 % رطوبت داشته باشند، این مدت برای کشت بهاره90-120روز وبرای کشت پاییزه180-240روز بعد از کشت است.کلزا سریع می رسد بنابراین سریع می بایست برداشت شود در غیر اینصورت دانه ها ریزش می کنند، به همین جهت در بعضی مناطق آنها را مانند کنجد قبل از زمان برداشت بریده و در محلی نگاهداری می کنند تا رطوبت دانه ها کاهش یابد وسپس آنها را کمباین می کنند.

2-1-5 : ارقام وگونه های کلزا :  

از نظر طبقه بندی زراعی کلزا دارای دو تیپ بهاره و پاییزه می‌باشد.  از نظر پراکنش جغرافیایی کلزا عموماٌ در اروپا و کانادا کشت می‌شود.  ارقام بهاره و پاییزه کلزا به عنوان منبع روغن گیاهی کشت می‌شوند، ارقام پاییزه در شرایط مساعد پر محصول می‌باشند. در اروپا و چین اغلب از ارقام پاییزه استفاده می‌شود.  در عرضهای جغرافیایی و ارتفاعات بالاتر و در نقاطی که شانس بقای گیاه در زمستان کم است از ارقام بهاره استفاده می‌شود  ( عزیزی و همکاران، 1378 ) .

گیاهان جنس Brassica بر حسب میزان اروسیک اسید به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند:

1- ارقامی که دارای مقادیر زیادی  اروسیک اسید  هستند ( در حدود 55 درصد یا بالاتر ) و باعلامت اختصاری [2]HEAR مشخص می‌شوند و مصرف خوراکی ندارند.

 2- ارقامی که کمتر از 5 درصد  اروسیک اسید  در روغن آنها وجود دارد و در سال 1979 تحت عنوان           [3] LEAR نامگذاری شده اند. رقم ارو[4] اولین رقم از این دسته می‌باشد و با انتقال ژنهای تولیدکننده اروسیک اسید  به درون ارقام سازگار ایجاد شده است (Downey et al., 1975  ). محققین کانادایی نام کانولا[5] را برای ارقام اصلاح شده کلزا ( دارای  حداکثر 2 درصد  اروسیک اسید  ) انتخاب نموده اند. علاوه بر  اروسیک اسید ، ماده مضر دیگری نیز به نام گلوکزینولات در کلزا وجود دارد باعث طعم تند و بو گزنده کنجاله آن می‌شود و فیبر نیز از موادی است که باعث افت کیفیت کنجاله می‌گردد.

تقسیم بندی کلزا بر اساس چگونگی اصلاح آن ، با توجه به 3 ماده  اروسیک اسید ، گلوکزینولات و فیبر می‌باشد ( شهیدی و فروزان، 1376 ).  یکی از بزرگترین موفقیتهایی که در اصلاح کلزا به وقوع پیوسته است تغییر محتوی  اروسیک اسید روغن از زیاد به کم و همچنین کم کردن مقدار گلوکزینولات آن می‌باشد.تقسیم بندی کلزا از نظر سه ماده فوق به قرار زیر می‌باشد ( شهیدی و فروزان، 1376 ) :

• کلزاهای سنتی[6] : حاوی 60- 22 درصد اروسیک اسید در روغن و 205 – 100 میکرومول گلوکزینولات در هر گرم کنجاله هستند و جز ارقام HEAR محسوب می شوند.
• ارقام یک صفر[7] ( 0 ) : در این ارقام میزان اروسیک اسید به میزان بسیار زیادی کاهش یافته است و به حدود 5 درصد رسیده است ولی میزان گلوکزینولات آنها بالا (  205 – 100 میکرومول در هر گرم  کنجاله می‌باشد) ، که هنوز هم تولید می‌شود.
• ارقام دو صفر[8] ( 00 ) : در این ارقام علاوه بر میزان اروسیک اسید که تا حدود 2 درصد کاهش پیدا کرده است ، میزان گلوکزینولات نیز به 30- 18  میکرومول در هر گرم کنجاله رسیده است .  ارقام معروف به کانولا جز این دسته محسوب می‌شوند که دارای 2 درصد  اروسیک اسید  و کمتر از 30 میکرومول گلوکزینولات در هر گرم کنجاله می‌باشند. رقم Tower اولین رقم کلزای دوصفر تولید شده می باشد ( دهشیری، 1378 ).
• ارقام سه صفر[9] ( 000 ) : این ارقام حاوی حداقل میزان اسید اروسیک می باشند و از نظر مقدار فیبر نیز اصلاح شده اند و اصطلاحاً به آنها کاندل (⁴ Candle ) می گویند.   

2-1-6 : مهمترین گونه‌های جنس براسیکا :  

مهمترین گونه‌های دیپلوئید رده براسیکا و سرده‎های وابسته به آن توسط تجزیه ژنومی مشخص شده و براساس تعداد کروموزومها به شکل زیر گروه‎بندی شده‌اند (Mizushima, 1950) :

X = 7: B. adpressa, B. deflexa, D. erucoides

X = 8 : B. nigra, B. fruticulosa, B. mourorum, B. spinenesis

X = 9 : B. oleracea, B. rupestris, B. macrocarpa, B. montana, B. cretica, R. sativus

X = 10 : B. Campestris, B. tournefortii, B. saxatilis, B. repanda, B. barrilirei

X = 11 : B. amplexicauli, B. elongata, B. Sativa

X = 12 : B. hirta

B = Brassica, E = Eruca, D = Diplotaxis, R= Raphanus

سه گونه دیپلوئید زراعی براسیکا عبارتند از :

• rapa L. (syn, B. Campestris) (Aژنوم, 2n = 2x = 20) شلغم روغنی
• nigra L. (B ژنوم, 2n = 2x = 16) خردل سیاه
• oleracea L. (C ژنوم, 2n = 2x = 18) کلم

آمفی‌دیپلوئیدی (دو برابر شدن کروموزوم F₁ حاصل از تلاقی دو گونه دیپلوئید) و انیوپلوئیدی (کم یا اضافه شدن تعداد کروموزوم‎های یک فرد)، نقش مهمی در تمایز و تکامل گونه‌های براسیکا ایفاء کرده‌اند و سه آمفی‌دیپلوئید طبیعی زیر از سه گونه فوق منشاء گرفته‌اند:

• napus (2n = 4x = 38, AC ژنوم) کلزا
• carinata (2n = 4x = 34, BCژنوم) خردل حبشی
• juncea (2n = 4x = 36, AB ژنوم) خردل هندی

2-1-7 : اهمیت اقتصادی و صنعتی کلزا :

روغن و کنجاله دو فرآورده مهم حاصل از دانه کلزا هستند . دانه کلزا حاوی حدوداً‌ 40% روغن است ، روغن کلزا در مقام مقایسه با روغن حاصله از دانه‌های روغنی ممتاز آفتابگردان ، ذرت و سویا به دلیل حضور اسیدهای چرب اشباع نشده و فقدان کلسترول از کیفیت تغذیه‌ای بالایی برخوردار است .

در بدو امر ، روغن این گیاه برای صنعت و روشنایی منازل بکار می‌رفت ، امروزه در کشور‌های مترقی روغن برخی از ارقام خاص آن به عنوان سوخت موتور‌های دیزل بکار گرفته می‌شود و بدلیل تحمل حرارت بالا ، در سوخت جت نیز استفاده می‎شود ( شهیدی و فروزان ،  1376 ).

گیاه کلزا بدلیل داشتن اهمیت غذایی ویژه در دنیای غرب مورد توجه اصلاح‌گران قرار گرفته است ، بطوریکه کشور‌هایی همچون چین ، کانادا ،‌ هند و کشور‌های اروپایی نظیر فرانسه ، آلمان و انگلستان در زمینه تولید این گیاه به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای رسیده‌اند و در مجموع 4/98 درصد تولید جهانی کلزا را به خود اختصاص داده‌اند.

از روغن کلزا در تهیه صابون نیز استفاده می گردد . انواعی از گونه های کلزا که فاقد اسید اروسیک هستند برای تهیه مارگارین مصرف می شوند.

2-2 : اصلاح گیاه کلزا :

2-2-1 : روشهای اصلاح کلزا :

   مهمترین روشهای اصلاحی که برای اصلاح کلزا به کار می روند عبارتند از : انتخاب توده‌ای[10]، به نژادی شجره‌ای[11] ، گزینش بالک[12] ، تلاقی برگشتی[13] ، انتخاب دوره‌ای[14] ، اصلاح واریته‌های ساختگی[15]  و به کارگیری دورگها[16] . از معایب این روشها طولانی بودن دورة آنها می باشد. امروزه متخصصین اصلاح نباتات به دنبال روشهای دیگری هستند که بتوانند این مدت را به حداقل ممکن برسانند تا در وقت و هزینه های سنگین برنامه های اصلاح نباتات صرفه جویی شود.  یکی از این روشها اصلاح از طریق سیستم دابل هاپلوئیدی می باشد، که به عنوان وسیله ای برای ترکیب صفات یک تلاقی می تواند مکمل روش شجره ای باشد. اهمیت استفاده از گیاهان هاپلوئید در برنامه های اصلاح نباتات از مدتها پیش برای دانشمندان مسلم گردیده است و یکی از موضوعات مهم تحقیقاتی در این زمینه، تولید لاینهای هموزیگوس جهت تولید گیاهان هیبرید در گونه های خودناسازگار می باشد. با تولید لاینهای کاملاً هموزیگوت در این روش 5-3 سال در زمان برنامه های اصلاحی صرفه جویی می شود. سیستم دابل هاپلوئیدی در صورتی موفق است  که  به توان گیاهان هاپلوئید و دابل هاپلوئید تولید کرد ،  بدین منظور قبل از استفاده از این سیستم آزمایشاتی را در جهت  بهینه سازی گیاهان می بایست انجام داد.

 2-2-2 : اهداف اصلاحی کلزا :

از مهمترین اهداف اصلاحی کلزا،اصلاح برای کمیت و کیفیت روغن می باشد(Sauer and Kramer, 1983 ) . نکته‌ای که باید در مورد روغن به آن توجه کرد ، نوع مصرف روغن می‌باشد(عزیزی و همکاران، 1378 ). بطوریکه اگر هدف تولید روغن خوراکی باشد ارقام با اروسیک اسید پایین، مناسب می‌باشند. این ارقام ( بدون  اروسیک اسید یا با  اروسیک اسید پایین ) به طور طبیعی دارای 80 - 60 درصد اولئیک اسید ،30 - 10 درصد اسید‌های چرب دارای حلقه‌های غیراشباع و تنها 10 – 5 درصد اسیدهای چرب اشباع شده می‌باشند. در این زمینه با وجود دسترسی به ژنهای کلون شده رمزکننده اولئات می توان از روش آنتی سنس استفاده کرد تا میزان اسیدهای چرب اشباع نشده روغن کلزا را کم کرده یا از بین ببرد. در تولید روغنهای صنعتی ، هدف اصلاحگر ، تولید ارقام کلزا با  اروسیک اسید بالا می‌باشد . در کلزا مقدار  اروسیک اسید توسط  دو مکان ژنی کنترل می‌شود(Kirk and Hurlestone., 2004 ). مقدار روغن تحت تاثیر عوامل محیطی ( بالاخص درجه حرارت و تنش رطوبتی ) و عوامل ژنتیکی می‌باشد (Grami et al., 1977  ). از اهداف اصلاحی دیگر می توان به اصلاح برای بهبود کیفیت کنجاله و مقاومت به بیماریها و آفات اشاره نمود. کاهش گلوکزینولات و افزایش پروتئین از عوامل مهم در بهبود کیفیت کنجاله کلزا هستند . چندین ژن سطح گلوکزینولات را در کلزا تعیین  می‌کنند (Demarch et al., 1989 ). در کنجاله دانه های روغنی خانواده کلزا ( Brassica)25 - 20 درصد پروتئین با کیفیت تغذیه‌ای بالا وجود دارد . کنجاله کلزا از نظر اسیدهای آمینه ضروری مانند لیزین و متیونین فقیر می‌باشد. تلاشهایی صورت گرفته است تا ژنهای کدکننده پروتئینهای ذخیره ای غنی از متیونین را از گونه هایی نظیر بادام برزیلی و Bertholletia excelsa به کلزا منتقل نمایند ( عزیزی و همکاران، 1378 ) .

2-3 : گیاهان هاپلوئید :

  در گیاهان به هنگام تولید مثل جنسی ، در اثر تقسیم میوز تعداد کروموزومها نصف می شوند و در نتیجه سلولهایی با تعداد کروموزومهای  کاهش  یافته به وجود می آید . اگر چنین سلولهایی بدون انجام عمل لقاح به یک گیاه تبدیل شوند، به آن گیاه هاپلوئید می گویند که سلولهای آنها حاوی n کروموزوم خواهد بود) Pierik., 2004 ) . مدتهای طولانی است که مفهوم هاپلوئید در زمینه های ژنتیک و به نژادی مورد توجه می باشد ولی بهره برداری از آنها محدود باقی مانده است . زیرا این پدیده در طبیعت با فراوانی بسیار کمی اتفاق می افتد ( باقری ، 1379 ) . اهمیت استفاده از گیاهان هاپلوئید در برنامه های اصلاح نباتات از مدتها پیش برای دانشمندان مسلم  گردیده است و یکی از موضوعات مهم تحقیقاتی در این زمینه تولید لاینهای هموزیگوس جهت تولید گیاهان هیبرید در گونه های خودناسازگار  می باشد ( نوری قنبلانی ، 1371 ) . هاپلوئیدها در بسیاری از تیره ها و جنس های گیاهان بازدانه و نهاندانه تشکیل می شوند ( Palmer et al., 1996 )  .در طبیعت هاپلوئیدهایی که از سلولهای جنسی مادری به دست می آیند فراوانتر از هاپلوئیدهای حاصل از سلولهای جنسی پدری می باشند  ( Foroughi  et al., 1990    ) .                           

2-3-1 :  مزایا و کاربردهای هاپلوئیدها :

   گیاهان هاپلوئید در اصلاح نباتات ژنتیک و مهندسی ژنتیک[17] دارای کاربرد فراوانی هستند که برخی از آنها عبارتند از :

1- در نتیجه القای هاپلوئیدی و به دنبال آن دو برابر شدن تعداد کروموزومهای هاپلوئید تولید شده، امکان رسیدن سریع به هموزیگوسیتی وجود دارد و در نتیجه تحقیقات ژنتیکی و اصلاحی را آسانتر می‌کند. در شرایط هموزیگوسیتی تفکیک ژنتیکی ساده است و آللهای مغلوب توسط آلهای غالب پوشیده نخواهند شد. برای اصلاح کننده ای که با گیاهان دو پایه و خود ناسازگار سر و کار دارد، تولید گیاه هموزیگوس بسیار مهم است. گرچه در گیاهان خودگشن از طریق خودگشنی می‌توان به هموزیگوسیتی مناسبی دست یافت، ولی برای رسیدن به هموزیگوسیتی کامل به 5 تا 10 نسل خودگشنی نیاز است.  در واقع یکی از مزایای هاپلوئیدی و تولید دابل هاپلوئید ، تولید لاینهای خالص می‌باشد که در مورد گیاهان دارای دگرگشنی، نیز امکان پذیر  می‌باشد            ( Kasha, 2003 ) .

 2- درجمعیت گیاهان هاپلوئیدوجود تفرق ژنتیکی و نسبت‌های ژنتیکی ساده‌تر در گیاهان هاپلوئید و در نتیجه به جمعیت‌های کوچکی جهت مطالعات ژنتیکی ( Mohan Jain et al., 2003 ) .

3- از گیاهان هاپلوئید میتوان در مطالعات موتاسیون استفاده کرد ( Mohan Jain et al., 2003 ) .

4- بدلیل پایداری ژنتیکی رویانهای آندروژنیک[18] و مریستم‌های انتهایی هاپلوئید می‎توان اقدام به نگهداری این مواد و تأسیس بانک ژرم پلاسم[19] نمود ( Mohan  Jain et al., 2003; Kumar, 1995 ) .

5- از هاپلوئیدها در مطالعات سیتوژنتیک برای تولید و دستیابی به مونوسومی‌ها[20]، نالی‌سومی‌ها و آنیوپلوئید‌ها استفاده میشود ) Pierik., 2004 ) .  

6- از هاپلوئید‌های مضاعف شده دربرنامه های اصلاحی به منظور شناسایی ترکیبات هیبرید‌ برترمی توان . .(Pickering and Devaux , 1992 ) استفاده کرد

7- انتقال ژن پلی پلوئیدها[21] به یک گونه خویشاوند با استفاده از هاپلوئیدهای یک گونه پلی پلوئیدامکان پذیرست ( Kasha , 2002 ) .

8- استفاده از هاپلوئیدها در بررسی پلی مورفیسم و ایجاد نقشه های ژنتیکی بر اساس RFLPs  در گونه های مختلف گیاهی ( Moha Jain et al.,2003 ).

9- برطرف شدن محدودیت تهیه لاین خالص در گیاهان دو پایه و خودناسازگار  ( Kumar, 1995 ).

10- استفاده از هاپلو ئیدهای دوبل شده جهت محاسبه مقادیر نو ترکیبی بین ژنهای پیوسته                                   . ( Pickering and Devaux , 1992 )

11- برای انجام امتزاج سوماتیکی ، کار کردن با پروتوپلاستهای هاپلوئید بسیار راحت تر از کار کردن با پروتوپلاستهای دیپلوئید است ( Kasha ., 2002 ) .

   2-3-2 :  مشکلات و محدودیتهای هاپلوئیدها :

در زمینه تولید گیاهان هاپلوئید در شرایط درون شیشه‌ای ، مشکلات و محدودیتهایی نیز وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از :

1) عدم باززایی یا باززایی اندک رویانهای هاپلوئیدی ( Bruins and Snijder, 1995 ).

2) مزیت تولید هاپلوئید‌های مضاعف از کشت بساک تنها به ژنوتیپ‎هایی که پاسخ مطلوب از خود نشان
 می‎دهند ، محدود می‌شود ( Bohanic et al., 1993 ) .

3) تشکیل کالوس به صورت خود‌به‎خودی یا القاء آن توسط مواد تنظیم‎کننده رشد، در محیط باززایی ، یک عامل محدود کننده دیگر در استفاده از رویانهای هاپلوئید می‎باشد ( باقری ، 1376 ) .   

4) بوجود آمدن گیاهان آلبینو[22] حتی وقتی که فراوانی القای رویان و باززایی گیاه بالا باشد

( Zhau and Konzak, 2005) .

5) وجود تنوعات گامتوکلونال[23] و سوماکلونال در نتاج حاصل از کشت بساک تا حدودی از خاصیت تولید لاین‌های یکنواخت می‎کاهد ( Mohan Jain et al., 2003) .

6) تشکیل رویانهای ثانوی بر روی رویانهای هاپلوئید.

2-3-3 :  روشهای تولید گیاهان هاپلوئید :

2-3-3-1: تولید خود به خودی[24] :

از روشهای تولید خود به خودی گیاهان هاپلوئید می توان به موارد زیر اشاره کرد :         

 Mohan Jain et al., 2003) )

1- پارتنوژنز[25] ( تولید رویان از یک تخمک بدون دخالت گامت نر )

2- آپوگامی[26] ( تکامل رویان حاصل از یک سلول گامتو فیت )

3- سمی گامی[27] ( تقسیم مستقل هسته سلول تخم و سلول زایشی دانه گرده که منجر به تولید یک گیاه هاپلوئید شمیر می شود )

4- پسودوگامی[28]  ( نمو رویان بعد از گرده افشانی و بدون دخالت گامت نر)

در سمی گامی باروری کامل نیست وبینSyngamy(اتحاد گامتهای نر وماده)وپسودگامی قرار می گیرد. هسته گامت نر معمولاً‌ وارد هسته تخم می‌شود و سپس شروع به تقسیم همزمان می‎کند .رویان نمو یافته ، اغلب تب

ارتباط بین سود و قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

ارتباط بین سود و قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

پایان نامه ارتباط بین سود و قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

فهرست مطالب

عنوان	صفحه
فصل اول	1
1-1- مقدمه	1
2-1- تعریف موضوع	2
3-1- اهمیت تحقیق	3
4-1- هدف و علت انتخاب موضوع	3
5-1- سوابق مربوط	4
6-1- فرضیات تحقیق	5
7-1- قلمرو مکانی تحقیق	5
8-1- قلمرو زمانی تحقیق	5
9-1- روش تحقیق	5
10-1- ساختار تحقیق	5
فصل دوم	7
1-2- مقدمه	7
2-2- کلیات	7
3-2- بازار سرمایه در ایران	8
4-2- مزایای وجود بورس اواق بهادار	9
1- از دیدگاه کلان	9
2- از دیدگاه شرکتهای پذیرفته شده در بورس	9
3- از نظر سرمایه گذاران	9
5-2- سودمندی در پیش بینی معیاری برای ارزیابی اطلاعات	10
6-2- استفاده کنندگان صورتهای مالی	11
7-2- هدفهای گزارشگری مالی	12
8-2- انتخاب نظریه سود	13
9-2- استدلال انتخاب نظریه سود	14
10-2- مکاتب فکری پیرامون اندازه گیری سود	15
11-2- سود تحققی و سود غیر تحققی	16
12-2- فواید سود برای سرمایه گذاران	20
13-2- حلقه های ارتباطی سود و قیمت سهام	21
14-2- تحلیل سود	23
15-2- پیش بینی سودهای آتی از روی سودهای جاری	24
16-2- قیمتها و سودها	24
17-2- ویژگی بازار حقیقی و کامل	24
18-2- ارتباط بین سودهای حسابداری دائمی و سودهای دائمی که بعنوان مفهوم ارزیابی می باشند	25
19-2- مروری بر تحقیقات انجام شده ذر رابطه با سود-قیمت	26
فصل سوم	33
1-3- مقدمه	33
2-3- انواع روشهای تحقیق	34
3-3- مراحل مختلف تنظیم تحقیق توصیفی	35
4-3- مراحل پژوهش علمی در تحقیق	35
1- تعیین هدف	35
2- جمع آوری داده ها	36
3- تجزیه و تحلیل داده ها	36
4- بیان یافته ها	36
5-3- فرضیات تحقیق	37
6-3- تئوری فرضیه تحقیق	38
7-3- جامعه آماری	38
8-3- نمونه و نمونه گیری	39
9-3- نحوه جمع آوری داده ها و روشها و تکنیکهای آماری و محاسبات آنها	41
10-3- آماره تست فرضیات	43
11-3- ضریب تشخیص (ضریب تعیین)	44
12-3- محاسبه ضریب رگرسیون	44
فصل چهارم	46
1-4- مقدمه	46
2-4- تجزیه و تحلیل یافته ها	46
3-4- ضریب تعیین	48
4-4- محاسبه ضرایب رگرسیون و معادله خط آنها	48
5-4- بررسی همبستگی بین قیمت و سود نقدی	52
1- ضریب همبستگی	52
2- نتایج آزمون فرض	52
3- ضریب تعیین	54
4- محاسبات مربوط به ضراب رگرسیون	54
فصل پنجم	57
1-5- خلاصه تحقیق	57
2-5- ارزیابی نتایج آزمون فرض	58
3-5- محدودیت های تحقیق	58
4-5- پیشنهادات	59
5-5- توصیه برای تحقیقات آتی	60

 

خلاصه تحقیق :

با توجه به تئوری های موجود در زمینه ارزش اوراق بهادار و اینکه قیمت اوراق بهادار برابر با ارزش فعلی جریان های نقدی آینده ( و آنچه مورد انتظار دارندگان اوراق بهادار است) می باشد  و  برای آزمون محتوایی اطلاعاتی سود حسابداری اعلام  شده  از سوی شرکت ها و بررسی میزان توجه خریداران و فروشندگان سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران به سود حسابداری اقدام به انجام این تحقیق شد.

از دید سرمایه گذاران نقش بورس از جنبه سود مناسب، مشارکت در مالکیت ، اداره امور شرکت از طریق اعمال حق رای ، نقدینگی دارایی ، پوشش در مقابل تورم و معافیت های مالیاتی ، قابل تامل می باشد .

هدف اولیه از سرمایه گذاری در سهام شرکت ها، همچون بسیاری دیگر از فرصت ها و امکانات سرمایه گذاری کسب سود می باشد . سرمایه گذاری در اوراق سهام ، مشکل تقسیم ناپذیری طرح های بزرگ را حل کرده و بورس اوراق بهادار نیز ، سرمایه گذاری در اوراق بهادار را تسهیل می کند . مشکل دیگر سرمایه گذاری در دارایی های فیزیکی یعنی قابلیت نقدینگی پایین تر ، از طریق سرمایه گذاری در اوراق سهام حل می شود .

در فصل دوم کلیاتی در زمینه سود حسابداری ، مفاهیم و تئوری های موجود در زمینه سود ، همچنین خلاصه ای از تحقیقات انجام شده در زمینه بررسی ارتباط بین سود حسابداری و قیمت سهام ارائه گردید ، در زمینه رفتار قیمت سهام نیز مطالبی عنوان گردید . هدف اساسی تحقیق بررسی ارتباط و همبستگی بین تغییر در سود و تغییر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 83 – 80 می باشد .

جهت تحقق بخشیدن به هدف تحقیق ، اطلاعات لازم برای آزمون های فرض تحقیق با استفاده از نشریات و نرم افزار تدبیر،صحرا ، کتابخانه بورس همچنین اطلاعات موجود در سایر بانک های اطلاعاتی جمع آوری گردیده و در نهایت44 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اکسل Excelپردازش شده و پس از انجام محاسبات و تشریح روشهای آماری مورد استفاده در فصل سوم نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و یافته ها در فصل چهارم گزارش گردید.

فرضیه تحقیق :

" تغییر در قیمت سهام با تغییر در سود ، وابستگی و ارتباط دارد"

قلمرو مکانی تحقیق :

قلمرو مکانی تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران میباشد.

 قلمرو زمانی تحقیق :

از نـظر زمانی ، اطـلاعات مربـوط به EPS  و DPS  وقیـمـت ســهام در تــاریــخ مـجــمـع مـربوط به سالهای 1380تا 1383 جمع آوری شده است . هـمچنین سـعی شده شرکتهایی انتخاب شوند که  مجامع آنها در فاصله خــرداد ماه تا تیــرماه بـرگـزار شــده اسـت تـا از لـحـاظ شـرایـط اقتصادی کشور در شرایط یکسانی باشند .

 روش تحقیق :

     روش تحقیق ، توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز برای تایید فرضیه یا رد آن ، از کتابخانه بورس و همچنین نرم افزار تدبیر ،صحراو همچنین سایت سازمان بورس استخراج شده است . با محاسبه  ضریب همبستگی بین دو متغیر (تغییر در EPSو تغییر قیمت از سالهای 1380 تا  1383 وهمچنین تغییردر DPSو تغییر قیمت از سالهای 1380 تا 1383) و آزمون فرض مربوطه به بـررسـی فرضیـه تـحـقـیـق خواهیم پرداخت

 ارزیابی نتایج آزمون فرض :

فرضیه این تحقیق با توجه به محاسبات انجام شده در فصل 4 با اطمینان 95% درصد مورد پذیرش قرار گرفت . به عبارت دیگر مشخص گردید بین سود حسابداری و قیت سهام ارتباط و همبستگی وجود دارد و این همبستگی و ارتباط در یک جهت می باشد که علامت + ضریب همبستگی موید این مطلب است . لذا می توان نتیجه گرفت که سهامداران و خریداران سهام در بورس اوراق بهادار تهران توجه خاصی به سود اعلام شده توسط شرکت ها می نمایند و میزان سود اعلام شده یا EPSشرکت ها از عوامل مهم و موثر در تصمیم گیری سرمایه گذاران جهت خرید یا فروش سهام می باشد و نشاندهنده افزایش تاثیر سود بر قیمت در هر سال نسبت به سال قبل میباشد.