مقاله کاربردهای گرافیک در تولید و پخش خبر تلویزیون
1- مقدمه
فصل اول: خبر در تلویزیون
ماهیت خبر
تعریف خبر
عناصر خبر در تلویزیون
سبکهای خبر نویسی
سوگیریهای خبری
موضوعهای خبری در تلویزیون
ویژگیهای خبر تلویزیون
فصل دوم: گرافیک
هنرهای تجسمی
تعریف گرافیک
تفاوت گرافیک و نقاشی
الفبای تصویری (خط، نقطه، سطح، حجم، بافت)
رنگ
نظریات رنگ
نظریه تشنگی رنگها
نظریه نسبی گرایی رنگها
نظریه تعامل رنگ و فرم
ترکیب بندی
هارمونی
فصل سوم: گرافیک تلویزیونی
تعریف
تاریخچه
تیتراژ
کپشن
دکور
آرم استیشن
گرافیک کلیپ
تفاوت تیتراژ، کلیپ و تیزر
نشانه و نامواره
فصل چهارم: گرافیک در تولید خبر تلویزیونی
گرافیک خبری چیست؟
اهداف و کارکرد
کپشنهای ثابت
کپشنهای متحرک
تیتر و سوتیتر
شناخت حروف
شیوه نمایش خلاصه خبر
آرم استیشن
استودیو مجازی
اینفوگرافیک و کاربردهای خبری
فصل پنجم: گرافیک در پخش خبر تلویزیونی
اهداف و کارکردها
ویژگیهای گرافیک در پخش خبر
هویت بصری
نشانه و نامواره
آرم استیشن
سرفصلهای خبری
اینفوگرافیک
کپشنهای ثابت و متحرک
پیج لی آوت (PageLayout)
صفحه آرایی
زیرنویس در پخش خبر
دکور در پخش خبر
طراحی دوباره (Redesign)
نتایج و پیشنهادها
واژه نامه اصطلاحات گرافیکی در خبر
ماهیت خبر
رسانهها در عملکرد روزانه خود صحنه مناظره بینشها و میدان منازعه کلمات و معانی هستند، برخلاف آنچه ظاهراً به نظر میرسد، رسانهها در نقش خبری خود آینهی انعکاس رویدادها و واقعیات دنیای اجتماعی و سیاسی نیستند، بلکه برعکس آفریندة واقعیتهای اجتماعی و سیاسی هستند و به تصورات ما از دنیای اطرافمان هستی میبخشند این فرض و پیشنهاد در آغاز عجیب می نماید و ممکن است ما را در شناخت محیط اطراف خود دچار تردید کند لیکن با اندکی اندیشه میتوان پیبرد که خبر خود واقعیت و خود عینت جهان اطراف ما نیست، بلکه تنها حکایت و روایتی از این واقعیت است
اینکه آیا واقعیتی خارج از محدوده کلام وجود دارد یا نه، مورد بحث نیست، بلکه این شناخت اساسی که خبر ساخته و پرداخته ذهن بشر است و این ذهن تنیده در عقاید، آداب و رسوم و هنجارهای فرهنگی است، کلید گشایش راز خبر است خبر به ما میگوید که به چه چیز خبر فکر کنیم و چگونه به آن بیندیشیم
علاوه بر این، خبر محصول کار سازمان یافتهای است که سلسله مراتب، ارزشها و هنجارهای تولیدی خود را دارد خبر از دنیای واقعی برمیخیزد، بر اساس ارزشها و هنجارهای فرهنگی و سازمان خبری واقعیت را دگرگون میکند و به صورت روایت و داستان به دنیای واقعی باز میگردد
در این فراگرد (مشاهد، بغیر، روایت و اشاعه) خبر به ارزشها و هنجارهایی که از آنها برخاسته است، حکم طبیعی و عینی میبخشد و در گسترها خود آنها را باز تولید کند به رغم ادعای روشنگری، خبر از آنجا که باید ساده باشد و در سطح تصورات و ذهنیات مخاطبانش قرار گیرد، از آنجا که باید به زبان آنان سخن میگوید از دیدگاه ایشان دارای معنی باشد، نمیتواند فراتر از سطح عمومی مخاطبانش حرکت کند در نتیجه خبر به صورت تأیید کننده و توصیه گر باورهای بیشتر پرداخته مخاطبان عمل میکند
فصل اول :
تعریف خبر
ارائه تعریفی جامع و مانع بدون تکیه بر تعاریف پیشین و مراحل تهیه و تنظیم خبر، شکل اصلی محققان، روزنامهنگاران و استادان دانشگاهها بوده است مهمترین اشکالهایی را که میتوان رای تعاریف خبر بیان کرد، بدین ترتیب است
«خبر گزارش از واقعیتهاست اما هر واقعیتی را نمیتوان خبر نامید» در این توصیف ابعاد تازگی، مجاورت، شگفتی و … معقول مانده است
لذا با این پیش زمینه به تعاریف متعددی که توسط صاحب نظران دربارة خبر انجام شده است، میپردازیم:
تعریف خبر از دیدگاه صاحب نظران علوم ارتباطات:
- خبر، آگاهی اطلاع، آگهی، وقوف خبر کلمهی مفردی است که به مبتدا نسبت داده میشود تا با آن کلامی ساخته شود که چون این کلام به مخاطب القا شد، او از حالت منتظرهای که دارد، در میآید و به اصطلاح سکوت او در این مورد جایز باشد «لغت نامه دهخدا»
- خبر شامل هر عمل و اندیشهای واقعی که برای عدهای کثیر از مخاطبان، جلب توجه کند «لیل اسپنسر» Lyle spencer
- خبر نقل واقعی و عینی حوادث جاری مهم است که در روزنامه چاپ میشود و مورد توجه خوانندگان قرار میگیرد (س، مولی S-mully)
- خبر، گزارش خلاصه و دقیق یک رویداد است، نه خود رویداد «میچل دی چارنلی، استاد دانشگاه سینوتای امریکا)
- خبر عبارت است از، انتشار منظم جریان وقایع و آگاهیها و دانشهای انسانی و نقل عقاید افکار عمومی است
«فرناندو- ترو، رئیس و استاد انیستیتوی مطبوعات دانشگاه پاریس»
- خبر آگاهی است که برای کسی حائز اهمیت باشد، خبرگزاران و از بین رفتنی است به محض اینکه رویداد یا وضعیتی تفهیم شد و تنش برخاسته از آن کاستی گرفت، آگاهی مورد پذیرش به صورت تاریخ در میآید، البته در این حال هم می تواند جالب توجه باشد اما دیگر عاجل و مبرم نیست دیگر خبر نیست (شیبوتانی)
عناصر خبر در تلویزیون
اعلام در بیان وقایع جالب اجتماعی موقعی به خوبی صورت می گیرد که عوامل و عناصر مؤثر در ایجاد هر واقعه به طور کامل جستجو و ارائه شود
به طور کلی هر خبر، هر چند کوچک و کوتاه باشد، باید از لحاظ عوامل و عناصر زیر تکمیل گردد:
- شخص یا اشخاصی که در واقعه شرکت یا مداخله دارند و یا واقعه به نحوی به آنان ارتباط مییابد
چه کسی (که) Woh، چه چیزی (چه) What، کجا؟ where، چه وقت، (کی) when، چرا؟ why چطور(چگونه) how
افزایش غنای خبر با در نظر گرفتن این عناصر است که میتوان تصویر جامعی از رویداد را به بیننده منتقل کرد
چه کسی شهرت
چه چیزی= در برگیری و شگفتن فراوان
کجا= مجاورت
چه وقت= تازگی
و دو عنصر چرا و چطور، ارزش تحلیلی و توصیفی دارند زیرا بیننده نمیداند که رویداد چرا و چطور به تحقق پیوست است
سبکهای خبر نویسی:
در خبر 4 قسم سبک خبرنویسی مرسوم است:
1- سبک هرم وارونه: چکیده و مهمترین مطلب رویداد، در ابتدای خبر و کم ارزشترین مطلب در انتهای آن قرار میگیرد و هر قسمت با توجه به میزان اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم میشود این سبک یکی از کاراترین روشها انتقال اطلاعات است
2- سبک تاریخی: در این سبک برخلاف سبک هرم وارونه مطالب به همان صورتی که به لحاظ زمانی تحقق یافتهاند در قالب خبر ارائه میشوند در این سبک، خبرنگار به داوری نمیپردازد و کاری به این ندارد که کدام خبر یا بخش ماجرا مهمتر است تا آن را در پاراگراف نخست خبر ارائه کند بنابراین برخلاف سبک هرم وارونه، تا حدود زیادی از اعمال نظر خبرنگار جلوگیری میشود و مطالب به طرز کاملتری ارائه میگردد
3- سبک تاریخی همراه با لید: سبک تاریخی همراه با لید ترکیبی از سبک هرم وارونه و سبک تاریخی است در تهیه خبر به صورت سبک تاریخی همراه لید، ابتدا چکیده مهمترین مطلب به صورت «لید» در پاراگراف اول خبر قرار میگیرد سپس ماجرا یا رویداد به آن صورتی که اتفاق افتاده است به ترتیب زمان وقوع رویداد همانند سبک تاریخی شرح داده میشود
سبک پایان شگفتانگیر: سبک پایان شگفتانگیز از سبکهای شیرین خبرنویسی است در این سبک قفل ماجرا در پایان خبر باز میشود و مخاطب را شگفت زده میکند
سوگیری های خبری
نقش سوگیری خبری در تغییر فکر و عقیدهی مخاطبان میتواند طی مدت کم و بیش کوتاهی بسیار چشمگیر باشد به عبارت دیگر سوگیری خبری متناسب با اهداف و سیاستهای درست یا نادرست دروازهبانان خبری میتواند افکار عمومی و ایستارهای متفاوت افراد جامعه را به سوی چنان اهدافی سوق دهد
به تعبیر میتوانیم بگوییم که سوگیری خبری، همسو و هم جهت با تبلیغات (منفی یا مثبت) است نتیجه آن که همان گونه که تبلیغات می تواند از جنبههای ناآشکار نظارت اجتماعی محسوب شود، سوگیری خبری نیز میتواند چنین قدرتی را دارا باشد
اما این نکته را باید در نظر گرفت، شم سیاسی و اجتماعی دروازهبانان خبری پشتوانهای برای بکارگیری صحیح انواع سوگیری باشد چرا که انتخاب نامناسب انواع سوگیری در خبر آثار و عواقب فراوانی به بار میآورد که نخستین اثر سوء «از اعتبار ساقط کردن» خبر است
به عبارت دیگر اگر تصمیمگیرندگان و دروازبانان خبری بکارگیری سوگیریهای خبری را (بنا بر سیاستهای تعیین شدهی داخلی و خارجی) لازم و ضروری میدانند، بجاست تا حد امکان از سوگیری لفظی کنارهگیری کنند و با رعایت قاعدهی بی طرفی و واقع نمایی و با در نظر گرفتن اهداف و سیاستهای خارجی یا داخلی سوگیری در متن خبر را بر سایر انواع سوگیری به ویژه سوگیری لفظی ترجیح دهند
سوگیری عبارت است از: دیدگاههای پیش نظری یاعاطفی مبتنی بر خرافات، عقاید قالبی و درباره افراد گروهها یا موضوعهای خاص که موجب تفسیرهای ذهنی و دور از واقعیت عینی میشوند
سوگیریهای خبری بر دو نوع است
1- سوگیری اسنادی 2- سوگیری وصفی
3- سوگیری قیدی 4- سوگیری متنی
5- سوگیری جملهای 6- سوگیری تصویری
موضوعهای خبر در تلویزیون
موضوعات خبری مورد توجه در سیمای جمهوری اسلامی ایران براساس مطالعه خبرها منتشره از بخشهای مختلف به طور عمده و بدون رعایت هیچ گونه ترتیبی در عناوین 13 گانه زیر خلاصه میشود:
ویژگیهای خبر تلویزیون
تلویزیون پدیده ای بزرگ قرن حاضر نام گرفته است، در این وسیلهی ارتباطی، میتوان به طور همزمان از مطالب چاپ شده، سخنرانی، فیلم، رنگ، موزیک، هیجان، حرکت و صدا به خوبی برای ابلاغ پیام استفاده کرد تلویزیون یک وسیلهی ارتباطی است که مانند روزنامه، سینما و رادیو جنبههای گوناگون خبری تفریحی، آموزشی، فرهنگی و تبلیغاتی دارد و به طرق گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد و از لحاظ ارتباطی و خبری تلویزیون یک وسیلهی جدید است که در عین حال تکنیکهای مختلف رادیو، سینما و روزنامه را در خود جمع کرده است و از آن بهره برداری میکند در تلویزیون واژهها، صرفاً بخشی از حس را حمل میکنند بقیه توسط لحن، صدا، حالت چهره، موسیقی، عکس، فیلم یا حتی یک مکث بیان میشوند
خبر تلویزیون باید دارای ویژگیهای همانند، هدفمندی، جامع نگری و وحدت موضوع باشد و سوژه خبر باید بر اساس واقعیتهایی که وجود دارد، تعیین شود، انتخاب سوژه و تحقیق درباره آن و نیز پرورش و پردازش آن دقت زیادی میخواهد از ویژگیهای ساختاری خبر تلویزیون می توان به گزارشها، مصاحبهها و نیز جلوههای صوتی و تصویری اشاره کرد در خبر تلویزیون بر حسب مورد از مصاحبه استفاده میشود و آنچه مسلم است، این است که مصاحبهگر یا گزارشگر باید تلاش کند تا از منابعی در خبر استفاده کند که بر موضوع خبر تسلط داشته باشد که این خود میتواند علاوه بر مستندکردن خبر، تأثیرگذاری آن را بالا ببرد در خبر تلویزیون تنوع تصویر، جذابیت چگونگی حرکات تصاویر خبری و چگونگی تدوین خبرها بسیار با اهمیت است و در کنار اینها مجموعهای از کارهای گرافیکی، اسلاید، حرکات رایانه ای و دوربین و استفاده از تصاویر آرشیوی می تواند در کار تصویربرداری خبر مهم تلقی شود همچنین یکی از راههای متنوع کردن تصاویر خبری، تهیه نماهای مخلتف است
ویژگیهای خبر تلویزیون
شروع خبر در تلویزیون
هر برنامه تلویزیونی دارای مشخصات ویژهای است که از شر وع آن برای بیننده روشن میشود که برنامه دارای چه محتوایی است، بنابراین شروع خبر تلویزیونی نیز به لحاظ روانی و جذب مخاطب باید دارای ویژگیهای خاصی باشد در شروع خبر تلویزیونی ، علاوه بر بخش آرم خبر که خود دارای ویژگیهای هنری و گرافیکی و نیز روانی است شروع خبر نیز باید با نخستین واژههایی که مخاطب را میخکوب کند و آن را جذب کند شروع شود در شروع خبر رادیو، ورودی را با واژههای خوش آهنگ و اجرای مناسب میتوان شنیدنی کرد اما در خبر تلویزیونی تأمین این فضا، باید به کمک رنگ، حرکت و صدا و تصویر پر کرد شروع خبر تلویزیونی باید با گیراترین و مهمترین قسمت خبر باشد تا بر بیاعتنایی مخاطب غلبه شودو او را به پیگیری خبر تشویق کند بنابراین خلاصه خبر باید متناسب با شروع خبر باشد، یعنی حجم خبر و به ویژه بلندی یا کوتاهی آن، نوع خلاصه خبر یا لید را تعیین میکند و قاعده اساسی که همواره باید در نظر داشت این است که مقدمه خبر در عین این که حاوی قسمتهای اساسی خبر است، باید تا جایی که ممکن است خالی از مطالب و کلمات زائد باشد و به طور مختصر و کوتاه بیان شود لید و شروع خبر، مهمترین و نیز تنظیم کننده نبض مطلب است و با شروع خوب و جذاب حواس مخاطب را باید شکار کرده و به طور کلی در شروع خبر این نکتهها اهمیت دارند:
الف) کلمات و واژههای اولیه باید مهم و جذاب باشند ب) ورودی و شروع خبر اگر چه مانند لید از جنس متن خبر هستند اما باید جذابترین نکته آن باشد ج) پیام ورودی لزوماً مهمترین بخش خبر نیست اما قطعهای از خبر است که تأثیرگذاری بیشتری نسبت به بخشهای دیگر دارد به عبارت دیگر در ورودی خبر، پیامی که میتواند بیشترین زمینه داد و ستد ذهنی، احساسی یا عاطفی را برای مخاطب تأمین کند بر میگزینند د) حجم و اندازه شروع خبر محدود نیست البته این حجم باید فشرده و کوتاه باشد اما در حقیقت به موضوع خبر نیز بستگی دارد