گزارش کارآموزی کارخانه رنگ پودری سمند آرا

گزارش کارآموزی کارخانه رنگ پودری سمند آرا

گزارش کارآموزی کارخانه رنگ پودری سمند آرا

فصل اول: 

آشنایی کلی با مکان کارآموزی

فصل دوم :

ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز         

رنگهای تولیدی مورد مصرف در صنایع نساجی

مواد اضافه شونده

مواد یکنواخت کننده

مواد حمل کننده 

رزین ها 

روغن ها

 رنگ جهت یخچال و فریزر

رنگدانه ها و خواص فیزیکی آنها 

 فصل سوم:‌

آزمون آموخته ها ،‌نتایج و پیشنهادات

آشنایی کلی با مکان کارآموزی

کارخانه رنگ پودری  سمند علاوه بر تولید رنگ ورزین به رنگ آمیزی قطعات خودرو به صورت الکترو استاتیک می پزدازد .

این کارخانه به مساحت 2 هکتار بوده و دارای 3 واحد مجزای کنترل کیفی بوده  و با سرمایه بالغ بر000/000/000/10 تومان مشغول فعالیت میباشد این سمایه شامل دستگاههای مجهز که تماماً از سوئیس وارد شده میباشد .

در بخش ورودی کارخانه و در اولین سوله دستگاهی وجود دارد که پیگفت یا همان رنگدانه را هم می زند و تبدیل میکند .

به گفته  مسئول آن بخش :

رنگهای مصنوعی یا شیمیایی یا سنتزی را میتوان از نقطه نظرهای کاربردی و یا ساختمانی طبقه بندی نوده دراین مبحث ، ما به بررسی تعدادی از مهمترین رنگهای سنتزی بر اساس ساختار شیمیایی آنها می پردازیم لازم به ذکر است که هر یک از آنها میتوانند از لحاظ کاربردی به صورت یک رنگینه  و با یک رنگدانه مورد مصرف قرار گیرند .دراین بخش هدف تولید رنگهای آزوئی است .

کشف ترکیبات و.یآرو توسط گریس در انگلستان اساس توسعه بزرگترین گروه مواد رنگزا ( رنگهای آزو )را فراهم آورد و اولین ماده رنگزای به  نام قهوه ای بسیمارک در سال 1863 توسط مارتیوس تهیه شد .

این رنگها عمده  ترین رنگهای سنتزی هستند که تقریبا بیش از 50% تمام رنگینه ها و رنگدانه ها را تشکیل میدهند بطور کلی رنگهای آزو دارای یک یا چند کروموفور آزو ( -N=N-) در ساختار مولکولی خود میباشند و ساخت این گونه رنگه شامل دو مرحله دی آزوته کردن و کوپله کردن است .

در مرحله اول از یک آمین آروماتیک نوع اول ، یون دی آزونیوم حاصل میشود که میتواند طی مرحله دوم با ترکیبات غنی  از الکترون مانند یک ترکیب خنلی  و یا آریل آمین جفت ( پوکل ) شود .در مرحله  اول این واکنش یون دی آزونیوم حاصله به دلیل اتصال به یک سیستم آروماتیک و رزنانس بار مثبت در حلقه ، پایدار است ولی با کمک پایین آوردن درجه حرارت واکنش ،‌به زیر موجبات پایداری بیشتر آنرا فراهم میکنیم .

در مرحله دوم ابتدا باید ترکیبی که دارای گروههای الکترون دهنده قوی مانند –OH و –NH2 باشند بکار برد تا جهت انجام واکنش استخلاف الکتروفیلی فعالیت خوبی از خود نشان دهند  زیرا کایتون دی آزونیوم الکترو فیل ضعیفی است و درنهایت عمل جفت شدن در منطقه غنی از الکترون انجام میشود .

به گفته مسئول در این قسمت از رنگدانه قرمز پارا نام می بریم که هم به عنوان یک رنگینه  و هم رنگدانه بکار برده میشود قرمز پارا با ساختار شیمیایی خاص از دسته رنگهای مونوآزواست که فاقد گروههای آینونیک مانند کربو کسیلیک و یا سولفونیک اسید بوده و در نتیجه در اب نامحلول میباشد و از جفت شدن پارانیترو و آینلین در از ته شده با 2- نفتل بدست می آید  و دارای سایه های زرد تا آی ( قرمز متقابل به زرد تا قرمز متقابل به آبی ) است و در صنایع نساجی برای رنگرزی پشم ، ابریشم ، نایلون ، کاغذ و چرم بکار رفته و همچنین در صنایع رنگ بدلیل مقاومت اسیدی و بازی خوب ، قدرت پوشش و  ارزان قیمت بودن انرژی  در ساخت رنگهای هوا خشک بیرونی کاربرد دارد .این رنگدانه برای اولین با  در سال 1885 ساخته شد و کاربرد آن در روغنها و حلال ها موجب پدیده رو افتادن میشود . از انواع دیگر رنگهای آزو که در این کارخانه تولید میشود در دسته بیش آزو قرار میگیرد میتوان از قرمز کنگو نام برد که از رنگهای قدیمی و معروف است  و از جفت شدن بنزیدین تترا آزوته شده با دو مول 1- نفتیل آمین -4- سولفونیم اسید بدست می آید .

این رنگها برای رنگ کردن الیاف سلولوزی مانند پنبه مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین به عنوان معرف کاربرد دارد زیرا در محیط های بازی و اسیدی به ترتیب از قرمز به آبی تغییر می دهد که فقط در نتیجه تغییر ساختار رزنانس آن میباشد . در قسمتهای دیگر نز به همین ترتیب دستگاههای مختلف مرتبط به رنگ  وجود دارد که در بخش ارزیابی به آنها نیز خواهیم پرداخت ولی از جمله مهمترین بخش های این کارخانه که جزء بخش های کلیدی و قلب کارخان است بخش کنترل کیفی آن میباشد ولی به علت محدودیتهایی که در قوانین کارخانه وجود دارد نمیتوان از آنجا اطلاعات دقیقی به دست آورد .یکی ازصنایع مهم در دنیای امروزی صنعت نساجی است که قدمت آن به هزاران سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد و کشورهای چین ،‌هند ، مصر و ایران دراین صنعت  پیشقدم هستند .

بطوریکه کشفیات غار کمربندی بهشهر مربوط به 6000 سال قبل از میلاد مسیح نشان میدهد که ریسندگی پشم گوسفند و بوی بز آن زمان ها متداول بوده است .صنعت نساجی از سه بخش عمده ریسندگی ، بافندگی ، و رنگرزی تشکیل شده که در مرحله ریسندگی ، الیاف خام طی عملیاتی تبدیل به نخ میشوند در مرحله بافندگی ، نخها به پارچه تبدیل میشود و در بخش رنگرزی عملیات رنگ آمیزی صورت میگیرد.

بطور کلی رنگرزی منسوجان بر اساس نفوذ و جذب سطحی انجام میشود ، بنابراین باید به شیمی فیزیک ، جذب سطحی  و نفوذ ، خواص شیمیایی و فیزیکی رنگها و همچنین منسوجات و الیاف آگاهی کامل داشت .دراین بخش ابتدا به شرح مختصری از مهمترین انواع رنگهای تولیدی مورد استفاده در صنعت نساجی می پزدازیم و سپس به ساختار آن خواهیم پرداخت .

 رنگینه های اسیدی :

معمولاً محیط رنگرزی این رنگینه ها اسیدی است و شامل اسیدهایی مانند اسید سولفوریک یا استیک و یا فرمیک میباشد از  نظر شیمیایی رنگینه های اسیدی شامل مشتقات آزو ، تری آریل متان ، آنتراکینون  ، نیترو و... هستند.برای رنگ کردن ابریشم ، پلی آمید و ... به کار میروند

مقاومت رنگینه های اسیدی بسیار متغیر است و به ساختمان شمیایی آنها بستگی دارد و به طور کلی برای ایجاد رنگهای روشن بکار میرود .

 رنگینه بازی :  

این رنگینه ها که از نظر شیمیایی به رنگهای کاتیونی معروف هستند بیشتر به عنوان رنگدانه به کار میروند ولی چنانچه به صورت ؟ در آیند ، در آب محلول بوده  و برای رنگ کردن کاغذ ، چرم  و .... استفاده میشود .

 رنگینه های مستقیم :

رنگینه های مستقیم عمدتاً از رنگینه های پلی آزو با وزن مولکولی بالا هستند که بدون کار گیری دندانه برای رنگرزی الیاف سلولوزی ، کاغذ استفاده میشود زیرا آنها در واقع رنگهای آیفونی هستند که در محیط آبکی شامل الکترولیت ، میتوانند با مواضع قطبی الیاف متصل  شوند مانند فرض کنگو.

  رنگینه های حلال :

این رنگینه شامل رنگهای مونو و بیس آزو و یا مشتقات آنتراکینونی و .. میباشند ولی با این تفاوت که حاوی گروههای قابل حل در آب ، مانند گروههای سولفونیک نبوده و لذا باید آنها را با حلالهای آلی مانند الکلها بکار برند و عموماً برای رنگ کردن مواد طبیعی ، روغن ها و ... استفاده میشود.رنگینه نارنجی سودان G و رنگینه خاص  کاربرد دارد .

 رنگینه دیسپرس :

رنگینه های دیسپرس مانند رنگینه های حلال ، اغلب از انواع شیمیایی آزو و آنتراکینون بوده که  مانند آنها دارای گروههای قابل حل نظیر سولوفونیک اسید نمیباشند ولی در عوض گروههای آمینو یا آمینوی استخلاف  شده دارند . و چنانچه در محییط های آبکی مصرف شوند حتماً باید با مواد دیسپرس کننده بکار روند زیرا در آب نامحلول بوده ولی در حلال های آلی قابل حل هستند این رنگینه ها تمایل به جذب در هیچ الیافی بجز استات ها و الیاف مصنوعی از قبیل نایلون و ... را ندارند .

 رنگینه های خمی :

این رنگینه ها بیشتر از ساختار شیمیایی ایندیگوئید و تیوانیدیگوئید بوده و رنگهای نامحلولی هستند که در حضور یک ماده احیاء کننده نظیر بی سولفیت سدیم احیاء شده و به صورت لوکوی محلول در می آیند و بدین ترتیب موقتاً در محیط آبی حل شده و جذب الیاف میشوند ، که این عمل در حضور یک ماده قلیایی مانند سود سوز آور تکمیل گشته وبه اصطلاح میگویند خم رنگرزی آماده شده است .

 رنگینه های دندانه ای یا کمپلکس فلزی :

رنگینه های فوق بیشتر از انواع شیمیایی آزو و آنتراکینونی بوده که عموماً دارای گروههای هیدروکسیل در موقعیتهای هستند که میتوانند با فلزاتی نظیر کروم ، کبالت ، مس ، قلع بنمایند تا سرعت رنگرزی بالا رفته و مهمتر از آن ، ثیبات رنگرزی را سبب شوند .

در این ارتباط در رنگرزی به اصطلاحی بر می خوریم به نام دندانه زدن ، مقصود از دندانه زدن یعنی هلال استفاده از املاح فلزات قابل ترکیب با آب ، که میتواند جهت تشکیل کمپلکس فلزی بکار رود .

 رنگینه های راکتیو :

رنگهای راکتیو برای اولین بار در اواسط دهه 1950 توسط کمپانی ICI ابداع شدند . این رنگها با سهم کاربردی 25% بالاترین سهم کاربردی رنگها را به خود اختصاص داده اند . رنگینه های راکتیو دارای عوامل فعالی هستند بکمه میتوانند تحت شرایط قلیایی و با گروههای هیدروکسیل و یا آمینی الیافی مانند پشم ، سلولز . پلی آمیدها پیوند شیمیایی تشکیل دهند و به همین دلیل این رنگینه ها را راکتیو مینامند .رنگینه های راکتیو عمدتاً از ساختار های پشمهای آزو یا آنتراکینونی هستند که 50% آنها دارای گروه راکتیو مونو ویادی کلرو تری آزینیل هستند لازم به ذکر است که ساختارهای شیمیایی متفاوت دیگری نیز در این دسته از رنگینه ها موجود هستند که بنام به کمپانی سازنده آنها با نام های تجاری مختلفی معروف شده اند مانند رنگینه راکتیوی که دارای ساختار پریمیدین در مولکول خود هستند .